Aktyvist nacyjanał-balšavickaha ruchu Ihar Ščuka ź Biełarusi letaś padtrymaŭ uviadzieńnie rasijskich vojskaŭ u Krym i adpraviŭsia na paŭvostraŭ. A paśla pajechaŭ i ŭ Danieck, i ŭ Łuhansk. Praŭda, tady chłopiec užo nie žyŭ u Biełarusi. Ale ŭ Salihorsku ŭ jaho zastajucca rodnyja. I biełaruski pašpart jon nie mianiaŭ.
«Naša Niva» pahavaryła ź Iharam Ščukam.
Ihar Ščuka ŭ pasiołku Jelanoŭka Danieckaj vobłaści. Fota z sacyjalnych sietak.
«Naša Niva»: U Minsku prachodziać pieramovy tak zvanaj «narmadnskaj čaćviorki» [razmova viałasia 12 lutaha, kali pieramovy jašče nie skončylisia]. U Łuhansku da ich jość intares?
Ihar Ščuka: U pieramovy što mirnaje nasielnictva, što apałčeńnie daŭnym-daŭno nie vieryć. Bo jany, jak praviła, ni da čaho nie pryvodziać. Ja voś ciapier znachodžusia ŭ horadzie Stachanaŭ [60 km ad Łuhanska — SM]. Tut było damoŭlena pra «dzień cišyni», ale jaho nie było: pastajanna bambiać, u tym liku pa mirnych kvartałach. I voś učora, naprykład, aŭtavakzał razbambili.
«NN»: Jakim bačycca kaniec vajny? Jaki vynik najbolš realistyčny?
IŠ: Miarkuju, Łuhanskaja i Danieckaja vobłaści, Charkaŭskaja i Dnieprapiatroŭskaja…
Navat kali kiraŭnictva pahodzicca na niešta, apałčeńnie na heta nie pojdzie. Ludzi tut užo da kanca, što nazyvajecca. Niekatoryja «haračyja hałovy» da Kijeva źbirajucca dajści.
«NN»: Jak daŭno znachodziciesia va Ukrainie?
IŠ: Pieršapačatkova ja byŭ u Krymie — pryjechaŭ tudy 1 sakavika 2014. Zatym pajechaŭ u Danieck, u Kramatorsk, znoŭ u Danieck. Na tydzień vyjechaŭ u Maskvu. Adtul u Łuhansk. I niekalki dzion užo ŭ Stachanavie.
«NN»: U jakim bataljonie znachodziciesia?
IŠ: Ni ŭ jakim bataljonie. Hruba kažučy, ja vajenny karespandent ad ruchu «Interbryhady».
Razam z kazakom Babajem. Fota z sacyjalnych sietak.
«NN»: Što heta značyć?
IŠ: Ruch «Interbryhady» stvorany partyjaj «Druhaja Rośsija» Eduarda Limonava dla dapamohi dobraachvotnikam, jakija praz naš ruch siudy pryjazdžajuć. Zajmajemsia adpraŭkaj humanitarnaj dapamohi mirnamu nasielnictvu, u dziciačyja damy, škoły…
«NN»: To bok Vy prymajecie kankretny bok kanfliktu?
IŠ: Ja prymaju bok «DNR», «ŁNR», «Navarosii». My svaju pazicyju abaznačyli ŭ pačatku kanfliktu.
«NN»: Letam da Vašaj maci ŭ Salihorsku prychodziła milicyja, cikaviłasia Vašym znachodžańniem va Ukrainie…
IŠ: Navat nie toje, kab cikavilisia. Prosta ja pa telefonie niejak prahavaryŭsia ŭ kancy leta, što źbirajusia ŭ Maskvu, a z Maskvy ŭ Biełaruś. Pakul mama mnie nie patelefanavała i nie skazała, što pryjšli supracoŭniki milicyi i źbiralisia mianie ledź nie zatrymlivać. A ja pa ščaślivym vypadku tady nie pajechaŭ u Biełaruś. Jaje advieźli ŭ pastarunak i doŭha raskazvali, jak ja zabivaju mirnaje nasielnictva, jaki ja kryvavy zabojca.
«NN»: A Vy za hety čas za zbroju nie bralisia?
IŠ: Nie, ja nivodnaha strełu nie zrabiŭ.
«NN»: Hramadzianstva, jak razumieju, u Vas zastajecca biełaruskaje?
IŠ: Tak. Ale, dumaju, u vyniku daviadziecca mianiać.
«NN»: Baiciesia, što ŭ Biełarusi mohuć zavieści spravu?
IŠ: Usie my viedajem biełaruskaje zakanadaŭstva, jak i rasijskaje. Składu złačynstva nibyta niama, ale Biełaruś heta dakaža.
«NN»: Sutykalisia ź biełarusami na baku «ŁNR»?
IŠ: Tak, kaniečnie.
«NN»: Jak šmat ich?
IŠ: Ich nie šmat, ale jany jość. Usich pakrysie, što nazyvajecca. Asnoŭnaja častka, kaniečnie, miascovyja. Jość ludzi z Łatvii, Hrecyi, jość amierykancy, anhličanie. Praktyčna ŭsia Jeŭropa. Jość navat adzin čałaviek ciemnaskury.
Razam z hramadzianinam Łatvii Bianiesam Ajo, jaki vajuje na baku «ŁNR». Fota z sacyjalnych sietak.
Bianies Ajo, fota z sacyjalnych sietak.
«NN»: Adny biełarusy, jakija vajujuć na baku «DNR», «ŁNR», kažuć, što atrymlivajuć hrošy za heta, inšyja — admaŭlajuć. Vy kažacie pra anhličan, amierykancaŭ, hrekaŭ. Heta najomniki, jakija jeduć pa rubiel?
IŠ: Heta takija sałdaty ŭdačy — ludzi z bajavym vopytam. Što ja patłumaču: tut hrošy patrebnyja tolki miascovym. Astatnija pryjechali nie za hrošy vajavać. Jak i nam: my praktyčna žyviom za svaje srodki. I technika naša ŭsia kuplena za ŭsie našy hrošy. Zamiežniki — heta takija avanturysty, sałdaty ŭdačy. Jany pryjechali pracavać za ideju. Ubačyli ŭ stvareńni «Navarosii» pravilny pasył i pryjechali dapamahčy. I samaje biazhłuzdaje, što možna prydumać — pamirać za hrošy. A heta ludzi nie durnyja.
«NN»: Kijeŭ zajaŭlaje pra prysutnaść rasijskich sałdat na baku «DNR», «ŁNR». Heta cełyja padraździaleńni?
IŠ: Heta, jak praviła, kali jany i prysutničajuć, sałdaty, jakija zvalniajucca z rasijskaj armii i zamiest taho, kab šychtam chadzić, jeduć zajmacca spravaj. Jak praviła, heta ŭ pieršuju čarhu piersanał, jaki navučaje.
«NN»: Aficery?
IŠ: Tak. Kali b tut była rasijskaja armija, to my daŭno pieramahli b.
«NN»: U Minsku Vas pamiatajuć pa nacyjanał-balšavickim ruchu. Pierad pryjezdam Pucina ŭ biełaruskuju stalicu, jak praviła, aktyvistaŭ-nacbałaŭ zatrymlivali, kab jany nie ładzili akcyj. Jak heta stasujecca z tym, što Vy ciapier z Pucinym vystupajecie adnym frontam u pytańni «DNR», «ŁNR»?
IŠ: Jašče ŭ 1999 hodzie nacboły pravodzili akcyju na Viežy marakoŭ u Sievastopali pad łozunham «Sievastopal — ruski horad». U nas jašče ŭ 1994 hodzie była napisana prahrama (kali pra Pucina nichto nie viedaŭ): Danbas, Charkaŭ, Łuhanskaja vobłaść — ruskaja ziamla. Chutčej Pucin za nas, čym my za Pucina ŭ hetaj situacyi. My jak zastavalisia ŭ apazicyi da Pucina, tak i zastajomsia. Libierały našy pačali va ŭnison kryčać, što Limonaŭ Pucinu pradaŭsia. Heta łuchta. My dziejničajem stroha pa svajoj prahramie. I ničoha prapucinskaha ŭ hetym ja nie baču.
U nas šmat ludziej siarod dobraachvotnikaŭ, jakija ŭ apazicyi da Pucina. Ale heta nie pieraškadžaje im vajavać na baku ruskich.
