Delfi.lt
U niadzielu ŭ Litvie projdzie druhi tur prezidenckich vybaraŭ. U im udzielničajuć byłaja ministr finansaŭ, kandydat ad Sajuzu Ajčyny — chryścijanskich demakrataŭ Inhryda Šymanicie dy ekanamist, niezaležny kandydat Hitanas Naŭsieda. Pieršaja naradziłasia ŭ listapadzie 1974 h, druhi tydzień tamu adznačyŭ 55-hodździe.
Dala Hrybaŭskajcie adbyła dva terminy i nie mahła bałatavacca na treci. Tam Kanstytucyju nie mianiajuć.
U pieršym tury Šymanicie vyjhrała ŭ Naŭsiedy ź pieramohaj usiaho 0,18% (31,13% suprać 30,95%).
Ale partyja premjera Saŭlusa Skviarnialisa, što zaniaŭ treciaje miesca, skazała, što nie varta hałasavać za Šymanicie ŭ druhim tury, a heta amal 20% vybarščykaŭ.
I Šymanicie, i Naŭsieda niepachisna trymajucca jeŭrapiejskaha viektara raźvićcia, tamu dla litoŭcaŭ, vidać, asablivych źmienaŭ kursu nie pradbačycca. Naŭsieda — libierał, ale i Šymanicie pradstaŭlaje libieralnaje kryło kansiervataraŭ.
Naŭsieda chiba bolš akreśliŭ staŭleńnie da Biełarusi, vykazaŭšysia paśla pieršaha tura, što Litva chacieła b «vielmi družalubnych adnosin, zasnavanych na ekanamičnym raźvićci, zasnavanych na łahistycy, zasnavanych na transpartnaj infrastruktury… Ja liču, što jość šmat pytańniaŭ, jakija b my mahli abmierkavać na roznym uzroŭni — ministerstvaŭ, ministraŭ, i mahčyma, nie mahu heta vyklučać, mahčyma, i na vyšejšym palityčnym uzroŭni».
Jon dadaŭ, što tema BiełAES nie pavinna poŭnaściu zaciamnić adnosiny pamiž Vilniaj i Minskam, bo Litvie važna zachavać Biełaruś niezaležnaj ad Rasii.
Šymanicie ž padtrymała siońniašniuju pazicyju Vilni nakont AES, nazvaŭšy jaje «adzinaj pazicyjaj, jakuju my možam mieć na Litvie».
«Ja nie viedaju, jak u hetaj krainie možna mieć niejkuju inšuju pazicyju pa hetaj spravie», — skazała jana.
***
Pieršaha prezidenta Litva abrała roŭna sto hadoŭ tamu, heta byŭ Antanas Śmiatona (1919—1920), u 1920—1926 hh. prezidentam byŭ Alaksandras Stulhinskis, u 1926-m šeść miesiacaŭ Kazius Hrynius, a z 1926-ha pa 1940 hod znoŭ Śmiatona.
U 1993—1998 hh. prezidentam byŭ adzin z architektaraŭ adnaŭleńnia niezaležnaści Alhirdas Brazaŭskas, u 1998—2003, a zatym u 2004—2009 hh. — Vałdas Adamkus, u 2003—2004 hh. 14 miesiacaŭ — Rałandas Paksas, pakul nie byŭ adchileny ŭ vyniku impičmientu.
Dala Hrybaŭskajcie była abranaja ŭ 2009 h., pryčym vyjhrała ŭ pieršym tury z fantastyčnym vynikam 69%.
