Dakumient, u jakim Biełaruś płanuje skasavać svoj udzieł, całkam nazyvajecca tak: Fakultatyŭny pratakoł da Mižnarodnaha pakta ab hramadzianskich i palityčnych pravach. Zakonaprajekt ab denansacyi pratakoła rychtujecca da razhladu ŭ Pałacie pradstaŭnikoŭ biełaruskaha parłamienta.
Što da samoha Mižnarodnaha pakta, to, jak tłumačyć Taćciana, u im pieraličanyja ŭsie fundamientalnyja hramadzianskija i palityčnyja pravy i svabody, i Biełaruś, jak bok pakta, abaviazujecca ich harantavać svaim hramadzianam.
«Z pakta Biełaruś nie vychodzić, jana vychodzić z fakultatyŭnaha pratakoła da jaho. Hety pratakoł rehuluje pracu Kamiteta pa pravach čałavieka AAN i, u tym liku, mahčymaść hramadzian padavać indyvidualnyja skarhi ŭ dačynieńni da Respubliki Biełaruś. Kali jon budzie pryniaty — a jość pryčyny dumać, što tak i budzie — to praz try miesiacy paśla infarmavańnia hiensieka AAN [ab denansacyi] fakultatyŭny pratakoł pierastanie dziejničać [dla Biełarusi]. U vyniku ludzi, jakija chočuć paskardzicca na Respubliku Biełaruś u Kamitet pa pravach čałavieka, bolš nie zdolejuć heta zrabić», — raspaviadaje pravaabaronca.
Taćciana Ziniakova. Fota surazmoŭcy
Jak siońnia pracuje miechanizm padačy zvarotaŭ u kamitet? Kali biełarus ličyć, što parušanaje jaho prava, naprykład, na svabodu słova ci schodaŭ, jon spačatku moža pasprabavać abaranić svaje pravy ŭ biełaruskich sudach. Kali vynikaŭ niama, čałaviek moža źviarnucca ŭ Kamitet pa pravach čałavieka i tam mohuć pryznać, što Biełaruś parušyła niejkija z artykułaŭ pakta i tamu pavinna adnavić achviaru ŭ pravach — naprykład, praz vypłatu kampiensacyi.
Ź inšaha boku, kamitet nie moža prymusić Biełaruś vypłacić hetuju kampiensacyju. Ale ž, pakolki naša kraina pakul što pryznaje fakultatyŭny pratakoł, jana vymušanaja jak minimum adkazvać na zvaroty kamiteta i davać svaju arhumientacyju nakont taho, było sapraŭdy dapuščanaje parušeńnie ci nie. Chacia rašeńnie adnavić čałavieka ŭ parušanych pravach ułady na praktycy, možna skazać, ihnaravali.
«Ciapier, kali Biełaruś denansuje svoj udzieł u pratakole, na jaje nielha budzie padać skarhu ŭ Kamitet pa pravach čałavieka, i ludzi, jakija paciarpieli praz parušeńni, bolš nie buduć zdolnyja karystacca hetym miechanizmam, bo Biełaruś adkliča svaju zhodu na toje, kab na jaje raspaŭsiudžvałasia jurysdykcyja kamiteta», — kaža Taćciana.
«U biełarusaŭ zastajecca ŭsio mienš miechanizmaŭ, kab abaranić siabie»
Usiaho ŭ Kamitecie pa pravach čałavieka razhledzieli bolš za sto spraŭ pa zajavach biełarusaŭ. Vielmi šmat spravaŭ, raskazvaje pravaabaronca, byli źviazanyja z temaj śmiarotnaha pakarańnia, i kamitet prasiŭ biełaruskija ŭłady adkłaści pakarańnie, ale ž Minsk ihnaravaŭ hetyja zapyty.
Ź viadomych biełaruskich spraŭ, jakija traplali ŭ kamitet, Taćciana zhadvaje historyju Uładzimira Niaklajeva, jaho zatrymańnie i źbićcio paśla razhonu Płoščy-2010, i vypadak Taćciany Sieviaryniec, jakuju pryciahnuli da administracyjnaj adkaznaści za arhanizacyju malitvy za palitviaźniaŭ u 2011 hodzie. Uvohule, u kamitet traplaje šmat spraŭ ab samavolnych zatrymańniach i parušeńni pravoŭ na mirnych pratestach, orhan šmat krytykavaŭ toje, što ŭ Biełarusi zanadta žorstka rehulujecca mahčymaść mirnych schodaŭ.
Pravaabaronca adznačaje, što jość i inšyja mižnarodnyja miechanizmy, kudy možna źviartacca ŭ anałahičnych vypadkach, ale Biełaruś pryznavała dla siabie jurysdykcyju nie ŭsich ź ich. Dla biełarusaŭ ciapier dastupny Kamitet pa likvidacyi dyskryminacyi ŭ dačynieńni da žančyn, i pakul što, jak tłumačyć Taćciana, Minsk nie pakazvaje namieraŭ admovicca ad uzajemadziejańnia z hetym kamitetam. Akramia Kamiteta pa pravach čałavieka, biełarusy źviartalisia ŭ Pracoŭnuju hrupu pa samavolnych zatrymańniach pry AAN — siarod inšych spraŭ, tam razhladaŭsia kiejs z zatrymańniem Ramana Pratasieviča.
Pa-raniejšamu pracuje śpiecyjalny dakładčyk pa Biełarusi pry AAN, hety čałaviek i dalej moža pisać dakłady pa našaj krainie i krytykavać parušeńni pravoŭ čałavieka ŭ joj. Taksama, raspaviadaje pravaabaronca, Biełaruś usio jašče zdolnaja spravazdačycca pierad AAN u miežach Univiersalnaha pieryjadyčnaha ahladu Savieta pa pravach čałavieka AAN.
«U niejkim sensie heta krok da poŭnaha ihnaravańnia mižnarodnaha prava. Pahladzicie na apošnija zajavy pradstaŭnikoŭ biełaruskaj ułady. Namieśnik ministra zamiežnych spraŭ Juryj Ambrazievič niadaŭna byŭ na Piekinskim forumie pa pravach čałavieka i kazaŭ, što pravy čałavieka — heta ŭtopija, maŭlaŭ, jany daŭno sastareli jak kancepcyja.
Kamitet pa pravach čałavieka — heta adzin z tych orhanaŭ, jakija mohuć kanstatavać parušeńni pravoŭ i kazać pra toje, što achviary patrebnaje adnaŭleńnie ŭ pravach, to-bok achviara atrymlivaje pramuju mahčymaść siabie abaranić, heta mahčymaść atrymać spraviadlivaść dla kankretnaha čałavieka ŭ kankretnaj spravie. Takich miechanizmaŭ nie tak šmat, naprykład, Biełaruś nikoli nie była častkaj Savieta Jeŭropy i nie mahła karystacca instrumientami Jeŭrapiejskaha suda pa pravach čałavieka. U vyniku [ŭ biełarusaŭ] zastajecca ŭsio mienš miechanizmaŭ abaranić siabie», — chvalujecca Taćciana.
«Naša Niva» — krynica jakasnaj infarmacyi i bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆ «NN»«Dahavaryć joj nie dali». U AAN uźnikli pytańni da pryhožaha dakłada biełaruskaj čynoŭnicy
Ałkajeŭ: pra eskadrony śmierci, ucioki z turmy i pra toje, adkul biarecca sadyzm siłavikoŭ
Cichanoŭskaja ŭ Ryzie: U Biełaruś viarnuŭsia stalinski teror
