Kab abaviazacielstvy Biełarusi pa demakratyčnych vybarach u miežach ABSIE ličylisia vykananymi, u hramadzian pavinna być mahčymaść svabodna vybirać svaich pradstaŭnikoŭ, nie aścierahajučysia apynucca ŭ turmie za krytyku ŭładaŭ. Pra heta ŭ intervju BiełaPAN zajaviŭ kaardynatar misii karotkaterminovych naziralnikaŭ Parłamienckaj asamblei (PA) ABSIE Matea Miekačy.
Jon paviedamiŭ, što padčas ich sumiesnaha z prezidentam PA ABSIE Rykarda Miljory vizitu ŭ Minsk (z 9 pa 12 vieraśnia) adbyŭsia šerah sustreč. 10 vieraśnia jany sustrelisia z kiraŭnictvam biełaruskaha parłamienta, kiraŭnikom CVK i novym ministram zamiežnych spraŭ Uładzimiram Makiejem. Na 11 vieraśnia zapłanavany sustrečy ź lidarami apazicyi, hramadzianskaj supolnaści i pradstaŭnikami biełaruskich ŚMI. «My škadujem, što ŭ nas niama mahčymaści sustrecca z tymi ź ich, chto znachodzicca ŭ turmie, ale my pra ich nie zabylisia», — padkreśliŭ Miekačy.
Kaardynatar misii nahadaŭ, što PA ABSIE nieadnarazova zaklikała ŭłady Biełarusi vyzvalić i reabilitavać usich palitźniavolenych.
Miekačy stanoŭča acaniŭ toj fakt, što Biełaruś usio ž vyrašyła ŭzajemadziejničać z ABSIE i zaprasiła naziralnikaŭ arhanizacyi na parłamienckija vybary.
«Sutnaść mandata ABSIE pa nazirańni za vybarami zaklučajecca ŭ praviercy taho, ci pavažalisia hramadzianskija i palityčnyja pravy hramadzian, i heta adna z našych metaŭ i ŭ Biełarusi. My chočam pierakanacca, što demakratyčnyja imknieńni biełaruskich hramadzian mohuć być vykazany i, urešcie rešt, dasiahnuty», — skazaŭ Miekačy.
Pavodle jaho słoŭ, pakul jašče zanadta rana rabić niejkija vysnovy pra chod vybarčaha pracesu, ale naziralniki ABSIE ŭžo bačać, što «jość niekatoryja staryja prablemy ŭ pracesie rehistracyi kandydataŭ».Hetyja prablemy, jak i źniaćcie z teleefiru pieradvybarnych rolikaŭ tych kandydataŭ, jakija zaklikali da bajkotu vybaraŭ, znojduć adlustravańnie ŭ vynikovaj spravazdačy misii naziralnikaŭ BDIPČ ABSIE, adznačyŭ kaardynatar.
«My zaklikajem Biełaruś, jak i ŭsie inšyja krainy, pavažać svabodu ŚMI, dazvolić ludziam havaryć svabodna i paŭnavartasna ŭdzielničać u palityčnym žyćci krainy. Demakratyčnym pracesam praduhledžvajecca i toje, što hramadzianie svabodna mohuć vybirać, ci ŭdzielničajuć jany ŭ hetym pracesie, — zajaviŭ Miekačy. — U najlepšym vypadku vybarčyja orhany, dziaržaŭnyja čynoŭniki, palityčnyja partyi, ŚMI i hramadzianskaja supolnaść dapamahajuć stvarać jarkuju atmaśfieru, jakaja ŭklučaje ŭ siabie i svabodu pieramiaščeńniaŭ, svabodu słova i schodaŭ. U vyniku ludzi chočuć udzielničać i hałasavać. Kali hetyja demakratyčnyja faktary adsutničajuć, to zrazumieła, što niekatoryja ludzi nie žadajuć udzielničać u takim pracesie».
Matea Miekačy nie zmoh adkazać na pytańnie, čamu pryznačeńnie jaho kaardynataram misii karotkaterminovych naziralnikaŭ PA ABSIE vyklikała niehatyŭnuju acenku z boku Alaksandra Łukašenki.
«Jak kiraŭnik kamiteta pa pravach čałavieka PA ABSIE, ja zaŭsiody akcentavaŭ uvahu na prablemach u hetaj śfiery va ŭsich krainach — udzielnicach ABSIE, uklučajučy Biełaruś, maju rodnuju Italiju abo ZŠA, da prykładu. Jak daśviedčanamu naziralniku za vybarami i čałavieku, jaki sočyć za palityčnym žyćciom u Minsku, mnie zdajecca, mnohija ludzi viedajuć, što ja dobra padrychtavany dla taho, kab pradstaŭlać ABSIE ŭ hetaj naziralnaj misii», — skazaŭ Miekačy.
Jon adznačyŭ, što padčas ciapierašniaha vizitu «byŭ dobra pryniaty pradstaŭnikami biełaruskich uładaŭ». «Ale heta nie pieraškodzić mnie zastacca niepraduziatym adnosna vybaraŭ, — padkreśliŭ Matea Miekačy. — My spadziajemsia dapamahčy Biełarusi zrabić nieabchodnyja kroki, kab znoŭ adčynić dźviery da jeŭrapiejskaj supolnaści. Ale spačatku pavinna być dadziena acenka ŭsim elemientam vybarčaha pracesu».
«Kab vybary adpaviadali standartam i abaviazacielstvam ABSIE, hramadzianie pavinny vałodać usioj infarmacyjaj i mieć mahčymaść zrabić svabodny vybar siarod mnostva varyjantaŭ», — reziumavaŭ kaardynatar misii karotkaterminovych naziralnikaŭ PA ABSIE.
Taćciana Karaviankova, BiełaPAN.
