Biełaruś zabaraniła ŭvozić šerah tavaraŭ ź Litvy. Chto pacierpić ad hetaha bolš? Tłumačyć ekanamist
U adkaz na zakryćcio Litvoj dvuch punktaŭ propusku biełaruski bok uvioŭ zabaronu na ŭvoz šerahu tavaraŭ ź Litvy. Nakolki surjoznyja hetyja abmiežavańni i kaho jany zakranuć u pieršuju čarhu?
Ilustracyjny zdymak. Fota: «Biełta»
Što zabaraniajuć biełaruskija kontrsankcyi?
Paśla zakryćcia Litvoj jašče dvuch punktaŭ propusku na miažy ź Biełaruśsiu biełaruski bok zajaviŭ, što rychtuje adkaz. Pra ŭviadzieńnie kontrmier stała viadoma 14 sakavika.
Dziejničać jany pačnuć z 1 krasavika.
Biełaruś zabaraniła impart praź miažu ź Litvoj peŭnych tavaraŭ dla prodažu ŭ našaj krainie, niezaležna ad krainy ich pachodžańnia. Siarod ich — adzieńnie, vody, piva, viny, susła vinahradnaje, viermuty, napoi inšyja zbrodžanyja, śpirt etyłavy, vocat, šyny i pakryški, a taksama ŭžyvanyja raniej častki i pryłady transpartnych srodkaŭ.
Zabaronieny taksama impart ź Litvy inšych asobnych tavaraŭ, jakija pachodziać ź Litvy. U pieraliku, naprykład, małako i viarški zhuščanyja, sadavina i arechi, kava, soki fruktovyja, vody, vocat, kałhotki, pančochi, holfy, škarpetki i inšyja pančošna-škarpetkavyja vyraby, asobnyja budaŭničyja vyraby, chaładzilniki i marazilniki
Hetyja zabarony nie zakranajuć tavary, jakija ŭvoziacca ŭ Biełaruś dla asabistaha karystańnia.
Dapamoha «Atłantu»
Ekśpiert BEROC Źmicier Kruk źviartaje ŭvahu, što ŭrad unios źmieny va ŭžo isnujučuju z 2021 hoda pastanovu №700.
«Asnoŭny pasył taki, što da abmiežavańniaŭ, jakija tyčylisia Łatvii, dadali Litvu. Pastanova tyčycca zabarony pastavak peŭnych hrup tavaraŭ litoŭskaha pachodžańnia ŭ Biełaruś. Z novaha siudy dadali ladoŭni i chaładzilniki», — kaža Kruk.
Źjaŭleńnie novaj tavarnaj hrupy ekanamist tłumačyć žadańniem zaadno padtrymać «Atłant», pakolki ŭ Litvie vyrablajuć chaładzilniki Snaigė, jakija pastaŭlalisia ŭ Biełaruś.
Ilustracyjny zdymak. Fota: «Naša Niva»
Premjer-ministr Raman Hałoŭčanka ahučyŭ, što letaś impart tavaraŭ z hrup, jaki trapili pad sankcyi, byŭ na ŭzroŭni 5-6 miljonaŭ dalaraŭ. Kruk miarkuje, što ŭ hetyja ličby možna vieryć, bo takija pakazčyki suadnosiacca z papiarednimi hadami, kali Biełaruś jašče publikavała poŭnuju statystyku.
«Heta sapraŭdy nievialikija abjomy», — adznačaje ekanamist.
Ekanomika hetaha nie adčuje, a voś spažyviec zapłacić bolej
Što da zabarony impartu praź miažu ź Litvoj peŭnych tavaraŭ dla prodažu, to jana nie aznačaje, što hetyja tavary stanuć niedasiažnyja dla biełaruskich spažyŭcoŭ.
«Ich jak i raniej možna budzie impartavać. Tolki ŭvozić ich u našu krainu daviadziecca praz Łatviju abo Polšču», — tłumačyć ekanamist.
Tamu, na dumku ekśpierta, kali pradaŭcy ŭ Litvie i pakupniki ŭ Biełarusi buduć zacikaŭlenyja ŭ dalejšaj supracy, to adzinaje, što adbudziecca — heta ŭskładnieńnie łahistyki. Heta ŭ svaju čarhu adabjecca na košcie tavaraŭ.
U vyniku pacierpić biełaruski spažyviec, jakomu daviadziecca płacić bolš vysokuju canu praz uzrosłyja vydatki na transparciroŭku. Naprykład, praź Litvu da nas išła istotnaja dola pakryšak i aŭtazapčastak. Taksama padobnyja zabarony mohuć pryvieści da pierabojaŭ u pastaŭkach, a za hetym — da źmianšeńnia asartymientu.
«Ale tut nie vypadaje kazać, što ŭsie hetyja tavary źniknuć z prodažu. Miarkuju, što takich budzie nie bolš za 20-30%, kali našy pradaŭcy paličać niemetazhodnym impart ź Litvy».
Źmicier Kruk adznačaje, što ŭ hłabalnym sensie nijakich adčuvalnych nastupstvaŭ dla biełaruskaj ekanomiki hetyja sankcyi nie pryniasuć: nie tyja abjomy.
Nakolki kontrsankcyi adčujuć u Litvie?
Pa źviestkach Litoŭskaha dziaržaŭnaha ahienctva danych, ekspart Litvy ŭ Biełaruś u 2023 hodzie skłaŭ 1,7 miljarda jeŭra. Heta bolš, čym u 2022 hodzie (tady było 1,45 młrd jeŭra).
Pa vynikach 2022 hoda naša kraina zajmała 10 miesca ŭ struktury litoŭskaha ekspartu, a ŭ 2023-m padniałasia na 8 miesca. U pracentnym vymiareńnie dola našaj krainy za minuły hod vyrasła z 3,3% u 2022 hodzie da 4,3% u 2023-m. Dziesiać hadoŭ tamu, u 2013-m, dola Biełarusi składała 5,1%.
Ilustracyjny zdymak. Fota: «Naša Niva»
Siarod litoŭskich vytvorcaŭ z vysokaj pracentnaj dolaj ekspartu ŭ Biełaruś možna nazvać Švyturys-Utenos alus i Carlsberg. Prynamsi tak było try hady tamu, kali pa stanie na žnivień 2021 hoda, dola Biełarusi składała kala 20% usiaho ekspartu pradpryjemstva.
Na dumku ekśpierta, ź litoŭskaha boku ad biełaruskich sankcyj paciarpieć mohuć tolki tyja pradstaŭniki biznesu, u jakich ekspart u Biełaruś zajmaŭ istotnuju dolu. Takich budzie niašmat, bo pad poŭnuju zabaronu trapili nie ŭsie tavary litoŭskaha pachodžańnia, a tolki ich nievialikaja častka.
Ekanomika Litvy asabliva nie adčuje na sabie hetych źmien. U tym liku praz toje, što dola ekspartu mienavita tavaraŭ litoŭskaha pachodžańnia składała ŭsiaho niekalki pracentaŭ ad ahulnaha ekspartu.
Asnoŭnyja krainy-eksparciory Litvy ŭ 2023 hodzie. Fota: skrynšot z sajta vz.lt.
Ekanamist adznačaje, što Litvie ŭ adroźnieńnie ad Biełarusi ŭdałosia dyviersifikavać ekanomiku.
Biełaruś ź jaje 4,8% uvachodzić u śpis asnoŭnych ekanamičnych partnioraŭ Litvy, ale ŭ ich jość šerah inšych krain, na jakich taksama prypadaje kala 3-5% ad ahulnaha ekspartu.
U Biełarusi bolš za pałovu ekspartu idzie ŭ adnu krainu — Rasiju, i zaležnaść ad RF tolki raście. Litva naadvarot pazbaviłasia hetaj zaležnaści. Kali u 2013 hodzie 19,8% litoŭskaha ekspartu prychodziłasia na RF (1-je miesca), to ciapier — tolki 5,4%.
Asnoŭnymi kirunkami ekspartu hetaj bałtyjskaj krainy źjaŭlajucca Łatvija (10,8%), Polšča (9,3%) i Hiermanija (7,8%).
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆ
