Fota: AR
«Dla vyrašalnaj bitvy zroblenaja «salanka»
— My havorym u momant, kali na ŭschodzie Ukrainy pačałasia «bitva za Danbas». Heta ciapier samy pryjarytetny kirunak dla Rasii, ja pravilna razumieju?
— Tak, biezumoŭna. Rezka pavialičyłasia intensiŭnaść vajennych dziejańniaŭ na linii sutyknieńnia, asabliva artyleryjskich nalotaŭ. Pryjšoŭ u ruch paŭdniovy fłanh rasijskaha vojska, jaki padychodzić u Zaparožskaj vobłaści, u bok Hulajpola. U cełym ža Rasija viadzie nastup na Danbasie pa troch kirunkach: z rajona Iziuma na poŭdzień, z rajona Mielitopala na poŭnač Zaparožskaj vobłaści i na linii sutyknieńnia ŭ Łuhanskaj vobłaści, u rajonie haradoŭ Rubiežnaje, Sievieradanieck i Lisičansk, dzie rasijskaje vojska sprabuje prarvać abaronu USU.
Ja, zrazumieła, nie skažu ničoha novaha, kali paŭtaru dumku ab tym, što Pucinu vielmi treba dabicca da 9 maja choć niejkich pośpiechaŭ na froncie (inšaja sprava, što jon budzie nazyvać pieramohaj), kab z hetych pazicyj razmaŭlać z Ukrainaj pra detali pieramirja.
— Ci chopić u rasijskich vojskaŭ siłaŭ dla nastupu pa ŭsich troch kirunkach?
— Heta klučavoje pytańnie. U samym ahulnym vyhladzie možna skazać nastupnaje: u Rasii chapaje ŭzbrajeńnia i vajskovaj techniki — u tym liku toj, jakaja znachodziłasia ŭ rehularnych čaściach da pačatku vajny. Kali vieryć danym Hienštaba US Ukrainy, to kala 25—30 pracentaŭ rasijskaj braniatechniki, jakaja znachodziłasia ŭ hetych čaściach, była zachoplenaja abo źniščanaja — ličycie, kolki zastałosia.
Hałoŭnaja prablema pry hetym u niedachopie padrychtavanaha asabovaha składu: pierš za ŭsio radavych, siaržantaŭ i małodšych aficeraŭ.
Pasprabuju pakazać heta ź ličbami ŭ rukach.
Fota: AP
«Na ziamli» vajujuć dva rody vojskaŭ: suchaputnyja i pavietrana-desantnyja. Jany adyhryvajuć vyrašalnuju rolu. Niemahčyma pieramahčy adnymi bambardziroŭkami, treba zachoplivać terytoryi, harady, kantralavać kamunikacyi, i zrabić heta možna tolki ŭ vyniku naziemnych apieracyj.
Suchaputnyja vojski Rasii na momant pačatku vajny naličvali prykładna 320 tysiač čałaviek, Pavietrana-desantnyja vojski — kala 43 tysiač. Takija dadzienyja pryvodzić zvyčajna karektny ŭ ličbach Mižnarodny instytut stratehičnych daśledavańniaŭ u Łondanie, chacia i ŭ Rasii ŭ adkrytych krynicach takija ličby taksama nazyvalisia.
Dla vajny z Ukrainaj na jaje miežach było skancentravana kala 190—200 tysiač čałaviek. Inšymi słovami, kala dźviuch tracin suchaputnych vojskaŭ i PDV.
Mahčymaść pryciahvać dla papaŭnieńnia paniesienych va Ukrainie strataŭ vajskoŭcaŭ z astatniaj treci vielmi abmiežavanaja.
Rasijski Hienštab nie moža całkam ahalić Zachodniuju vajskovuju akruhu, vojski, jakija zastalisia tam, pryznačanyja dla supraćstajańnia z krainami NATA. Šmat čaściej i złučeńniaŭ Centralnaj vajskovaj akruhi ŭžo vajujuć va Ukrainie, tyja, što tam zastalisia, nieabchodnyja dla reahavańnia na pahrozy z Centralnaj Azii, a tam moža adbycca ŭsio što zaŭhodna, uličvajučy blizkaść Afhanistana.
A dadatkovyja reziervy žyvoj siły patrebnyja. Kali vieryć dadzienym ukrainskaha boku, Rasija straciła zabitymi kala 20 tysiač čałaviek (pra dakładnaść hetych ličbaŭ havorka asobnaja, ale jany ŭjaŭlajucca praŭdapadobnymi). Da hetaha treba dadać paranienych, niazdolnych vieści bajavyja dziejańni. Pa statystycy, na adnaho zabitaha prypadaje ad dvuch da troch paranienych. Inšymi słovami, navat pa samych minimalnych padlikach straty Rasii ciapier składajuć kala 60 tysiač čałaviek. Heta vielmi značnyja straty.
Fota: AR
Kim ich papaŭniać? Častka vojskaŭ pierakidałasia z Dalokaha Uschodu: heta možna rabić biaśpiečna, bo vajny z Kitajem nie pradbačycca. Ale značnaja kolkaść pieradysłakavanych adtul častak — kadravanyja, heta značyć, i tak niedaŭkamplektavanyja asabovym składam. Niešta biaruć z Zachodniaj vajskovaj akruhi. Jość infarmacyja, naprykład, što pad Danbas pierakinutaja 106-ja dyvizija PDV z-pad Tuły. Akramia taho, tudy nakiravanyja mocna paškumatanyja čaści, jakija ŭžo pavajavali ŭ Kijeŭskaj i Čarnihaŭskaj abłaściach.
U vyniku dla «vyrašalnaj bitvy za Danbas» paźbiranaja niejkaja «zbornaja salanka», jakuju treba pryvieści ŭ bajazdolny stan, stvaryć sucelnuju, efiektyŭnuju sistemu kiravańnia vojskami, što składana z arhanizacyjnaha punktu hledžańnia. U jakoj miery Rasii ŭdałosia heta zrabić, skazać vielmi ciažka, usio vyśvietlicca ŭ chodzie bajavych dziejańniaŭ.
— A ŭ jakim stanie znachodzicca staršy aficerski skład? Šmat paviedamleńniaŭ pra toje, što hieraična hinuć i pałkoŭniki, i navat hienierały.
— Nakont «hieraična» — tut treba być akuratniej z terminałohijaj. Da hetaha momantu było zabita siem hienierałaŭ — i heta nie prosta ludzi ŭ hienieralskich pahonach: za adnym vyklučeńniem, heta abo kamandujučyja armijami, abo namieśniki kamandujučych, heta značyć, ludzi naležali da najvyšejšaj vajskovaj ijerarchii. Zamiest taho, kab kiravać vojskami, jak heta naležyć, sa štaba ŭ Rastovie abo Varoniežy, im daviałosia adpravicca na pieradavuju, kab hnać vojski ŭ boj. Pryčyna ŭ tym, što kamandziry siaredniaha i małodšaha źviana časta abo nie mahli, abo nie chacieli, abo nie ŭmieli kiravać vojskami na miescy.
Kali kamandujučy, jak padčas Druhoj suśvietnaj, sam matam i kułakami viadzie ludziej u boj — heta śviedčańnie vielmi nizkaj jakaści kiravańnia vojskami. A jak tolki jany akazvalisia ŭ poli zroku ŭkrainskaj raźviedki, ich los byŭ vyrašany.
— Dziŭna, što prapahanda nie padaje hetuju hibiel jak vobraz «palitruka Kłačkova», jaki padčas Vialikaj Ajčynnaj pieršym kinuŭsia ŭ boj, pavioŭšy za saboj sałdat.
— Vidać, pakul u rasijskim Hienieralnym štabie chapaje mazhoŭ nie dematyvavać i aficerski korpus. Aficery ž usio vydatna razumiejuć: kali kamandujučy armijaj apynuŭsia na pieradavoj — značyć, spravy iduć drenna.
— Navat z ulikam taho, što rasijskaje vojska na Danbasie ciapier — heta «zbornaja salanka», čałaviečyja resursy, sabranyja tam, kałasalnyja. I vielmi składana ŭjavić sabie, što Rasija abmiažujecca adnym Danbasam u takim vypadku (kali jana zdoleje jaho zachapić). Prychilniki «partyi vajny», toj ža Ramzan Kadyraŭ, uvohule kažuć, što Rasija znoŭ pojdzie na Kijeŭ. Ci pojdzie?
— Kadyraŭ naohuł moža kazać usio što zaŭhodna. Jon, viadoma, adlustroŭvaje častku nastrojaŭ u kirujučych kołach, ale ja b nie nazvaŭ jaho aŭtarytetnym siabram «partyi vajny» — tam jość bolš značnyja pa rasijskich mierkach palityki: tyja ž Vałodzin i Miadźviedzieŭ. Ale nie ŭ Kadyravie, urešcie, sprava.
Davajcie znoŭ pahladzim na ličby. Pa dadzienych ukraincaŭ, na terytoryi krainy ciapier znachodziacca 87 rasijskich bataljonna-taktyčnych hrup, kožnaja prykładna pa 800 čałaviek. To-bok, heta prykładna 70 tysiač čałaviek, jakija niepasredna ŭdzielničajuć u bajavych dziejańniach. Prykładna stolki ž — vojski padtrymki i zabieśpiačeńnia: tyłavoje zabieśpiačeńnie, radyjosuviaź, raźviedka, bryhady kiravańnia i hetak dalej. Kali Kadyraŭ kazaŭ, što hetymi vojskami Rasija rušyć na Kijeŭ ci Charkaŭ, to jon ničoha ŭ vajskovaj spravie nie razumieje. Šturm padrychtavanaha da abarony horada — adna z samych ciažkich, składanych vajennych apieracyj i supravadžajecca najbolšymi čałaviečymi stratami.
Dla paraŭnańnia: kali ŭ krasaviku 1945 hoda šturmavali Bierlin, jaho baraniła stotysiačnaja niamieckaja hrupoŭka. Savieckich vojskaŭ naličvałasia prykładna 460 tysiač čałaviek, kala 12 tysiač artyleryjskich harmat, čortava proćma tankaŭ. Šturm praciahvaŭsia dva tydni, za jakija savieckaje vojska straciła zabitymi 70 tysiač čałaviek, heta značyć, prykładna 20 pracentaŭ. Heta šmat. U Bierlinie viasnoj 1945 hoda naličvałasia 2,5—3 miljony žycharoŭ, heta značyć, prykładna stolki ž, kolki ciapier u Kijevie.
Inšymi słovami, šturm Kijeva, Charkava ci luboha inšaha horada, dzie kožny masiŭny budynak (nie savieckija «panelki», a ŭmoŭna «stalinskija» budynki) pieratvarajecca ŭ aporny punkt abarony, — vielmi składanaje mierapryjemstva.
Šturm Maryupala praciahvajecca amal miesiac, pry tym, što bolšaść zachodnich naziralnikaŭ śćviardžała, što horad padzie na praciahu niekalkich dzion.
U cełym ža, možna ŭjavić, jak budzie raźvivacca situacyja na Danbasie. Akružać hrupoŭku USU niejkaj bieśpierapynnaj linijaj akopaŭ ci čymści nakštałt hetaha nie buduć, u hetym niama sensu. Rasija chutčej za ŭsio budzie imknucca ŭstalavać kantrol nad kamunikacyjami i nad haradami Słaviansk i Kramatorsk, klučavymi transpartnymi vuzłami. Kali hety kantrol budzie dasiahnuty, da akružanaj hrupoŭki pierastanie pastupać zabieśpiačeńnie, dastavić jaho ŭ abychod daroh budzie vielmi składana. Ale šturm haradoŭ, jak my ŭžo kazali, patrabuje praciahłaha času, bahataha na ciažkija straty dla boku, jaki nastupaje.
Nieabchodna ŭličvać biezdaraž i daždžy. Pa palach u taki čas braniatechnika ruchacca nie moža, va Ukrainie hleby ŭ asnoŭnym miakkija čarnaziomnyja. Značyć, vojski buduć pieramiaščacca kałonami pa darohach ź ćviordym pakryćciom. A kałony braniatechniki, hruzavikoŭ, cysternaŭ z palivam vielmi ŭraźlivyja dla ŭdaraŭ źvierchu i zboku.
U svaju čarhu, ad kampietentnych ekśpiertaŭ va Ukrainie my čujem, što i ŭkrainskija vojski raspačali aktyŭnyja dziejańni. Byli paviedamleńni, što na poŭnač ad Iziuma ŭkrainskija vojski vyzvalili niekalki nasielenych punktaŭ. Heta aznačaje, što častka rasijskich vojskaŭ u rajonie Iziuma moža patrapić pad pahrozu akružeńnia. Inšymi słovami, zychod bitvy za Danbas niepradkazalny.
— Zialenski naohuł kaža, što Ukraina hatovaja vajavać z Rasijaj choć dziesiać hadoŭ. Što jon maje na ŭvazie? U techničnym sensie kraina sapraŭdy da hetaha hatovaja?
— Dy nie, viadoma! Ni Ukraina, ni Rasija nie hatovyja vajavać dziesiać hadoŭ takim čynam, jak jany heta robiać u apošnija dva miesiacy. Aktyŭnaja faza vajny nie moža iści doŭha, tamu što hublaje bajazdolnaść asabovy skład, vyčerpvajucca reziervy ŭzbrajeńniaŭ.
U Rasii papaŭnieńnie mahčymaje tolki ŭ vypadku mabilizacyi — ale ŭ takim vypadku treba pryznavać pravał «śpiecapieracyi», skazać, što heta na samaj spravie vajna, pryčym vajna vielmi ciažkaja, a heta niemahčyma. Da taho ž, mabilizacyja nie moža być poŭnaj:
2—3 miljony čałaviek stavić pad ružžo nie treba, jany prosta stvorać chaos u vajennych dziejańniach.
Treba vyklikać vajskoŭcaŭ zapasu, z užo atrymanymi vajskovymi śpiecyjalnaściami i navykami, jakija možna prosta «aśviažyć» za niekalki tydniaŭ, paśla čaho kidać hetych ludziej u boj. Voś tolki prablema ŭ tym, što heta ludzi ad 23 da 30 hadoŭ, u mnohich užo jość siemji i ŭłasnyja płany — i jany vidavočna nie źviazanyja z vajnoj. Adna sprava — bačyć vajnu ŭ televizary, i zusim inšaje — udzielničać u hetym kašmarnym piekle ŭžyvuju.
Fota: UNIAN
Što tyčycca stanu Uzbrojenych siłaŭ Ukrainy, kazać pra heta dastatkova ciažka. Adnak možna mierkavać, što ich stan nie nastolki drenny, jak heta maluje rasijskaja prapahanda.
Mabilizacyjny patencyjał Ukrainy — prykładna miljon vysokamatyvavanych ludziej. Zbroja ŭ krainu pastupaje. Adnavić pry nieabchodnaści kolkasny skład vojska možna. Prablema ŭ tym, što Ukrainie vostra nieabchodnaje ciažkoje ŭzbrajeńnie, asabliva artyleryja, bieź jaje vajnu nie vyjhrać.
U Rasii takoha ŭzbrajeńnia bolš, ale i va Ukrainu jano taksama pastupaje: havorka pra tanki, artyleryju, samyja sučasnyja PZRK, zdolnyja źbivać rasijskija samaloty na prystojnaj vyšyni — da 3—4 kiłamietraŭ. Ale, paŭtaraju, jaho niedastatkova, niama pastavak avijacyi, kompleksaŭ SPA dalokaha dziejańnia i niekatorych inšych uzbrajeńniaŭ.
Ale ŭ lubym vypadku aktyŭnaja faza vajny moža praciahvacca nie bolš za niekalki miesiacaŭ. Paśla hetaha, kali nie budzie dasiahnutaje pieramirje, jana piarojdzie ŭ kanflikt nizkaj intensiŭnaści.
— Ci možna zrazumieć prykładnyja suadnosiny strat z abodvuch bakoŭ? Nie kankretnyja ličby, a praporcyju chacia b?
— Dla tych ličbaŭ, jakija ciapier publikujucca abodvuma bakami, patrebny asobny analiz.
Zvyčajna bok, jaki abaraniajecca, — u hetym vypadku Ukraina — hublaje ŭ 2—2,5 razy mienš, čym vojska, jakoje nastupaje. Akramia taho, možna ŭpeŭniena skazać, što pałovu svaich strataŭ Rasija paniesła ŭ pieršyja dva tydni vajny: kali vieryć ličbam ad Ukrainy, straty mahli dasiahać 1000 čałaviek za dzień, heta žachlivyja straty.
— Pra što heta kaža? Rasijskaja armija išła z poŭnym adčuvańniem blickryhu i nie była hatovaja da takoj abarony?
— Viadoma, mienavita pra heta. Jašče raz nahadaju, što heta vajna, jakaja idzie ŭzdoŭž transpartnych kamunikacyj. Heta značyć, idzie kałona, raściahnutaja na 6—12 kiłamietraŭ, a ŭ pieršyja dva tydni rasijskija vojski pieramiaščalisia biez taho, što pryniata nazyvać bakavoj achovaj, i faktyčna biez raźviedki. U takich umovach ukrainskija vojski źniščali ich sprava i źleva.
Tady ŭ Ukrainy ŭžo było niekalki tysiač kompleksaŭ Javelin, i kałona źniščałasia vielmi prosta: nanosicca ŭdar pa pieršaj mašynie i pa apošniaj, a potym rasstrelvajucca z usiaho, što jość, tyja, chto zatrymaŭsia pasiaredzinie. Kłasičnaja schiema, jakaja rehularna vykarystoŭvałasia i ŭ Afhanistanie (u saviecki čas), i paźniej u Čačni.
Pieršyja kałasalnyja straty — z-za takich vypadkaŭ. Potym rasijskaje vojska pačało ŭžo vajavać «pa padručniku» — i straty, viadoma, źnizilisia.
— Vy nieadnarazova zhadvajecie ŭ svajoj pramovie pra dadzienyja Hienštaba USU. A ci možna vieryć rasijskamu Hienštabu?
— Znoŭ-taki, treba źviartacca da ličbaŭ. Naprykład, za hod da vajny, pavodle źviestak Mižnarodnaha instytuta stratehičnych daśledavańniaŭ, va Ukrainie mielisia 63 udarnyja viertaloty. A pavodle dadzienych Minabarony RF takich viertalotaŭ było 149, ź jakich pa stanie na 17 krasavika ŭžo było źniščana 105. Taja ž samaja karcina pa samalotach: MISD nazyvaje ličbu ŭ 125 samalotaŭ, a rasijskaje Minabarony ŭžo kaža pra 143 źniščanyja samaloty.
— I jany pry hetym nie zakančvajucca.
— I jany nie zakančvajucca, jany jość! Ciapier: rasijskaje vojska kaža pra toje, što va Ukrainie źniščana 95 pracentaŭ tankaŭ i braniavanych mašyn i 66 pracentaŭ artyleryi. Ale vojska, u jakoha niama braniatechniki, vajavać nie moža: jano prosta pavinna raźbiehčysia. Tamu ja staŭlusia da padobnych dadzienych ad Ministerstva abarony Rasii ź vialikim sumnievam i skiepsisam.
Niekalki dzion tamu Minabarony nazvała ličbu strataŭ ukrainskaj armii: 23367 čałaviek. Ale jak možna paličyć straty supiernika z dakładnaściu da adnaho čałavieka?
Lubyja mietodyki padliku na vajnie vielmi prybliznyja. Ukrainski bok kaža, što rasijskija vojski stracili ŭ bajach kala 20 tysiač čałaviek — heta značyć, heta plus-minus 10 adsotkaŭ, heta razumny padychod. A sproba paličyć usio z dakładnaściu da čałavieka vyhladaje vielmi niepraŭdapadobna. Vyhladaje jak žadańnie zrabić uražańnie na aŭdytoryju.
— A jak doŭha ŭ takim vypadku Rasija moža chavać svaje ŭłasnyja straty?
— Rasijskaje hramadstva naohuł vielmi talerantnaje da strataŭ. Da taho ž, radavy skład armii kamplektujecca z pravincyjnych chłopcaŭ. Prychodzić u jaki-niebudź rajonny centr paviedamleńnie, što voś, dva-try ci navat dziesiać čałaviek zahinuła, i miascovyja žychary tolki chitajuć hałovami: nu tak, heta vajna. U takim vyhladzie straty raśsiejvajucca i nie robiać uražańnia. Kali b, naprykład, u adnym abłasnym centry zahinuła adrazu tysiača čałaviek — heta było b adčuvalna i paŭpłyvała b na staŭleńnie miascovych žycharoŭ da samoj vajny. A pakolki takoha niama — chavać straty možna davoli doŭha.
— Ci skončycca aktyŭnaja faza vajny da 9 maja?
— Treba ŭličvać pazicyju Ukrainy, jakaja nie hatovaja iści na terytaryjalnyja sastupki Rasii. Kali tak, to Ukraina hatovaja praciahvać aktyŭnuju fazu vajny abo da taho času, pakul terytoryi, zachoplenyja paśla 24 lutaha, nie buduć adbityja, abo da taho času, pakul — i kali — Kijeŭ nie pacierpić paražeńnie i budzie vymušany pryznać, što častka terytoryi krainy na niejki čas apyniecca pad rasijskaj akupacyjaj.
Inšaje pytańnie, što ŭ jakaści pieramohi rasijskamu hramadstvu budzie prapanoŭvać Pucin? Prahrama-minimum — vychad na administracyjnyja miežy Danieckaj i Łuhanskaj abłaściej, admova Ukrainy ad ustupleńnia ŭ NATA. Heta možna pradać hramadstvu i elicie jak vialiki pośpiech. Ale ja nie ŭpeŭnieny, što ŭ najbližejšyja 2—3 tydni Rasija zmoža vyjści da miežaŭ hetych abłaściej. Tak što nie vyklučana, što vajna budzie praciahvacca i paśla 9 maja.
Surazmoŭcy Błumbierha raspaviali, jak Pucin prymaŭ rašeńnie ab uvarvańni va Ukrainu
Vajna Rasii z Ukrainaj prymušaje biełarusaŭ vyznačacca z «vialikim hieapalityčnym vybaram». I pracesy — na karyść Zachadu
