Fota: University of Exeter
Paŭdniovy bierah Amazonki daŭno ličycca svojeasablivym pryrodnym zapaviednikam, dzie ludzi nikoli nie žyli pastajanna. Ale niadaŭna navukoŭcy vyjavili la miežaŭ Kałumbii i Brazilii rukatvornyja struktury, jakija pakazali na prysutnaść čałavieka ŭ niezasielenych lasach Amazonii. Hetaja znachodka pastaviła pad sumnieŭ usiu historyju staražytnaj Amieryki.
Usie hetyja abjekty vyjavilisia padčas rasśledavańnia adnoj ź dziŭnych historyj, jakaja zhadvałasia ŭ brazilskich chronikach XVIII stahodździa. Manachi i naturalisty taho času pisali, što adzin z rehijonaŭ paŭdniovaj Amazonii, basiejn raki Tapažos, byŭ husta zasieleny indziejcami. Siońnia tut amal nichto nie žyvie, i heta prymušała navukoŭcaŭ sumniavacca ŭ padobnych zajavach aŭtaraŭ chronik.
Archieołahi pravieryli, ci tak heta, daśledavaŭšy hrunt u vakolicach raki pry dapamozie radaraŭ, ustalavanych na borcie samalotaŭ i spadarožnikaŭ. Im atrymałasia znajści niekalki sotniaŭ struktur, padobnych pa svajoj formie na rukatvornyja abjekty: kanały, ravy i inšyja pabudovy. Heta prymusiła navukoŭcaŭ ździejśnić ekśpiedycyju ŭ tyja častki basiejna raki.
Fota: University of Exeter
Ahułam im atrymałasia adkapać bolš za sto padobnych struktur i vyjavić usiaredzinie abo pobač ź imi całkam adnaznačnyja ślady žyćcia ludziej: askiepki kieramiki, kamiennyja siakiery i admysłovy typ hleby, jakaja farmujecca tolki ŭ čałaviečych pasieliščach. Častka z hetych struktur, jak adznačajuć navukoŭcy, mieła całkam jasnaje značeńnie. Naprykład, kruhavyja ravy abaraniali pasieliščy ad dzikich žyvioł i napadaŭ inšych ludziej.
Usiaho na terytoryi poŭdnia Amazonii, pavodle padlikaŭ, prysutničała prykładna 1,3 tysiačy padobnych pasieliščaŭ staražytnych indziejcaŭ, što žyli ŭ hetym rehijonie kantynienta jak minimum niekalki sotniaŭ hadoŭ, pačynajučy z 12 stahodździa i zakančvajučy 15 stahodździem našaj ery.
Ahulnaja kolkaść pradstaŭnikoŭ hetaj zahadkavaj hrupy indziejcaŭ, pa słovach archieołahaŭ, mahła pieravyšać miljon čałaviek. Kudy źnikli ŭsie hetyja ludzi, i čamu pra ich isnavańnie raniej nichto nie viedaŭ? Navukoŭcy spadziajucca, što dalejšyja raskopki dapamohuć raskryć hetyja tajamnicy historyi.
