Staršynia Rady BNR Ivonka Surviła: Sustrečy apazicyi buduć praciahvacca 9

Sustreča adbyłasia ŭ Vilni 3 listapada i pa vynikach jaje byŭ padpisany miemarandum.

Z boku Rady BNR u joj brali ŭdzieł staršynia Rady Ivonka Surviła i jaje namieśnik Siarhiej Navumčyk, a taksama Mikoła Pačkajeŭ. Paźniej sp. Ivonka Surviła pahadziłasia adkazać na pytańni «Našaj Nivy»

«Naša Niva»: Adkul uźnikła ideja padobnaj sustrečy? Ci Rada BNR jaje inicyjavała?

Ivonka Surviła: Tak, heta była inicyjatyva Rady, my daŭno mieli namier spatkacca ź lidarami biełaruskich partyj i arhanizacyj. Paasobku sustrakajemsia rehularna, i ŭ Jeŭropie, i na amierykanskim kantyniencie, a razam — badaj što ŭpieršyniu. Praŭda, u 2008 sa šmat jakimi lidarami my byli ŭ Strasburhu, dzie adznačalisia ŭhodki ŭtvareńnia BNR, ale tady nas usich zaprašaŭ Jeŭraparłamient.

Ciapier ža inicyjataram vystupiła Rada BNR. Jak trapna vykazaŭsia Uładzimir Kołas, «biełarusy sabrali biełarusaŭ».

«NN»: Adznačajecca, što sustreča adbyvałasia dziela «vypracoŭki zachadaŭ u spravie zabieśpiačeńnia abarony niezaležnaści Biełarusi». Vy ŭsio jašče bačycie tut pahrozy?

IS:

Pa našych adčuvańniach, pahroza nie źnikaje, a pavialičvajecca. My chacieli vyśvietlić, pa-pieršaje, ci padzialajuć lidary partyj i hramadskich arhanizacyj našyja zaściarohi, a pa-druhoje, ci isnuje ŭ ich niejki supolny padychod u hetaj spravie.

My razumiejem, što apanienty režymu Łukašenki, roźniacca, časam dyjamietralna, ale ŭ hałoŭnym dla losu Biełarusi pytańni my možam dasiahnuć adzinstva. Nu i narešcie: što treba rabić, kab abaranić niezaležnaść? My prapanavali peŭnyja padychody, jakija ŭ vyniku dyskusii, papravak i dapaŭnieńniaŭ aformilisia ŭ Miemarandum. Jon adkryty da dałučeńnia inšych palityčnych partyj i hramadskich arhanizacyj.

«NN»: Znajšli parazumieńnie i z pałkoŭnikam Baradačom?

IS:

Uładzimir Baradač vykłaŭ svajo bačańnie situacyi, i my ŭvažliva jaho vysłuchali, jak i jon nas. Jak vy viedajecie, spadar Baradač padpisaŭ Miemarandum.

«NN»: Čamu na sustrečy nie było pradstaŭnikoŭ «Havary praŭdu» i «Spraviadlivaha śvietu»?

IS: Z Uładzimiram Niaklajevym i Siarhiem Kalakinym ja hutaryła asabista. Na žal, jany nie mahli prysutničać z pavažnych pryčynaŭ. Farmat sustrečy, jaki byŭ abumoŭleny zahadzia, — pieršyja asoby albo sustaršyni. Na heta byli svaje pryčyny. Byli zaprošanyja i Zianon Paźniak, i Andrej Sańnikaŭ, ale taksama nie mahli pryjechać. My chacieli bačyć i lidara chryścijanskich demakrataŭ, i staršyniu prafsajuzaŭ spadara Fiadyniča, niekatorych inšych lidaraŭ. Ja peŭnaja, što ŭdzieł ich usich byŭ by tolki na karyść. Usim im budzie dasłany Miemarandum, da jakoha jany mohuć dałučycca [paźniej Zianon Paźniak, AHP, BCHD dałučylisia da miemaranduma, Andrej Sańnikaŭ admoviŭsia — NN].

«NN»: Ci mahčyma, što Rada BNR stanie pasiarednikam dla vyznačeńnia adzinaha kandydata ad apazicyi na nastupnych prezidenckich vybarach?

IS: Mnie ciažka adkazać, bo, z adnaho boku, pry Łukašenku słova «vybary» — heta niešta zusim inšaje, što jano aznačaje ŭ cyvilizavanym śviecie.

Pry Łukašenku nie moža być spraviadlivych vybaraŭ.

Pa-druhoje, i my padkreślili heta na sustrečy, dziejnaść Rady BNR nosić nadpartyjny charaktar, my pryncypova nie ŭmiešvajemsia ŭ mižpartyjny praces. Uvohule ž, kali vyjści za miežy pytańnia — niezaležna da temy «vybaraŭ», — skažu, što my razhladajem niejkija inicyjatyvy, kali jany pastupajuć, ale nikoli i nikomu ničoha nie naviazvajem.

«NN»: Ci ciažka było sabrać ludziej roznych pohladaŭ razam?

IS: Jość spravy, dziela jakich ludzi zdolnyja źbiracca razam. U kancy 1980-ch ja ź siabrami stvarała fond dapamohi achviaram Čarnobyla, i spačatku zdavałasia, što biarusia za nierealnuju spravu. Za pieršy hod sabrali tolki piać tysiačaŭ dalaraŭ, i toje pieravažna z kanadskich biełarusaŭ. A praz peŭny čas (na 1997 hod, kali ja sastupiła kiraŭnictva ŭ fondzie z pryčyny abrańnia staršynioj Rady BNR) my štohod pryvozili sotni biełaruskich dzietak na azdaraŭleńnie i nakiroŭvali ŭ Biełaruś lekaŭ na miljony dalaraŭ. Dyk chiba pahroza straty niezaležnaści — mienš biaśpiečnaja dla nacyi za Čarnobyl?

«NN»: Ci płanujucca padobnyja sustrečy ŭ budučyni?

IS: Tak, biezumoŭna.

Hutaryŭ Źmicier Pankaviec

Chočaš padzialicca važnaj infarmacyjaj ananimna i kanfidencyjna? Pišycie redaktaru «Našaj Nivy» ŭ TH