U studzieni 2016 hoda z kasmadroma ŭ Kitai byŭ zapuščany biełaruski spadarožnik «Bielintersat-1». Heta dazvoliła ŭładam zajavić, što Biełaruś stała kaśmičnaj dziaržavaj. Realizacyja prajekta paciahnuła na amal 300 młn dalaraŭ. Praŭda, u sakaviku 2019 hoda ŭrad Biełarusi prapanavaŭ svaim kitajskim partnioram śpisać doŭh ŭ 230 młn dalaraŭ, pakolki prajekt vyjaviŭsia nieakupalnym, piša TUT.BY.
Fota Darji Burakinaj, TUT.BY
Finansavańnie prajekta «Stvareńnie nacyjanalnaj sistemy spadarožnikavaj suviazi i viaščańnia Respubliki Biełaruś» ažyćciaŭlałasia za košt mižuradavaha kredytu, jaki padaŭ Ekspartna-impartny bank Kitaja. Jaho vybarka zavieršanaja ŭ 2016 hodzie i faktyčna skłała 258,6 młn dalaraŭ. Kitajskaja pramysłovaja karparacyja «Vialikaja ściana» vyvieła na arbitu spadarožnik «Bielintersat-1» i stvaryła ŭ pasiołku Stańkava Dziaržynskaha rajona naziemny kompleks kiravańnia spadarožnikami, jaki ŭvachodzić u skład dziaržpradpryjemstva «Zavod dakładnaj elektramiechaniki».
«Razam z tym padčas kamiercyjnaj ekspłuatacyi spadarožnika paŭstali prablemy, što istotna paŭpłyvali na akupnaść prajekta. Naroŭni ź biełaruskim spadarožnikam z tradycyjnaj technałohijaj na płatformie DFH-4 źjavilisia bolš kankurentazdolnyja spadarožniki z vysokaj prapusknoj zdolnaściu HTS. Akramia taho, ceny na resursy spadarožnikavaj suviazi z pačatku realizacyi prajekta ŭ 2011 hodzie źnizilisia ŭ siarednim u 3-5 razoŭ. U vyniku biznes-płan, jaki dazvalaje absłuhoŭvać nazvany vyšej kredyt, staŭ nievykanalnym», — pisaŭ u sakaviku 2019 hoda premjer-ministr Biełarusi Siarhiej Rumas svajmu kitajskamu kalehu. Na akupnaść prajekta paŭpłyvała taksama toje, što kitajskaja kampanija nie zmahła zaviaršyć kaardynacyju biełaruskaha spadarožnika sa spadarožnikavymi sistemami trecich krain, što nie dazvoliła ŭ poŭnaj miery prapanoŭvać resurs spadarožnika na rynku suviazi, havorycca ŭ liście.
Prajekt staŭ nieakupnym. Na toj momant Biełaruś na absłuhoŭvańnie i pahašeńnie kredytu pieraličyła 51,6 młn dalaraŭ, adnak «dalejšyja vypłaty za košt srodkaŭ ad realizacyi prajekta ažyćciaŭlacca nie mohuć», pisaŭ Rumas. Jon prapanavaŭ u jakaści «najbolš aptymalnaha ŭ dadzienaj situacyi rašeńnia» śpisać astatniuju častku doŭhu pa kredycie Eksimbanka Kitaja ŭ pamiery 232,7 młn dalaraŭ asnoŭnaha doŭhu i pracentaŭ pa kredycie.
Ale, jak vyśvietliŭ TUT.BY, heta rašeńnie nie znajšło padtrymki z kitajskaha boku. «Ciapier pa daŭhach płacić samo pradpryjemstva i dapamahaje Minfin Biełarusi», — skazali infarmavanyja krynicy. U Minfinie admovilisia ad kamientaroŭ. Na «Zavodzie dakładnaj elektramiechaniki» skazali, što nie vałodajuć infarmacyjaj ab liście Rumasa.
Pavodle źviestak na pieršy kvartał 2019 hoda, pieršy biełaruski spadarožnik byŭ zahružany na 35-45%. U «Zavoda dakładnaj elektramiechaniki» dobra atrymlivajecca pracavać z zakazčykami z Afryki. Zapatrabavanaść zachoŭvajecca z boku biełaruskich siłavych struktur. «Dla ich heta nie prosta pasłuha, a harantyja niezaležnaści ad zamiežnych apierataraŭ i techničnych rašeńniaŭ, pa sutnaści, harantyja suvierenitetu našaj krainy», kažuć na «Zavodzie dakładnaj elektramiechaniki», jaki śpiecyjalizujecca na prajektach u śfiery VPK.
Pavodle infarmacyi TUT.BY, ideja Kitajska-biełaruskaha prajekta była ŭ atrymańni prybytku na zamiežnych rynkach i akazańni pasłuh unutry krainy, u pieršuju čarhu dla siłavych struktur. Ale raźvićcio novych technałohij, źmianieńnie rynkavaj kanjunktury istotna pastavili pad pytańnie realizacyju biznes-płana. U Biełarusi zabiaśpiečany amal poŭny achop terytoryi sietkami sotavaj suviazi 3G i 4G, aktyŭna pašyrajecca kolkaść abanientaŭ stacyjanarnaha šyrokapałosnaha dostupu ŭ sietku Internet. Na fonie vostraj cenavaj kankurencyi heta zvužaje koła klijentaŭ, patencyjna zacikaŭlenych u vykarystańni spadarožnikavaj suviazi.
