Fota: Kloeg008 / depositphotos.com
Vystupiŭšy pa dziaržaŭnym telebačańni, Bierdymuchamiedaŭ zaklikaŭ narešcie patušyć ahoń u hazavym kratary Darvaza pasiarod pustyni Karakumy. Pa jahonych słovach, stvoranaja čałaviekam štučnaja varonka «niehatyŭna ŭpłyvaje jak na navakolnaje asiarodździe, tak i na zdaroŭje ludziej, jakija žyvuć pablizu».
«My hublajem kaštoŭnyja pryrodnyja resursy, ad jakich mahli b atrymać značny prybytak i vykarystoŭvać jaho dla palapšeńnia dabrabytu našaha naroda», — skazaŭ jon.
U 1971 hodzie savieckija hieołahi kala turkmienskaha pasielišča Darvaza vyjavili bujnoje radovišča pryrodnaha hazu (Turkmienistan uvohule na jaho vielmi bahaty). Ale kali stali rabić śvidravinu, kab jaho zdabyvać, to akazałasia, što ŭnizie - vialikaja kavierna (pustata). U jaje pravalilisia patryvožanyja vierchnija płasty ziamli razam z usioj śvidravalnaj aparaturaj i transpartam, ludzi cudam nie paciarpieli.
Utvoranuju dzirku, napoŭnienuju hazam, vyrašyli padpalić, kab škodnyja rečyvy nie vychodzili vonki. Dumali, što ahoń paharyć niekalki dzion, a paśla haz skončycca i jon patuchnie. Ale vielmi praličylisia. Hazavy kratar bieśpierapynna haryć užo bolš za 50 hadoŭ i patuchać nie źbirajecca, pieražyŭšy i savieckuju ŭładu, i pieršaha Turkmienbašy. Dyjamietr kratara — kala 60 mietraŭ, hłybinia — kala 20-ci.
Miascovyja ludzi i turysty časta vobrazna nazyvajuć hetaje miesca «Dźviaryma na toj śviet» ci «Bramaj piekła». Choć u 2018 hodzie Bierdymuchamiedaŭ aficyjna pierajmienavaŭ jaho ŭ «Źziańnie Karakumaŭ».
Fota: AlexelA / depositphotos.com
U apošnija hady daśledčykam udałosia vyśvietlić, što na dnie hetaha kratara žyvuć navat haračaŭstojlivyja bakteryi, jakija nidzie ŭ śviecie bolš nie sustrakajucca na pavierchni ziamli.
Ci ŭdasca Bierdymuchamiedavu dać hetaj prablemie rady — skazać ciažka. Sproba ŭžo nie pieršaja, anałahičnaje daručeńnie jon davaŭ u 2010 hodzie. Ale «Brama piekła» na heta nie zvažaje i praciahvaje zamanliva hareć dalej.
Prezident Turkmienistana napisaŭ novuju pieśniu, natchniŭšysia naradžeńniem žarabca
Prezident Turkmienistana nasvaryŭsia na ministra za adsutnaść śpiektaklaŭ pra ščaście
