Fota Dzieja
Hazieta «Salidarnaść» pisała raniej pra toje, jak hramadski aktyvist Siaržuk Bachun dabivaŭsia atrymańnia techpašparta na aŭto pa-biełarusku. Ciapier, kali jon atrymaŭ dakumient na ruki, Siaržuk dzielicca svaim dośviedam. Jaho parady buduć asabliva karysnymi dla tych, chto nie hatovy chadzić pa milicejskich kabinietach i pisać skarhi ŭ instancyi.
Dla pačatku koratka nahadajem, što našamu hieroju daviałosia zrabić, kab atrymać aformlenyja pa-biełarusku dakumienty.
Pry afarmleńni dakumientaŭ na aŭto ŭ bresckaj DAI Siaržuk Bachun spytaŭ, ci mohuć jamu zrabić techpašpart pa-biełarusku. Tym bolš što ŭ błanku techpašparta najmieńnie hrafaŭ było aformlena pa-biełarusku. Jamu admovili: maŭlaŭ, dla hetaha niama techničnych mahčymaściaŭ.
Aktyvist nakiravaŭ zapyt u MUS, ale jaho pieranakirvali ŭ DAI Bresckaha abłvakankama: «Viarnuli maju skarhu tym, na kaho ja paskardziŭsia».
Nieŭzabavie jamu pryjšoŭ adkaz z abłasnoha DAI:
— Uniasieńnie źviestak u paśviedčańnie ab rehistracyi tanspartnaha srodku na biełaruskaj movie dziejnym prahramnym zabieśpiačeńniem, a taksama narmatyŭna-pravavymi aktami Respubliki Biełaruś nie praduhledžana.
Novy zvarot u MUS mieŭ niečakanyja nastupstvy: u im Bachunu paviedamili, što «techničnaja mahčymaść uniasieńnia źviestak pa-biełarusku majecca», dla hetaha nieabchodnaja tolki zajava aŭtaŭładalnika. U liście paviedamlałasia taksama pra toje, što kiraŭnictvu DAI UUS Bresckaha abłvykankama nakiravana nieabchodnaje tłumačeńnie.
— Ja patelefanavaŭ u Brest, mianie tut ža zaprasili zajechać, kab atrymać techpašpatr pa-biełarusku, — raskazaŭ Siaržuk.
Pa jaho słovach, spačatku jamu kazali, što za novy dakumient taksama daviadziecca płacić. Ale aktyvist zdoleŭ pierakanać načalnika DAI, što z-za pamyłki jahonych padnačalenych jon nie pavinien płacić dvojčy za adzin dakumient:
— Ja nastojvaŭ na tym, što zahadzia papiaredziŭ ich pra žadańnie atrymać dakumient pa-biełarusku. I heta nie maja prablema, što jany nie adrazu «znajšli» dla hetaha techničnyja mahčymaści.
Pa słovach Sieržuka, u DAI jamu patłumačyli, što błanki zajaŭ dla rehistracyi aŭto raspracoŭvalisia ŭ Saviecie ministraŭ. Jon źviarnuŭsia tudy ź piśmovaj prapanovaj aformić błanki taksama i pa-biełarusku. A jašče dadać u dakumient tłumačeńnie, što i sam techpašpart možna na zakonnych padstavach atrymać u biełaruskamoŭnym afarmleńni.
Ale zvarot aktyvista pieranakiravali ŭ MUS. Adkul jon ciapier čakaje čarhovy adkaz.
— Sam pachod u DAI — davoli stresavaja pracedura. Treba adstajać u čerhach, apłacić pasłuhu, pry hetym rabić heta možna tolki praz terminał i kartkaj. A ŭ apošni momant moža akazacca, što ŭ terminale skončyłasia papiera, — padzialiŭsia ŭražańniami aktyvist. — Urešcie ty chočaš prosta jak maha chutčej usio zrabić i syjści adsiul. Nie mnohija zachočuć u takich umovach lišni raz chadzić pa kabinietach.
Tym, chto žadaje aformić dakumienty na aŭto pa-biełarusku, Siaržuk raić zrabić nastupnaje:
— Pa-pieršaje, nijakich vusnych prośbaŭ i damoŭlenaściaŭ. U daišnikaŭ šmat pracy, vialikija čerhi. Tamu jany mohuć i zabyć pra vašu prośbu. Na błanku zajavy na volnym miescy ŭ advolnaj formie napišycie vašu prośbu aformić dakumienty pa-biełarusku. Jaje abaviazany razhledzieć i vykanać. Kali nie, to ŭ vas zastajecca piśmovy dokaz, što vy źviartalisia z adpaviednaj zajavaj.
Siaržuk raić nie zabyvacca pra svaje pravy: «Heta pryncypovy momant. Ja ŭ DAI tak i skazaŭ, što dla mianie honar mieć dakumienty na aŭto pa-biełarusku. I što ja hatovy za svaje prava sudzicca».
