Aŭtabijahrafija/Bahusłaŭ Radzivił; układ. i paślasłoŭje Uł.Siŭčykava, pradmova H.Litvina, pier. z poł. movy A.Butevič, Uł.Siŭčykaŭ. -- Mn.: Radyjoła-plus, 2009. -- 212 s.: ił.
Bahusłaŭ Radzivił, syn vilenskaha kaštalana Januša Radziviła i Lizaviety Sofji Hahiencolern, byŭ ŭ roznyja pieryjady svajho žyćcia litoŭskim charunžym, kaniušym, hienieralnym hubiernataram Pruskaha hiercahstva.Žyćcio hetaha čałavieka było nadzvyčaj nasyčanym, poŭniłasia supiarečlivymi faktami i raznastajnymi cikavostkami.
Ź siami hadoŭ vychoŭvaŭsia ŭ VKŁ, u 1637 vyjechaŭ vučycca ŭ Niderłandy, ale kinuŭ navučańnie dziela ŭdziełu ŭ vajnie ź ispancami. Paźniej vučyŭsia ŭ Paryžy, u rycarskaj Akademii. Šmat padarožničaŭ pa Jeŭropie, udzielničaŭ u mnohich vojnach.
U 1648 h. Bahusłaŭ Radzivił viarnuŭsia ŭ Reč Paspalituju. Tady ž naniaŭ 2 tysiačy piechacincaŭ i nakiravaŭ ich suprać kazakaŭ. U antykazackich kampanijach udzielnčaŭ jak hienierał karaleŭskaj hvardyi. Adnak užo praź niekalki hod Bahusłaŭ Radzivił stanovicca prychilnikam Kiejdanskaj unii – pierachodu VKŁ pad pratektarat Šviecyi. Jon paśpieŭ pavajavać jak za Šviecyju (uznačalvaŭ brandenburhskuju armiju na terytoryi Prusii), tak i suprać jaje ŭ Kurlandyi, kali viarnuŭsia na bok Rečy Paspalitaj.
Vojny nie byli adzinym zachapleńniem Bahusłava Radziviła. Jon vałodaŭ vialikaj łatyfundyjaj, paśla śmierci baćki staŭ uładalnikam Słuckaha i Kapylskaha kniastvaŭ, mnohich majontkaŭ, a paśla šlubu sa svajoj stryječnaj plamieńnicaj Hannaj Maryjaj, dačkoj Ja.Radziviła, atrymaŭ Kiejdany, Dubinki, Biržy, Zabłudaŭ, Kojdanava, Bielicu, trymaŭ Mazyrskaje, Branskaje, Barskaje starostvy.
Razam ź ziemlami i haradami Bahusłaŭ Radzivił kalekcyjanavaŭ i duchoŭnyja kaštoŭnaści. U Słucku jon sabraŭ archiŭ i biblijateku. Padtrymlivaŭ kalvinisckija zbory i škoły. Źbiraŭ tvory mastactva i navat składaŭ relihijnyja himny. Bahusłaŭ Radzivił taksama źjaŭlajecca aŭtaram zamalovak z panaramami biełaruskich haradoŭ, eskizaŭ i prajektnych čarciažoŭ samych raznastajnych pabudoŭ.
Ab samych tajemnych momantach žyćcia Bahusłava Radziviła zaraz možna daviedacca ź jaho aŭtabijahrafii, što vyjšła ŭ vydaviectvie «Radyjoła-plus». Układalnikam «Aŭtabijahrafii» knihi vystupiŭ Uładzimir Siŭčykaŭ, pradmovu da jaje napisaŭ pasoł Polščy ŭ Biełarusi Hienryk Litvin.
Pieršaje polskamoŭnaje vydańnie pabačyła śviet u 1979 hodzie, pa biełarusku aŭtabijahrafija vyjšła ŭpieršyniu.
