The Atlantic: Čamu Opera papularnaja ŭ Biełarusi 17

Čamu byłaja savieckaja respublika da hetaha času karystajecca rarytetnym veb-braŭzeram? Adkaz prosty: sacyjalizm, piša amierykanskaje vydańnie The Atlantic.

Dla pačatku trochi historyi. Opera — druhi ŭ śpisie samych starych dziejnych braŭzeraŭ u śviecie. Kali narviežskija raspracoŭščyki vypuścili jaho ŭ 1996 hodzie, jon vykonvaŭ tuju ž funkcyju, jakuju paźniej pačali vykonvać Firefox i Chrome. Prapanavaŭšy novyja funkcyi, jakich nie było ŭ ciažkavahavych lidaraŭ, i mahčymaści, jakija spadabalisia kamputarščykam, Opera skłaŭ surjoznuju kankurencyju hihantu Internet Explorer kampanii Microsoft i raspracoŭščykam veb-braŭzera Netscape.

Vojny braŭzeraŭ byli vielmi žorstkimi, i papularnyja funkcyi chutka pieratvarylisia ŭ tavar.

Pačałasia baraćba za śfiery ŭpłyvu. Internet Explorer, jak praviła, ustaloŭvaŭsia na kampjutarach na bazie Windows, da jakoj jon prykładaŭsia hetak ža, jak Safari da pryład Apple. Chrome zdabyŭ vielizarnuju vyhadu ź intehracyi z Google, bo ŭsio bolš i bolš ludziej ciapier karystajucca elektronnaj poštaj, resursami dla zachoŭvańnia dakumientaŭ i inšymi dadatkami hetaha pošukavaha hihanta. Firefox, ahulnadastupny biaspłatny braŭzer, pryciahnuŭ na svoj bok ludziej, jakim spadabałasia jaho niezaležnaść i šyroki śpiektr nadbudovaŭ.

U adroźnieńnie ad ich, usio, što narviežskaja kampanija, jakaja staić za raspracoŭkaj Opera, moža prapanavać, — heta samy poŭny nabor funkcyj, jakija jany mohuć raspracavać, i samuju vysokuju chutkaść, jakoj jany mohuć damahčysia. Adnak, jak vyśvietliłasia, heta moža stać najlepšaj stratehijaj u takoj dziaržavie, jak Biełaruś, jakaja zastajecca, pa vialikim rachunku, sacyjalistyčnaj krainaj z adpaviednaj infrastrukturaj, uklučajučy dziaržaŭnuju manapoliju ŭ śfiery kamunikacyj Beltelcom. «Adna z asnoŭnych pryčyn taho, što Opera maje značnuju dolu na rynku Biełarusi, zaklučajecca ŭ asablivaściach internet-infrastruktury ŭ krainie: jašče niekalki hadoŭ tamu jana była davoli słaboj», — napisaŭ Eśpien Andre Ovierdal, menedžar pa infrastruktury Opera ŭ svaim elektronnym liście, asabliva adznačyŭšy tyja funkcyi braŭzera, jakija dazvalajuć karystalnikam pracavać z malunkami, a taksama inšyja dadatkovyja mahčymaści.

Hleb Kanuńnikaŭ, veb-raspracoŭščyk i dyzajnier, jaki žyvie ŭ Minsku, paćvierdziŭ słovy Ovierdala. «Dziaržaŭnaja telekamunikacyjnaja kampanija pa sutnaści vyznačaje minimalny ŭzrovień cenaŭ na dostup da internetu pa ŭsioj krainie… takim čynam, ludzi ekanomiać hrošy, vykarystoŭvajučy Opera, — piša Kanuńnikaŭ. — U histaryčnym sensie heta akazałasia vielmi istotnym faktaram, bo pieršy płany ADSL biez abmiežavańnia miesiačnaha trafiku pačali źjaŭlacca tolki ŭ 2009–2010 hadach, i tady ŭ ich byli zakładzienyja abmiežavańni chutkaści».

Heta datyčyć nie tolki stacyjanarnych kampjutaraŭ.

Luby čałaviek, jaki chacieŭ karystacca mabilnym internetam u Biełarusi da 2010 hoda, pavinien byŭ ustalavać Opera Mini, raspracavany dla telefonaŭ, jakija nie padtrymlivajuć zvykłyja veb-braŭzery,

tamu što ŭ 2010 hodzie ŭ krainie źjavilisia pieršyja telefony na bazie Android, a iPhone pačali pradavacca tolki ŭ minułym hodzie. «Opera Mini dazvalaŭ lubomu čałavieku ŭvajści ŭ internet z prostaha telefona i zahružać staronki praktyčna biaspłatna, — piša Kanuńnikaŭ. — Toje, što hety braŭzer maje prasunutyja ałharytmy ściskańnia trafiku, aznačaje, što navat siońnia ludzi ŭsio jašče vykarystoŭvajuć jaho va ŭmovach pavolnaha i darahoha mabilnaha internetu — navat u pryładach na bazie Android i iPhone».

Karaciej kažučy, sacyjalistyčny režym Biełarusi staŭ pryčynaj taho, što samym papularnym zrabiŭsia braŭzer, u rabocie jakoha asabliva šanujecca jaho efiektyŭnaść. I choć jaho kankurenty (asabliva Chrome) užo ŭ cełym jaho dahnali, nielha taksama zabyvać pra toje, što Opera u minułym zajmała pieršyja pazicyi pa takich funkcyjach biaśpieki, jak kadavańnie infarmacyjnaj płyni, što stała vielmi karysnym va ŭmovach palicejskaj dziaržavy.

Kampanija Opera zrabiła sprobu vykarystać hety pośpiech, zaachvočvajučy svaju supolnaść u Biełarusi. U abaviazki Ovierdala ŭvachodzić praca z nasielnictvam, i Kanuńnikaŭ paviedamiŭ, što kampanija zajmałasia arhanizacyjaj adukacyjnych mierapryjemstvaŭ u Biełarusi, na jakich havorka išła pra apošnija raspracoŭki ŭ halinie veb-dyzajnu i kadavańnia, i navat dała jamu i jaho siabru nievialiki hrant na arhanizacyju techničnaj kanfierencyi karystalnikaŭ.

Tym nie mienš, kampanii davodzicca spadziavacca, što jaje karani ŭ hetaj krainie dastatkova hłybokija, bo cana internet-dostupu źnižajecca — dziakujučy znoŭ ža ekanamičnym pralikam Alaksandra Łukašenki. Niezadoŭha da jaho pieraabrańnia ŭ 2010 hodzie ŭrad Łukašenki, sprabujučy zaručycca padtrymkaj nasielnictva, padniaŭ zarpłaty rabotnikam dziaržsiektara. Taki rost zarabotnaj płaty pryśpiešyŭ inflacyju i prymusiŭ mnohich hramadzian krainy, što bajalisia hrašovaha kryzisu, abmieńvać biełaruskija rubli na dalary i jeŭra. U 2011 hodzie inflacyja dasiahnuła 109%, urad ustalavaŭ kantrol za rucham kapitałaŭ i atrymaŭ 3 miljardy dalaraŭ finansavaj dapamohi. Urešcie ŭ dačynieńni da dalara rubiel abiasceniŭsia prykładna na 189%.

«Pa ironii devalvacyja spryjała źnižeńniu cenaŭ — heta akazałasia adnym sa stanoŭčych vynikaŭ ekanamičnaha kryzisu 2011 hoda,

— piša Kanuńnikaŭ. — Niahledziačy na devalvacyju, ceny na pasłuhi Beltelecom nie vyraśli, kab u niejkaj stupieni asłabić inflacyjny cisk na ekanomiku — ale varta adznačyć, što jany atrymlivali vielizarny prybytak».

Da prykładu, jak piša Kanuńnikaŭ, u 2009 hodzie internet-złučeńnie chutkaściu 1 miehabit u siekundu kaštavała 129 tys. rubloŭ, abo prykładna 45 dalaraŭ, pry hetym siaredniaja miesiačnaja zarpłata składała kala 342 dalaraŭ. Siońnia taki ž taryfny płan kaštuje 59 400 rubloŭ, abo 7 dalaraŭ, a siaredniaja zarpłata vyrasła da 470 dalaraŭ. Kali hetaja tendencyja zachavajecca, zvyšefiektyŭnyja veb-braŭzery, takija jak Opera, mohuć stracić svaju pieravahu. Adnak u hetaha braŭzera jość dobraja fora.

The Atlantic

Chočaš padzialicca važnaj infarmacyjaj ananimna i kanfidencyjna? Pišycie redaktaru «Našaj Nivy» ŭ TH