Ілюстрацыйнае фота: vecteezy.com
Даследчая група навукоўцаў Каліфарнійскага ўніверсітэта выявіла працэс, пры якім клеткі скуры, што старэюць, выпрацоўваюць пігмент, які выклікае значны рост валасоў у невусах (радзімках).
Адкрыццё можа пакласці аснову для зусім новага пакалення малекулярнай тэрапіі андрагеннай алапецыі (аблысення) — распаўсюджанага генетычнага захворвання, якое выклікае выпадзенне валасоў як у жанчын, так і ў мужчын.
Даўно заўважана, што пігментныя радзімкі на скуры чалавека часта дэманструюць празмерны рост валасоў, што сведчыць аб гіперактыўнасці ствалавых клетак валасоў.
У даследаванні, апублікаваным у часопісе Nature, апісваецца важная роля, якую адыгрываюць малекулы бялку астэапантыну і рэцэптара CD44 у актывацыі росту валасоў. Гэтыя радзімкі назапашваюць асабліва вялікую колькасць састарэлых пігментных клетак і тым не менш дэманструюць вельмі актыўны рост валасоў.
Навукоўцы выявілі, што састарэлыя пігментныя клеткі вырабляюць вялікую колькасць спецыфічнай сігнальнай малекулы бялку астэапантыну, якая прымушае звычайна неактыўныя і мініяцюрныя валасяныя фалікулы актываваць свае ствалавыя клеткі для ўстойлівага росту доўгіх і густых валасоў.
Даследчыкі адзначаюць, што састарэлыя (сенесцэнтныя) клеткі звычайна лічацца шкоднымі для рэгенерацыі і, як мяркуецца, запускаюць працэс старэння, але гэта даследаванне ясна паказвае, што клетачнае старэнне мае і станоўчы бок.
Рост валасяных фалікулаў добра рэгулюецца актывацыяй ствалавых клетак. У выніку сенесцэнтныя клеткі дзеляцца, дазваляючы фалікулам цыклічна вырабляць новыя валасы. Пасля кожнага перыяду росту валасоў надыходзіць перыяд спакою, на працягу якога ствалавыя клеткі фалікулаў застаюцца неактыўнымі да пачатку наступнага цыкла.
У сваім даследаванні вучоныя выкарыстоўвалі мышэй, у якіх актывавалі гены, звязаныя з развіццём невусаў на скуры. Гэтыя невусы мелі гіперактываваныя ствалавыя клеткі валасоў і дэманстравалі паскораны рост валасоў.
Як адзначаецца ў даследаванні, гэта вельмі нагадвае клінічныя назіранні, зарэгістраваныя ў радзімках на валасяной частцы скуры чалавека.
Далейшы падрабязны аналіз састарэлых пігментных клетак і найбліжэйшых ствалавых клетак валасоў паказаў, што першыя прадукуюць высокі ўзровень сігнальнай малекулы бялку астэапантыну, для якой ствалавыя клеткі валасоў маюць адпаведную малекулу рэцэптара — CD44.
Пры малекулярным узаемадзеянні паміж астэапантынам і CD44 ствалавыя клеткі валасоў актываваліся, што прыводзіла да ўстойлівага росту валасоў.
Уплыў астэапантыну на рост валасоў таксама быў пацверджаны ва ўзорах меланацытарных невусаў, узятых у людзей.
Навукоўцы адзначаюць, што гэта адкрыццё патэнцыйна можа быць выкарыстана для распрацоўкі новых метадаў лячэння шырокага спектра рэгенератыўных парушэнняў, у тым ліку звычайнага выпадзення валасоў.
Чытайце яшчэ:
Вучоныя лічаць, што кучаравыя валасы давалі іх уладальнікам эвалюцыйную перавагу
