Žurnalistka Iryna Chalip pryniała rašeńnie ŭdzielničać u parłamienckich vybarach — 2019. Jana bałatujecca pa Partyzanskaj akruzie №110. Jaje supiernik — televiadučy ANT Tenhiz Dumbadze.
Iryna Chalip.
«Naša Niva»: Iryna, navošta vam heta?
Iryna Chalip: Prostaje pytańnie, ale i składanaje. Dla čaho mnie heta patrebna? A dla ŭsiaho! Dla taho, kab potym, praz kolki hadoŭ, kali spatrebicca padvodzić niejkija vyniki, ja skazała sabie: «Ja zrabiła ŬSIO, što mahła». I heta ja nie pra radok u niekrałohu, a dla samoj siabie.
Aproč usiaho, ja da peŭnaj stupieni čałaviek kansiervatyŭny, i była b radaja, kab isnavali takija mietady i padychody, jakija možna było b abrać adzin raz i nazaŭsiody. Voś vyrašyła ja: maja stratehija — bajkot. I ja za bajkot nazaŭsiody, i bolš nikoli ničoha. Ale ja zrazumieła, što niama takoj univiersalnaj stratehii. Sioleta treba rabić tak, naleta pa-inšamu, praz hod — jašče pa-inšamu, a praź dziesiać hadoŭ — zusim pa-inšamu.
Viadoma, mnie heta nie zusim padabajecca. Ale ja pavinna razumieć, što źmianiajecca śviet, źmianiajecca situacyja ŭ Biełarusi, pryčym nie ŭ lepšy bok. Takim čynam, treba źmianiacca i mnie.
«NN»: Faktyčna vy adkazali i na nastupnaje pytańnie: čamu raniej byli za bajkot, a ciapier za ŭdzieł.
ICH: Try hady tamu nie było takoj bieznadziejnaj situacyi, kali praź miesiac zaviazuć u Astraviec paliva dla AES, na 8 śniežnia Łukašenka paabiacaŭ padpisańnie novych damovaŭ ab intehracyi, i my nie viedajem, što tam budzie. Siońnia biełaruskaj ziamli pahražaje ŭsio: i ŭschodni susied, i jadziernaje paliva, i ŭvohule ludzi hublajuć nadzieju. Tamu treba pasprabavać źmianić choć niešta ŭ takich ciažkich umovach.
«NN»: Doŭha ŭ vas vyśpiavała takoje rašeńnie?
ICH: Nie, piać chvilin.
«NN»: Surjozna?
ICH: Absalutna. Sieła, padumała i vyrašyła: «Dobra, ja pasprabuju». Ale ja skažu ščyra, što ŭsia «Jeŭrapiejskaja Biełaruś» vielmi ciažka išła da hetaha rašeńnia.
U kožnaha z tych, chto ŭdzielničaje ad «Jeŭrapiejskaj Biełarusi», jość palityčny bekhraŭnd, jość svaje žorstkija padychody, tamu kožnamu ź ich hetaje rašeńnie davałasia ź ciažkaściami. Mnie lahčej za ŭsich, bo ja lublu «dźvižuchu».
«NN»: Kali nie sakret, chto vam prapanavaŭ paŭdzielničać?
ICH: Nichto. Navat moj muž [były kandydat na pasadu prezidenta Andrej Sańnikaŭ — «NN»] byŭ kateharyčna suprać. Potym jon, mabyć, usio ŭzvažyŭ i nie byŭ suprać. U nas z Andrejem pryniata tak, što niahladziačy na pluralizm i roznaść dumak, važnyja rašeńni my prymajem razam. Nie byvaje tak, što adzin kaža: «Ja zrablu tak», a druhi na heta adkazvaje: «Dobra, rabi, ale ja nie padtrymlivaju». My zaŭsiody šukajem kampramis, jaki b zadavolvaŭ abodva baki.
«NN»: Usio ž pryniaŭ vaša rašeńnie?
ICH: Tak, chacia ŭ dušy jon, moža być, i suprać, ja nie viedaju (śmiajecca).
«NN»: Partał «Chartyja-97» budzie padtrymlivać vašu kampaniju?
ICH: Viadoma, budzie. I maju kampaniju, i kampanii tych kandydataŭ, jakija iduć ad «Jeŭrapiejskaj Biełarusi» i Biełaruskaha nacyjanalnaha kanhresu.
«NN»: Ź jakimi prapanovami i łozunhami vy pojdziecie na hetyja vybary?
ICH: Hałoŭny łozunh vielmi prosty: «Łukašenka pavinien syści». Što jašče? Astravieckaja AES nie pavinna być zapuščana, my pavinny viarnuć krainie vybary.
Razumiejecie, ja nie ŭdzielničaju ŭ vybarach, ich u nas niama, ja ŭdzielničaju ŭ palityčnaj kampanii, i adna ź jaje metaŭ — viarnuć vybary. Ja niadaŭna padumała, što navat pry Łukašenku, kali b u nas byli spraviadlivyja parłamienckija vybary, heta b vielmi šmat usiaho źmianiła. Ja viedaju, što ničoha takoha pry Łukašenku nie budzie, ale ciapier u nas takaja situacyja, što ŭ hetaj kampanii ŭdzielničać treba. Ale heta tolki na moj pohlad, ja nie viedaju iściny.
«NN»: U apazicyjanieraŭ časta pytajucca, jaki vaš płan, kali vas nie abiaruć u parłamient. A jaki ŭ vas płan, kali vas abiaruć, ci, dakładniej, pryznačać?
ICH: Heta nie taja paradyhma, u jakoj my siońnia možam havaryć. Parłamienta — niama, vybaraŭ — niama. Ale, dobra, ujavim, što Łukašenku stała vielmi-vielmi sumna, i jon vyrašyŭ, što ŭ hetaj «pałatcy» niama ničoha viasiołaha, a voś davajcie pa prykole tudy zapuścim Chalip, pahladzim, što jana zrobić. Kali tak budzie, to ja zrablu impičmient Łukašenku.
***
Iryna Chalip
Naradziłasia ŭ 1967 hodzie ŭ Minsku. Skončyła žurfak BDU. Pracavała ŭ vydańniach «Imia», «BDH», «Novaja hazieta» (Rasija). Žonka palityka Andreja Sańnikava. Była aryštavanaja ŭ śniežni 2010 hoda paśla Płoščy. Ad 29 studzienia 2011 — pieraviedziena na chatni aryšt. 16 maja 2011 asudžanaja da 2 hadoŭ źniavoleńnia z adterminoŭkaj na 2 hady. Pryznanaja viaźniem sumleńnia.
