Redaktar «Echa Moskvy» Alaksiej Vieniadziktaŭ miarkuje: «U Kramli razumiejuć, što nastupnym prezidentam Biełarusi budzie Łukašenka».
Alaksiej Vieniadziktaŭ.
Rasijskija miedyi praciahvajuć prycelna «zakranać» temu biełaruskaha prezidenta. Navat na konkursie maładych vykanaŭcaŭ u Jurmale Ksienija Sabčak dazvoliła sabie pažartavać, zaprašajučy na scenu hurt Litesound ź Biełarusi: voś, maŭlaŭ, projdzie čas – staniecie vy, chłopcy, znakamitymi i hodzie hetak u 2050-m atrymajecie ad svajho dziejnaha prezidenta Alaksandra Ryhoraviča Łukašenki ŭsialakija ŭznaharody. Kažučy heta, Ksienija Anatoljeŭna šmatznačna ŭśmichałasia i rabiła ŭpor na słovie «dziejny».
Kali chtości dumaje, što ŭžo hetym razam «ruka Maskvy» ni pry čym, i heta sama Sabčak humarystyčnuju dziejnaść raźviała (jak ź joj byvaje), to dazvolcie rasčaravać: replika hučała ŭ ramkach scenaru. Nu tak – usiaho tolki drobny ŭkus... Ale zaŭvažcie: kampanija pa demanstracyi rasijskaha «fi» choć i idzie chvalepadobna, ale nie spyniajecca, zapaŭzaje ŭ samyja niečakanyja žanry i spyniajecca pakul nie źbirajecca. Adno da hetaha času nie zrazumieła: kamu mienavita adrasavanyja ŭsie hetyja repliki, efiry i artykuły? Rasijskamu hledaču? Ci biełaruskamu – budučamu elektaratu?
U intervju zapraudu.info hałoŭny redaktar radyjostancyi «Echo Moskvy» Alaksiej Vieniadziktaŭ patłumačyŭ: šarahovy rasijski ci biełaruski spažyviec miedyjapradukcyi tut zusim ni pry čym. Usie znaki ŭvahi adrasavanyja tolki adnamu čałavieku – biełaruskamu prezidentu. Asabista.
Alaksiej Vieniadziktaŭ, darečy, taksama nie suprać pahutaryć z Alaksandram Łukašenkam – jość u viadomaha maskoŭskaha žurnalista da biełaruskaha lidera niekatoryja pytańni.
– Alaksiej Alaksiejevič, čaho ŭsio ž taki Rasija choča damahčysia? Bo mety niejkija kankretnyja va ŭsioj hetaj kampanii napeŭna ž jość.
– Jak ja ŭjaŭlaju, u rasijskich uładnych strukturach ličycca, što Alaksandr Ryhoravič Łukašenka staŭ nienadziejnym partnioram. A heta ŭžo nie žarty. Biełaruś – stratehičny partnior Rasii, častka byłoj ahulnaj prastory. Z punktu hledžańnia našych hieapalityčnych i vajennych intaresaŭ heta – važnaja «historyja». Mnie zdajecca, ludzi ŭ Kramli i Biełym domie, kančatkova ściamiŭšy, što Alaksandr Łukašenka – nienadziejny partnior, zadumalisia: što im ciapier z hetym rabić? Jany zychodziać z taho, što treba ŭžo pryznać: biełaruski prezident taki. Heta – bazavaja pazicyja: tak, voś jon taki jość, kudy nam ad hetaha padziecca, bo jon abrany prezident. Ale ciapier treba mieć uvieś čas u hałavie, što «jon moža zrabić zihzah» (nie ja skazaŭ, heta cytata). Tamu treba dać jamu zrazumieć, što my razumiejem: jon moža zrabić zihzah.
– Heta značyć, kancentracyja ŭvahi ŭ efiry jość zvarotam da biełaruskaha prezidenta: my, rasijcy, užo nie majem iluzijaŭ, chavać hetaha nie źbirajemsia i budziem napahatovie?
– Viadoma! Treba razumieć, što rasijskija elektronnyja miedyi... chutčej za ŭsio, telebačańnie – absalutna dakładna kiravanaje ŭładaj – jak kramloŭskaj, tak i bieładomaŭskaj(my nie budziem ciapier dzialić Pucina i Miadźviedzieva, tamu što ŭ dačynieńni da Łukašenki ŭ abodvuch całkam adnolkavaja pazicyja). Tandem tut adnadušny. Abodva razumiejuć, što Biełaruś važnaja dla Rasii. Ale jany ŭžo i razumiejuć, što Alaksandr Ryhoravič – čałaviek, imi nie kiravany. Bolš za toje, šmat u čym – niepradkazalny. I heta ŭžo robicca sistemaj, my bačyli heta na prykładzie Mytnaha sajuza. Chaču, kab biełarusy mianie pravilna zrazumieli: ja ciapier nie kažu ad imia Kramla – nie ŭpaŭnavažany, ale ja razmaŭlaju z hetymi ludźmi (u Kramli) i maju ŭjaŭleńnie ab tym, što mienavita jany dumajuć. Tamu i kažu: viadoma, toje, što adbyvajecca ciapier u rasijskich miedyjach, zroblena absalutna sa zhody, kali nie pa pramoj prośbie našaj uładnaj haliny.
– U nas pravodzilisia daśledavańni: jak staviacca hramadzianie Biełarusi da dakumientalnych filmaŭ, pakazanych hetym letam pa NTV. Dastatkova vialiki adsotak apytanych nie vieryć «insinuacyjam Hazproma» ŭ adras Łukašenki (chacia ničoha novaha z hetych filmaŭ biełarusy nie daviedalisia). Jašče bolšaja kolkaść hramadzian nie vieryć rasijskim publikacyjam i efiram, dzie havorycca pra niepłaciežazdolnaści biełaruskaj ekanomiki.
– U dačynieńni da taho, što mnohija biełarusy nie vierać rasijskim ŚMI, skažu nastupnaje: vaš prezident zdoleŭ stvaryć niejkuju nacyjanalnuju identyčnaść, staŭ «baćkam biełaruskaj dziaržaŭnaści».Ale, stvarajučy hetuju biełaruskuju identyčnaść, praktykujučy suvierenitet («my – asobna ad Rasii»), jon stvaryŭ i ŭsprymańnie, zasnavanaje na savieckim razumieńni: usio, što prychodzić z-za miažy (dumki, fakty, acenki), – padazronaje i sumnieŭnaje. Tamu, i toje, što kaža Rasija – kraina zamiežnaja! – dla savieckaha čałavieka (a my ŭsie savieckija) pieršapačatkova drennaje i z padvocham.
– Jość mierkavańnie, što heta Mytny sajuz kančatkova sapsavaŭ adnosiny Biełarusi i Rasii. Z uviadzieńniem AEP našy krainy buduć jašče bolš addalacca – u palityčnym sensie. AEP – heta naohuł takoje «pudziła»: Rasija nibyta ź jaho dapamohaj daść Biełarusi piercu ź imbiercam. A sajuznaj dziaržavy, kažuć vašy palitołahi, naohuł užo nie isnuje – heta značyć, pastupova «braterstvu» prychodzić kaniec. Što Vy nakont usiaho hetaha skažacie?
– Nie treba dumać, što AEP – heta pudziła. Ničoha takoha strašnaha nie zdarycca. Rasijskaj uładzie chaciełasia b, kab pa susiedstvie było nadziejna, i nichto nie zacikaŭleny ŭ surjoznych kataklizmach. Z nahody sajuznaj dziaržavy: biełaruskija hramadzianie karystajucca na terytoryi Rasijskaj Fiederacyi ŭsimi pravami našych hramadzian: jany spakojna prachodziać miažu, lohka najmajucca na pracu – u mianie taksama pracujuć hramadzianie Biełarusi, i im nie treba śpiecyjalnaha dazvołu (a, da prykładu, hramadzianam Ukrainy treba). U hetym sensie naša sajuznaja dziaržava isnuje. U HETYM sensie! Ale heta – i samaje hałoŭnaje: kab ludzi mahli žyć na terytoryi dźviuch dziaržavaŭ jak u siabie doma! Moža, dla tych, chto nie vyjazdžaje, asabliva i nie adčuvajucca hetyja pieravahi, i niechta dumaje, što sajuz nam ničoha nie daŭ i naohuł pierastaŭ isnavać. Ale heta nie tak.
– A toj fakt, što pytańni z mytami praciahvajuć uźnikać u ahulnaj «sajuznaj dziaržavie»?
– Na toje, kab vyrašyć usie pytańni z mytami, miažoj, mytniaj, i isnuje Mytny sajuz! Ale heta ŭsio adbudziecca pastupova. Nie treba dumać, što ŭsio zdarycca zaŭtra! Arhanizacyja adzinaj ekanamičnaj prastory – taksama pravilna pastaŭlenaja zadača i słušny napramak. Tamu što ekanomiki Rasii i Biełarusi vielmi mocna pieraplecienyja. Heta značyć, usio roŭna, što b ni zdaryłasia, zbližeńnie niepaźbiežnaje! I jano adbyvajecca, navat kali nam zdajecca, što my hetaha nie bačym. Jeŭropa taksama pačynała z abjadnańnia asobnych rynkaŭ, a zaviaršyŭsia praces adzinaj ekanamičnym prastoraj. Praŭda, jeŭrapiejcam na heta spatrebiłasia 50 hadoŭ. Spadziajusia, nam spatrebicca mienš. Ale ŭsio roŭna – heta, jak ja ŭžo skazaŭ, nie nastanie ŭ nas zaŭtra!
Projdzie 10-20 hadoŭ, nie budzie pry ŭładzie ŭžo hetych našych prezidentaŭ – pa fizičnych pryčynach – ale krainy ž našy zastanucca. Našy ž dzieci zastanucca. I jany buduć žyć u tych umovach, jakija my pačynajem dla ich stvarać ciapier.Kirunak my vybrali pravilny! I jakija b zihzahi ni rabiła biełaruskaje kiraŭnictva (kazachskaje, rasijskaje ci ŭkrainskaje), treba zychodzić z taho, što ŭsie palityki časam robiać zihzahi. Na moj pohlad, heta niepaźbiežny praces – naša zbližeńnie. Ja baču, jak usio adbyvajecca ŭ tym ža ES. Što b ciapier ni adbyvałasia, ja pierakanany – potym abaviazkova pačniecca intehracyja, realnaja intehracyja. I budzie ŭ nas adzinaja Jeŭropa – abjadnanaja (u ekanamičnym, viadoma, sensie). I heta vielmi dobra. Tak, jość pryvatnyja intaresy asobnych dziaržavaŭ, jość myty, jość pytańni biudžetaŭ, pytańni piensij – i ŭ vas, i ŭ nas, i ŭ kazachaŭ. Jość i roznaskiravanyja intaresy. My ich pieraadolejem – pastupova. Tolki siońnia ŭ nas jość adno «ale». Kali vaš partnior nie vykonvaje ŭziatyja na siabie abaviazalnictvy, daroha da zbližeńnia budzie ciažejšaj i daŭžejšaj – zihzahi zaŭsiody padaŭžajuć šlach. Kali partnior vykonvaje abaviazalnictvy, daroha budzie pramoj i chutčejšaj – voś i ŭsia historyja.
– Biełaruskija słužboŭcy časam narakajuć na toje, što Rasija nie choča razumieć: my ž hatovyja vykonvać damoŭlenaści – u hłabalnym maštabie. Tak, pa niekatorych punktach uźnikajuć niejkija roznahałośsi, ale treba stavicca da Biełarusi «z razumieńniem».
– Dyk nikoha nie cikavić hłabalny maštab! Usie miždziaržaŭnyja adnosiny składvajucca z vykanańnia asobnych punktaŭ – voś heta važna razumieć! Unifikavali techrehłamient – dobra! Unifikavali myty, pierachod miažy, pracoŭnyja imihracyjnyja karty, ceny na žyllo, praviły niejkija – dobra! I tak – 40 punktaŭ – pa kožnym kankretna damovilisia i vykanali. A ŭ hłabalnym maštabie jak možna damaŭlacca? Heta dekłaracyi dla publiki. Heta, bolš za toje, ja vam skažu: dla bydła! Što takoje naš vajenny sajuz? Voś my (Rasija) nie pradali Iranu S-300, a Biełaruś pradała! Heta i jość «hłabalny» maštab. A ŭsie hetyja spravy – sa zbrojaj – daloka nie tak važnyja dla kožnaha z nas. Nu – čarhovy skandał: visk, kryki, Amieryka. Na Biełaruś – čarhovyja sankcyi, u dačynieńni da Rasii sankcyj nie budzie... Što heta dla hramadzian našych krain? Poŭnaja fihnia. Praz 10 hadoŭ usio heta zabuduć. A voś techrehłamienty na charčavańnie – kab charčavańnie chadziła na našych terytoryjach bieź miežaŭ – nie zabuduć! Tamu što heta naŭprost datyčyć sotniaŭ tysiač vytvorcaŭ i miljonaŭ spažyŭcoŭ. Tamu sistema techrehłamientu – usie hetyja pryvatnaści i 40 punktaŭ – važniejšyja dla nas, čym sistema SPA i S-300 – paviercie! Asabliva ŭ doŭhaterminovaj pierśpiektyvie. Ale jak možna 40 punktaŭ vykonvać «u hłabalnym maštabie"? Kožny punkt kankretna! Hladzicie, jak u nas było z sajuznaj dziaržavaj – z čaho my pačali: davajcie zrobim adzinaha prezidenta! Dy hłupstva heta – čyjeści ambicyi i płany! A voś prava pracavać i tam, i tam, prava žyć u Rasii i Biełarusi – heta nie hłupstva. I heta adzin z punktaŭ kankretyki. Ale kab i dalej raźvivać kankretnyja damoŭlenaści, jakija patrebnyja zvyčajnym ludziam, prezidentu treba ŭsio-taki być nadziejnym partnioram.
– Biełaruskuju apazicyju prymajuć u Kramli – ci značyć heta, što Rasija, choć i nie robić kankretnaj staŭki kaho-niebudź z budučych kandydataŭ, ale vyłučaje kaho-niebudź z patencyjnych pretendentaŭ na biełaruskaje prezidenckaje kresła?
– Prabačcie, ale nikoha ź biełaruskaj apazicyi ŭ Kramli pakul nie prymajuć. Što takoje prymajuć? Hetaha niama. Jość zvyčajnyja kantakty. Takija kantakty byvajuć zaŭsiody – i z kirhizskaj, i z ukrainskaj, i ź biełaruskaj apazicyjaj. Kreml maje znosiny z samymi roznymi ludźmi – chiba niama ciapier kantaktaŭ pamiž Kramlom i Julijaj Cimašenka? Heta narmalnaja cyvilizavanaja praktyka. I vaš prezident Łukašenka maje znosiny z samymi roznymi ludźmi – prymaje navat vorahaŭ Rasii, jak viadoma. I heta taksama narmalnaja palityčnaja praktyka. I my nie pavinnyja nikomu davać spravazdaču – z kim kantaktujuć u Kramli i čamu.
Abo čamu prezident Łukašenka pavinien pytacca ŭ Pucina: sustrakacca jamu z Saakašvili ci nie? U vas suvierennaja dziaržava, sprava vašaha prezidenta – sustrakacca im, ź Bierazoŭskim ci nie.Heta prava vašaha i našaha prezidentaŭ: kantaktavać nie tolki z aficyjnymi pradstaŭnikami ŭłady roznych krain, ale i z apazicyjaj. Ja viedaŭ Saakašvili jašče apazicyjnym deputatam, my ź im pili ŭ horadzie Strasburhu. Čamu ž Łukašenka nie moža ź im mieć kantakt?
– Rasijskija palitołahi matyvujuć heta tak: raz my znachodzimsia «nibyta ŭ sajuzie», takoha nie pavinna być. Adzin bok vitaje Saakašvili, daje dziaržaŭny efir, inšaja nazyvaje jaho vajennym złačyncam. Adna častka «sajuza» pryznaje Paŭnočnuju Asieciju i Abchaziju, inšaja z hetym ciahnie i sprabuje jašče vystaŭlać jak pradmiet handlu...
– Heta ich, palitołahaŭ, punkt hledžańnia, ja jaho nie padzialaju. Ludzi, jakija tak kažuć, nie razumiejuć kramloŭskaj palityki.
– Na Vaš pohlad, čamu Kreml usio ž nie choča padtrymać na blizkich vybarach nikoha ź biełaruskaj apazicyi, nie vysoŭvaje tak zvanuju «svaju» fihuru? Kali pafantaziravać....
– Ja pracuju ź infarmacyjaj i tamu fantaziravać nie budu. Dumaju, u Kramli razumiejuć, što nastupnym prezidentam Biełarusi budzie Alaksandr Ryhoravič Łukašenka. I volaj-niavolaj daviadziecca ź im pracavać – navat jak ź nienadziejnym partnioram. Biezumoŭna, sposabam cisku ŭ luboj krainie na luboha prezidenta źjaŭlajucca kantakty z apazicyjaj. Heta zaŭsiody tak robiać, u luboj krainie: amierykancy, francuzy abo, da prykładu, vieniesuelcy. Darečy, tak robić i Alaksandr Ryhoravič Łukašenka. Tamu Kreml i Bieły dom, razumiejučy, što nastupnym prezidentam budzie Łukašenka, nie robiać nijakaj staŭki na apazicyjnych ci niejkich inšych kandydataŭ. Ale, tym nie mienš, Kreml i Bieły dom majuć kantakty ź ludźmi – roznymi, jak ja ŭžo skazaŭ, jakija pradstaŭlajuć biełaruskuju apazicyju. Heta nie značyć, što ich u Kramli aficyjna padtrymlivajuć. Heta – sposab cisku na Łukašenku. Kreml nibyta kaža: my viedajem, što jość u Biełarusi apazicyja, viedajem, što hetaja apazicyja karystajecca padtrymkaj roznych siłaŭ, my razumiejem, što vy pasprabujecie nie dapuścić apazicyju da vybaraŭ, heta značyć, parušyć demakratyčnyja normy. I, narešcie, my razumiejem, jakoj budzie reakcyja ES i Złučanych Štataŭ. Vy chočacie našaj dapamohi? Kali tak, majcie heta na ŭvazie. Ja chaču skazać: siońnia kantakty ź biełaruskaj apazicyjaj jość instrumientam cisku na Łukašenku. Tolki i ŭsiaho.
– U rasijcaŭ jość ujaŭleńnie pra tyja siły, jakija pojduć na biełaruskija prezidenckija vybary?
– Vybary ŭ vas jašče nie abvieščanyja. Ale ŭ nas vielmi dobra pracuje raźviedka ŭ Respublicy Biełaruś. Vy nie złavili nivodnaha rasijskaha špijona – u adroźnieńnie ad amierykancaŭ – mienavita tamu, što naša palityčnaja raźviedka pracuje sapraŭdy vielmi dobra: padrabiaznyja telehramy na imia rasijskaha prezidenta prychodziać rehularna. A my – žurnalisty – usiaho tolki naziralniki. I my, kab infarmavać rasijcaŭ, budziem zaprašać u efir usie hetyja vašy siły, jak tolki jany abvieściać pra svoj udzieł u vybarach. Nie vyklučajučy Alaksandra Ryhoraviča Łukašenku, kali jon pahodzicca dać mnie intervju. Možacie ŭściešyć svajho prezidenta. A moža, zmožacie i paspryjać? Paviedamicie Alaksandru Ryhoraviču: ja chaču pahavaryć i zadać šerah pytańniaŭ.
– Ja pakinu vašu prośbu ŭ tekście hetaha intervju. Spadziajusia, vy padzieliciesia z našymi čytačami ŭražańniami ad sustrečy ź biełaruskim prezidentam.
– Ščyra kažučy, Alaksandr Łukašenka nijak nie moža dać mnie intervju. A ja hatovy, kali pakličuć, adrazu ž pryjechać u Minsk.
