Iryna Radnina — znakamitaja savieckaja fihurystka, adzinaja ŭ historyi trochrazovaja alimpijskaja čempijonka pa fihurnym koŭzańni. U 1990—2002 hadach žyła ŭ ZŠA, pracavała trenierkaj, paśla čaho viarnułasia ŭ Rasiju. Z 2007 hoda deputatka Dziaržaŭnaj dumy ad «Adzinaj Rasii», hałasuje za ŭsie «pucinskija» zakony.
Byłaja spartsmienka dała vialikaje intervju partału Sports.ru. Pryvodzim cikavyja vytrymki.
* * *
— Vy retvitnuli taki zapis: «Bismark skazaŭ: «Vojny vyjhrajucca i prajhrajucca za školnymi partami». A kitajcy dadajuć: «Kali vy chočacie pieramahčy voraha, vychoŭvajcie jaho dziaciej». Jakaja kraina vychavała vašu dačku?
— Amieryka. Ale ŭsie niejak zabyvajuć, što ŭ dziciaci dvoje baćkoŭ.
— Namiakajecie, što heta nie vaša vina?
— Častkova maja, častkova nie maja. Heta było i žadańnie jaje baćki, jakoje ŭličvajecca pry vychavańni dziciaci.
— Isnavała mahčymaść zabrać Alenu u Rasiju?
— Pa rašeńni suda da 18 hadoŭ jana nie mahła ŭjazdžać u našu krainu. Heta patrabavańnie baćki.
— A paśla 18?
— Tady jana ŭžo skončyła škołu, vučyłasia ŭ univiersitecie.
— U Rasiju nie chacieła?
— U jaje anhielskaja mova. Skazała: «Spačatku chaču atrymać adukacyju na toj movie, na jakoj svabodna razmaŭlaju». Paśla zakančeńnia vučoby pracavała ŭ Russia Today. Adzinaja z našych — u Aleny jość i hramadzianstva Rasii — trapiła ŭ śpis Forbes, jak małady žurnalist, što aśviatlaje palityku.
— Patryjot jakoj krainy vaša dačka?
— Nie viedaju. Takoje pytańnie joj nie zadavała. Starajemsia nie abmiarkoŭvać palityku, tamu što ŭvieś čas pačynajecca kanflikt. Kab ich nie ŭźnikała, jość temy, jakija abychodzim. U jaje svaje pohlady. Ja ich pavažaju. U mianie svaje — jana taksama ich pavažaje.
— Jana kaža: «Mama, ty hałasuješ za drennyja zakony»?
— Byvaje. Abo prosić tłumačeńnie, čamu my za heta prahałasavali abo adchilili.
— Ci nie kazała, što joj za vas soramna?
— Nie. Ale ja mahu skazać, što mianie ŭsie hady hetym dakarajuć. Što ŭ mianie jość dačka, jakaja žyvie tam z čatyroch hadoŭ, kali nijakaj Dziaržaŭnaj Dumy nie isnavała. I joj biez kanca nahadvajuć, chto jaje maci i čym jana zajmajecca.
— Ci nie zdajecca dziŭnym, što vy retvitnuli zapis pra vojny, jakija vyjhrajucca i prajhrajucca za školnymi partami, pry hetym Alena atrymała adukacyju ŭ Amierycy, i jana amierykanka?
— I što? Chočacie skazać, što jana vorah krainie ci mnie?
— Z hetaha zapisu vynikaje vysnova, što ŭ tym liku praz vas my prajhrajem vajnu.
— Duraść jakaja. Što ž vy tak prymityŭna razvažajecie. Mianie heta zamiłoŭvaje. Tady lepš nie čytajcie Bismarka.
Vysnova ŭ tym, što treba vychoŭvać pakaleńnie. Heta nie značyć, što jano pavinna być tolki patryjatyčnym. Vyhadavanaje pakaleńnie — heta kali kožnaje novaje pakaleńnie viadzie nas napierad. Heta prahres, navuka, ekanomika. Nam, pažyłym, bolš za ŭsio cikava, kali moładź adukavanaja i skłałasia jak asoby. Ja nie hladžu na heta jak na vajnu. A vy hladzicie jak na prymianieńnie siły adzin suprać adnaho.
— Alena dobra havoryć pa-rasiejsku?
— Dobra. I jašče na piaci movach.
— Vy raspaviadali, što z bratam z Maskvy jana kamunikuje na anhlijskaj. Čamu?
— Lahčej. Moładź. Jany tak chutčej znachodziać supolnuju movu. Pamiataju momant, jak abjadnalisia suprać mianie ŭ nadziei, što ja nie razumieju, pra što havorać, i pierachodzili na anhielskuju. Niedzie heta ŭžo i zvyčka.
— Unutry vas niama kryŭdy, što dačka ŭ Amierycy? Što ŭ fejsbuku jana piša, jak pračytała ŭsiaho Hary Potera, a nie knihi Nosava, pra jakija vy robicie retvity?
— Nie, heta nie abražaje. Kožnaje pakaleńnie žyvie svaim žyćciom. Čamu ja pavinna naviazvać svajo? Maja zadača była padniać dziaciej, vyraścić, dać adukacyju. Dalej kožny staić na svaich pazicyjach. Napeŭna, tady i źjaŭlajucca cikavyja ludzi. A nie kali jany zaležać ad darosłych i hladziać na žyćcio vačyma darosłych. U hetym, darečy, prablema našaj adukacyi. Piotr I ŭvioŭ muštru i zubreńnie. A chaciełasia b bolš svabody. Kab nastaŭnik, kali ty adkazvaješ nie tak, jak jon vykładaŭ, nie panižaŭ acenku.
— Davajcie jašče raz i ščyra. Niama ničoha drennaha ŭ tym, što dačka člena rasijskaha parłamienta žyvie ŭ krainie-supierniku?
— A što tut takoha? Jana tam žyvie z 1990 hoda. Nie ja razvalvała Saviecki Sajuz. Ja ž nie vinavataja, što tuju krainu, za jakuju vajavali maje baćki, za jakuju ja vystupała, uziali i prafukali.
— A kali b nie prafukali?
— Viarnułasia by ŭ Rasiju raniej. Kantrakt byŭ na dva hady, ale zaciahnuŭsia na 10 hadoŭ.
* * *
Dačka Radninoj Alena.
— Ci čytajecie artykuły Aleny?
— Častkova. Maja anhlijskaja nie nastolki dobraja.
— Jana pisała, što ŭ Rasii jość «atmaśfiera strachu z-za pryniatych zakonaŭ, zachłopvańnie svabody słova i pratestu, fihury apazicyi, jakija byli atručany abo jakich sprabavali zabić, i žurnalisty, jakija byli zabityja». Nie adčuvajecie vinu za heta?
— U čym vinu?
— Što ŭ Rasii jość atmaśfiera strachu, prymajucca takija zakony.
— Ja vydatna razumieju, u jakich ŚMI pracuje dačka. Joj daviałosia syści z adnoj kampanii, kali skazali: «Havary pra Krym tak». Jana adkazała: «Budu kazać toje, što kažu» — «Nie, nam takoha nie treba».
— U adnym artykule jana ŭžyła dziejasłoŭ «aneksavać» u płanie Kryma. Atrymlivajecca, heta jaje ščyraja pazicyja?
— Nie viedaju. Ja jašče raz kažu — my pra palityku nie razmaŭlajem. I davajcie skončym hetuju temu. Rastłumaču čamu: čym bolš chtości atrymlivaje infarmacyju pra maich dziaciej i pra mianie, tym bolš u jaho jość zbroi dla baraćby. Ja paŭtaru: u nas niama supraćstajańnia. My pavažajem pohlady adzin adnaho. Kali ja prymaju takija zakony, u mianie jość mierkavańnie pra heta. Kali jana piša — u jaje taksama jość mierkavańnie.
* * *
— U vašym tvitary źjaviłasia fota Abamy z žonkaj, jakija prahna hladziać na banan. Vy kazali, što heta zrabili chakiery.
— Tak, vystavili ŭ moj dzień naradžeńnia. Da hetaha fota zachoŭvałasia ŭ mianie ŭ telefonie.
— Navošta?
— Mnie pierasłali, cha-cha-cha.
— Vam jano spadabałasia?
— Śmiešna.
— Što mienavita?
— Reakcyja. Jak zrabili — heta ž nie fatahrafija, a mantaž.
— Vy paličyli Abamu z žonkaj za małpaŭ?
— Ja z taho pakaleńnia, kali banan byŭ redkim fruktam, jaki my jeli raz u hodzie. Jašče pražyła 10 hadoŭ u Amierycy. I nie pamiataju tam takoj reakcyi na banan. Usie narmalna ich kuplajuć i jaduć. Nijakaha rasizmu na fota nie ŭbačyła.