Год пасля жудаснага ДТЗ пад Смалявічамі: як сёння жывуць родныя ахвяр
Мінуў год з дня жудаснай аварыі пад Смалявічамі, дзе 20 лютага на аўтадарозе Р-69 гружаны пяском самазвал МАЗ лоб у лоб сутыкнуўся з маршруткай, якая перавозіла 19 чалавек. Трагедыя забрала чатырнаццаць жыццяў: 13 пасажыраў, у тым ліку дваіх падлеткаў, і вадзіцеля маршрутнага таксі. Астатнія пасажыры атрымалі цяжкія траўмы. Следчы камітэт пасля ДТЗ узбудзіў крымінальную справу і ўжо адбыўся суд: вінаватым прызнаны 60-гадовы вадзіцель МАЗа, яго прыгаварылі да сямі гадоў калоніі агульнага рэжыму, ён поўнасцю прызнаў сваю віну.
Таксама была ўзбуджана крымінальная справа ў дачыненні да аднаго з кіраўнікоў філіяла аўтапарка ААТ «Мінаблаўтатранс», які дапусціў да ўдзелу ў дарожным руху няспраўны аўтамабіль МАЗ.
Следчыя ўстанавілі, што самазвал эксплуатаваўся на працягу двух гадоў без тэхагляду. Крымінальная справа хутка будзе накіраваная ў суд. Абвінавачаны на стадыі следства віну прызнаў.
Сваякі загінулых і пацярпелых падалі больш за 60 іскаў: да аўтапарка ААТ «Мінаблаўтатранс», прыватнага прадпрыемства «Сінкевіч» — уладальніка маршруткі — і вадзіцеля грузавіка. Суд задаволіў іскі заяўнікаў і пастанавіў спагнаць у салідарным парадку кампенсацыю маральнай шкоды ў памеры больш за 2,5 мільёна рублёў. Аднак судовае рашэнне пакуль не набыло моц.
Sputnik напярэдадні гадавіны жудаснай аварыі паразмаўляў з роднымі загінулых.
Са студэнткі — у «шматдзетную» сястру
Гэта ДТЗ, якое прывяло да масавай гібелі людзей, забрала жыцці дзвюх шматдзетных маці. Без маці засталася дзевятнаццацігадовая Аляксандра Бутылава і яе трое братоў.
Па словах Сашы, за тыдзень да аварыі маме прысніўся сон — нябожчык бацька клікаў яе да сябе, а сужыцель не хацеў адпускаць. Тады ў сямʼі не надалі асаблівага значэння сну і ўжо сапраўды ніхто і падумаць не мог, што ён акажацца прарочым.
Аляксандра Бутылава з мамай. Фота: архіў сям'і
Сёння старэйшаму брату Сашы Даніку — 15 гадоў, Глебу — 13, Арцёму — 11. Сястра аформіла апякунства на іх, хоць гэта было і няпроста. Сямʼя жыве ў вёсцы Зарэчча ля Смалявіч.
«Тры месяцы я спрабавала забраць братоў ад цёткі, роднай сястры маці, таму што ні дзецям там не падабалася, ні мне не падабалася, як з імі абыходзяцца. І мне гэта ўдалося», — расказала Аляксандра.
Нягледзячы на тое, што ўжо прайшоў год пасля трагічных падзей, ні Саша, ні яе браты да гэтага часу не могуць прыняць, што іх маці больш няма.
«З-за таго, што ўсіх хавалі ў закрытых трунах, не прыходзіць гэтае ўсведамленне. Хоць я апазнавала маму ў моргу, але там як бы не было маёй мамы. Я бачыла проста, груба кажучы, цела. Зразумела, што гэта яна, але не прыходзіць усведамленне таго, што чалавека няма. Здаецца, што мама зʼехала кудысьці і павінна вярнуцца рана ці позна», — прызналася суразмоўніца.
Пасля здарэння Сашы прыйшлося перакройваць сваё жыццё, падладжваючыся пад новыя абставіны. Яна на год пакінула вучобу ў Мінскім дзяржаўным каледжы сферы абслугоўвання, але ўжо аднавілася і ўладкавалася на працу. Апусціць рукі нельга, бо трэба паднімаць на ногі братоў, гаворыць дзяўчына.
Аляксандра з падзякай адзначае, што вялікую падтрымку, у тым ліку і фінансавую, аказвае сужыцель загінулай маці, але з душэўным болем справіцца ўсё роўна неверагодна складана.
Пасля ДТЗ пад Смалявічамі вялікую падтрымку Аляксандры і яе братам аказвае грамадзянскі муж іх загінулай маці. Фота: архіў сям'і
Ёсць цяжкасці ў кантакце з братамі, бо ўсе яны падлеткі, якія, да таго ж, у свой час прайшлі праз смерць роднага бацькі, працягвае яна.
«Маму я ім таксама не замяню, зразумела, што ім не хапае яе вельмі. З імі размаўляеш, яны быццам усё разумеюць, але ўсё роўна не могуць змірыцца з тым, чаму ў аварыі загінула менавіта іх маці», — адзначае Аляксандра.
Дапамагаюць сёстры жонкі
Уладзімір Белячэнка з вёскі Пятровічы (Смалявіцкі раён), які страціў у ДТЗ жонку і цяпер выхоўвае чацвярых дзяцей, лічыць, што аварыя адбылася па віне вадзіцеля МАЗа і таго, хто выпусціў машыну ў рэйс у няспраўным стане. Адыграла сваю ролю і дарожнае пакрыццё, упэўнены мужчына.
«Я часта ваджу дзяцей праходзіць медкамісію. І сам медкамісію, бывае, праходжу і езджу ў той бок. І дарогі там не ахці», — кажа суразмоўца.
Старэйшаму сыну Уладзіміра нядаўна споўнілася 17 гадоў, яшчэ аднаму — 15, а дочкам па 13 і 14 гадоў. Па словах шматдзетнага бацькі, дзеці ўсведамляюць, што адбылося, і яны адносна прызвычаіліся да таго, што іх маці больш няма.
«Дзеці ўжо дарослыя, яны разумеюць, што здарылася. Сёстры жонкі дапамагаюць з дочкамі, калі нешта там такое, як гаворыцца, па-жаночаму, яны тэлефануюць, размаўляюць. Увогуле, спраўляемся», — расказаў Уладзімір.
Мужчына прызнаўся, што задаволены рашэннем суда ў частцы кампенсацыі маральнай шкоды. Але гэтыя выплаты Уладзімір яшчэ не атрымліваў, бо судовае рашэнне па іх яшчэ не набыло законную моц.
На пытанне журналіста, ці патрэбная нейкая дапамога, ён адказаў коратка: «Я наогул у дапамозе не маю патрэбы. Хачу спакойна жыць, каб мяне ніхто не чапаў».
Напярэдадні віншавала цётку са святам
Чатырнаццацігадовая Даша з вёскі Драчкава (Смалявіцкі раён) страціла ў аварыі і маму, і тату. У той фатальны дзень у бацькоў дзяўчынкі быў выходны, і яны паехалі ў Смалявічы аплаціць камунальныя паслугі і набыць лекі. Запланаваныя справы яны зрабілі, але дамоў ужо не вярнуліся.
Стрыечная сястра Дашы Аксана, якая аформіла апеку на дзяўчынку, распавяла, што напярэдадні аварыі віншавала сваю цётку з днём нараджэння сына (акрамя Дашы ў яе бацькоў яшчэ двое дарослых дзяцей), нічога не прадвяшчала бяды.
«У нядзелю, 19 лютага, у цётчынага сына быў дзень нараджэння. Я патэлефанавала, павіншавала, мы добра пагаварылі. У панядзелак увечары мне патэлефанавала сястра Даша і сказала, што бацькоў ужо няма…» — успамінае той страшны дзень Аксана.
Нягледзячы на тое, што ў Дашы ёсць дарослы брат і сястра, якія жывуць у Смалявіцкім раёне, яны не маглі забраць яе да сябе з-за розных абставін. Таму на гэты крок вырашылася стрыечная сястра, хаця разумела, што для Дашы будзе падвойным стрэсам пакінуць родных і пераехаць у Смаргонь (Гродзенская вобласць).
«У Дашы здарыўся нервовы зрыў пасля гэтага ДТЗ, яе і цяпер часта мучаць галаўныя болі. Мы ўвесь час ляжым у лякарні, пʼём заспакаяльныя таблеткі. Яна была вельмі блізкая з мамай, яны просты як сяброўкі былі, адзін аднаму ўсё распавядалі. Вы самі разумееце, мама гэта ёсць мама. І сястра не можа замяніць маці», — кажа Аксана.
Тым не менш, стрыечная сястра пастаралася зрабіць усё магчымае, каб дапамагчы Дашы перажыць гэты складаны этап у жыцці. Дарэчы, у Аксаны падрастаюць свае дзве дачкі. Шмат у чым Дашы дапамог прафесійны псіхолаг, які працаваў з ёй працяглы час. Не аказаліся абыякавымі да сітуацыі і настаўнікі.
«Класны кіраўнік, дзе зараз вучыцца Даша, выдатны педагог і чалавек — ён заўсёды турбуецца пра яе. І дырэктар школы, у якую хадзіла Даша ў Смалявічах, таксама вельмі часта тэлефануе і цікавіцца, як у яе справы, як здароўе. І мы, вядома, калі прыязджаем у Смалявічы, заўсёды заходзім у госці ў школу, каб Даша паразмаўляла з аднакласнікамі і педагогамі», — падзялілася стрыечная сястра.
Па словах Аксаны, Дашы прызначылі пенсію па страце карміцеля ў памеры 550 рублёў у месяц і страхавую выплату. Гэтыя грошы паступаюць на спецыяльны банкаўскі рахунак, а скарыстацца імі дзяўчынка зможа па дасягненні 18 гадоў. Аксана як апякун атрымлівае на сястру штомесяц дапамогу ў памеры 438 рублёў і дае справаздачу ў выканкаме, куды былі выдаткаваныя грошы.
«Вядома, добра, што ёсць гэтая падтрымка, гэтыя грошы, але лепш бы іх не было, а былі жывыя тата і мама Дашы», — адзначае Аксана.
Адносна прычын аварыі жанчына ўпэўнена, што калі б не халатнасць кіраўніцтва «Мінаблаўтатранса», то трагедыі не здарылася б.
«Я вінавачу толькі тую арганізацыю, якая выпусціла МАЗ на лінію. Кіроўца маршруткі быў не вінаваты, ён ехаў па ўсіх правілах. А тое, што ў яго на два чалавекі больш знаходзілася ў салоне, я лічу, што гэта ўсюды так, гэта нармальна. А тое, што ў МАЗа зламаліся дзве рысоры, у выніку чаго адбылося ДТЗ і загінула столькі народу, засталіся дзеці-сіроты, гэта толькі віна «Мінаблаўтатранса», нават не вадзіцеля МАЗа, таму што вадзіцелю сказалі ехаць і ён паехаў. У кожнай другой арганізацыі такое адбываецца», — склала Аксана.
Як даказаць маральную шкоду?
Юлія Дрыжынская, жонка кіроўцы маршруткі, які пасля ДТЗ пад Смалявічамі памёр у шпіталі.
На момант аварыі Юлія была цяжарная чацвёртым дзіцем. Яна расказала, што летам нарадзіла сына.
«З радзільнага дома мяне сустракалі сваякі. Я са звычайнай дружнай сямʼі. Усё было, як у людзей, толькі не было на выпісцы нашага таты», — з сумам кажа ўдава.
На пытанне аб тым, ці згодна жанчына з рашэннем суда, яна эмацыйна адказвае: «Вы лічыце, што можна быць згоднай з рашэннем суда наконт таго, што чалавеку (вадзіцелю МАЗа — Рэд.) далі 7 гадоў за 14 жыццяў? Гэта нармальна па-вашаму?»
Юля ўпэўнена, што ў ДТЗ пад Смалявічамі вінаватае як кіраўніцтва «Мінаблаўтатранса», так і вадзіцель МАЗа.
Таму што ён ведаў выдатна пра няспраўнасці машыны. Яго не бянтэжыла сесці на зламаную машыну і рабіць рэйсы, дадае суразмоўніца.
Па словах Юліі, суды па выплаце кампенсацый маральнай шкоды яшчэ працягваюцца. Жанчына перажывае, што ёй будзе складана даказаць, што яе дзецям нанесена маральная шкода.
«Калі трэба, я буду пісаць ліст прэзідэнту. Мне здаецца, у маім выпадку мяне павінны пачуць, а не прыніжаць і казаць, што мае дзеці яшчэ чагосьці нявартыя», — кажа яна.
Юля плача і на хвіліну спыняецца.
А потым працягвае: «Прадстаўнік «Мінаблаўтатранса», вядучы юрысконсульт сцвярджае, што мае дзеці не зведалі маральнай шкоды. Ну, што тут можна сказаць? У дзяцей аднялі тое, што… Я зараз павінна яшчэ камусьці нешта даказаць, што я выпрабавала і што я адчула? І юрысконсульт заяўляе, што ненароджанае дзіця, якое не бачыла бацькі, яно наогул нічога не адчувала ў гэты момант. Як з гэтым можна пагадзіцца?»
Па словах удавы, нядаўна яна атрымала ліст з апавяшчэннем аб тым, што ў дачыненні да галоўнага інжынера «Мінаблаўтатранса» перададзена яшчэ адна крымінальная справа ў суд.
«Вядома, я вельмі стамілася ад усяго гэтага, але яшчэ нават невядома, калі гэта ўсё скончыцца», — кажа ўдава.
Чытайце таксама:
Чацвёра білі, а трое здымалі на тэлефон. Дзяўчынка з-пад Мінска стала ахвярай булінгу
16-гадоваму падлетку далі 10 гадоў выхаваўчай калоніі за падпал здымнай кватэры
Пасажырка аўтобуса дабілася ад «Мінсктранса» вялікай кампенсацыі
