Fota: «Radyjo Svaboda»
Italjanskaja palicyja vyzvaliła biełaruskaha mastaka-akcyjanista Alaksieja Kuźmiča, jaki prasłaviŭsia pratesnymi pierformansami ŭ 2020 hodzie. U hety raz jon zładziŭ akcyju kala rasijskaha paviljona na vieniecyjanskaj bijenale. Jaho zatrymali, a ŭ pratakole, składzienym palicyjaj, byli adrazu try artykuły Kryminalnaha kodeksa: ahaleńnie na publicy, vandalizm, prapahanda nacyzmu.
— Možacie rastłumačcie pasył svajoj italjanskaj akcyi?
— Raniej ja rabiŭ pamyłku, kali kankretna razžoŭvaŭ i tłumačyŭ svaje pracy. Ź niadaŭniaha času ja nie daju pramoha tłumačeńnia. Kali i pišu tekst, to jon źjaŭlajecca častkaj majoj pracy. Tłumačyć sens hetaj akcyi — heta toje ž samaje, što pierakazvać vierš svaimi słovami. Paeziju treba čytać i adčuvać, kožny ŭsprymaje jaje pa-svojmu.
Da taho ž heta ciažkaja i doŭhaja razmova. Napeŭna, usie kanatacyi, jakija ja ŭkładvaŭ u tvor, ja navat nie zmahu ŭspomnić. Ja rychtavaŭ akcyju ŭ praciahu niekalkich miesiacaŭ — heta nie niejki emacyjny žest, hetaja praca źmiaščaje mnostva adsyłak. U cełym heta krytyčnaje mastactva, i krytyka nakiravanaja nie tolki na Pucina, jak pradstaŭlajuć mnohija zachodnija ŚMI. Dam nievialikuju padkazku da razumieńnia akcyi: ja zadaju pytańnie, a ci mahčymy mastak z našaj terytoryi pa-za trans-SSSR-viersijaj? Ci moža jaho mastactva być pradstaŭlenaje na Zachadzie biez achviary, biez zmroku, jaki ciapier zychodzić ź ideałohii ruskaha śvietu? Ci mohuć jaho pracy być samastojnym mastactvam u cyvilizavanym śviecie biez hetaha ŭsiaho? Ciapier, kab mastaku być realizavanym na Zachadzie, jamu treba być trubami palityčnaj kanalizacyi, vykryvać dyktatara, pakazvać svaju źniaviečanuju dušu.
Viadoma, bolšaść ludziej usprymajuć heta jak pratest suprać Pucina i — u situacyi, jakaja skłałasia — suprać Łukašenki. Palityčnyja kanatacyi jość u hetaj akcyi, ale traktavać jaje tolki ŭ formie pratestu ja admaŭlajusia.
— Vy napisali, što ŭ pratakole ŭ vas, akramia inšaha, značycca i prapahanda nacyzmu. Vy sprabavali tłumačyć palicyi svaju akcyju, čym vy ŭ pryncypie zajmajeciesia?
— Ja trapiŭ na vielmi durnych palicejskich. Uzrovień ich razumieńnia ŭ mastactvie navat nižejšy, čym u biełaruskaj milicyi, ź jakoj mnie taksama šmat razoŭ daviałosia mieć kantakt. Jany pytajucca: «Vy padtrymlivajecie Pucina?» Ja kažu: «Nie». Udakładniajuć: «Značyć, vy padtrymlivajecie Zialenskaha? Nie? Jak tak?». I ja sprabuju raskazać, što heta mastactva, heta nie palityčnaja zajava, nie prapahanda adnabokaj idei. A voś jany nie razumiejuć. Kažuć: «Vy zihavali, heta prapahanda nacyzmu». Napisali mnie, što ja kazaŭ pryludna «Chajl Hitler». Ja im adkazaŭ: «Vy ž taksama tolki što heta skazali, značyć, i na vas treba składać pratakoł?»
U vyniku dakumient ja nie padpisaŭ, ale mnie rastłumačyli, što kali sud nada mnoj i budzie, to niachutka, dy i ŭ Italii mnie lepš nie źjaŭlacca.
— Paśpieli za hety karotki čas acanić umovy ŭ italjanskim miescy časovaha źniavoleńnia?
— Mnie zdajecca, ja ŭžo praktyčna staŭ śpiecyjalistam pa turmach, pry hetym ni razu tołkam nie siadzieŭ. U biełaruskaj ja pravioŭ troje sutak, u francuzskaj — paŭtara dnia, u italjanskaj — umoŭna kažučy, paŭdnia. U paraŭnańni ź biełaruskaj, hetyja dźvie — heta niešta zabaŭlalnaje. Ciabie nie bjuć, na ciabie nie kryčać, nie sprabujuć naŭprost cisnuć. Prosta jany nie vielmi byli rady, što ja zaniaŭ u ich čas. Dali mnie vady. Ja pasiadzieŭ, paŭśmichaŭsia, mnie prapanavali «vydać siabroŭ», jakija dapamahali ŭ arhanizacyi hetaj akcyi. Napeŭna, u biełaruskaj situacyi ja b adrazu atrymaŭ za ŭsio heta pa tvary. U hetym ža vypadku palicejskich prosta raźbirała złość, ale jany ničoha nie mahli zrabić — ich strymlivaŭ zakon.
U subotu ranicaj Alaksiej vylecieŭ ź Italii ŭ Talin. Nastupny prypynak — Paryž. Siońnia ŭ Francyi budzie druhi tur prezidenckich vybaraŭ, i mastak jedzie «ź bijenale na paryžskija barykady».
Z Russia zrabiŭ Belorussia. Mastak Alaksiej Kuźmič zładziŭ novuju dziorzkuju akcyju VIDEA
