Kastuś Kalinoŭski — pieršy zastupnik za biełaruskaje słova, vieru i niezaležnaść našaha Kraju — staŭ nacyjanalnym hierojem nie ad taho, što tak pastanavili Rada BNR abo CK KPB. Jahony vobraz Vialikaha Spraviadlivaha pakłaŭsia na biełaruskuju dušu, kudy b skiravanaju jana ni była. Jaho pryniali i kamunisty i nacyjanalisty i prosta biełaruskija ludzi.U ciapierašnich svabodaŭskich vuličnych apytańniach pa ŭsioj Biełarusi ŭražvaje dakładnaść taho, jak jaho viedajuć ludzi. Paet i piśmieńnik? Sapraŭdy, jaho tvory jość u litaraturnych antalohijach. Partyzan, revalucyjaner, apazycyjaner? Chto ž spračajecca. Aśvietnik, hieroj… Amal ništo nia «mima».
U minułuju vajnu saviecki partyzanski atrad imia Kalinoŭskaha moh spalić viaskovuju škołku tolki za toje, što nastaŭnik vykładaje dzietkam źmiest «Mužyckaje praŭdy»: «Bo ja tabie
Mnostva viadomych vieršaŭ, ramany i navat pačatak biełaruskaha kinematohrafu — pra jaho.
Suprać jaho, pryznanaha biełarusami ŭsich adcieńniaŭ, vieravyznańniaŭ i palityčnych pohladaŭ, moža być tolki niebiełarus, tolki niechtaJak toj maskvič, što fundavaŭ u Miensku erpecešnuju carkvu na vulicy Kalinoŭskaha i nazvu vulicy patrabavaŭ źmianić. Ułady znajšli kampramis (nie zamachnulisia na imia Spraviadlivaha) — pierajmienavali tolki častku vulicy z hetaj samaj carkvoju.z-za miežaŭ nacyi, čužyniec.
Kalinoŭskaha nielha nie lubić, kali ty biełarus. Hetaje imia macniejšaje za kožny inšy znak našaje tojesnaści.U Biełarusi ŭsie ad viaskovaj babulki da ekzaltavanaha staličnaha školnika, ad bamža da paśpiachovaha biznesoŭca, ad režymnaha čynoŭnika da dysydenta skažuć tabie, što Kalinoŭski — naš.
Što chavajecca za hetym fenomenam? Dumaju, hłyboka schavanaja ŭ dušy ŭzajemnaść.
Vypusknik Pieciarburskaha ŭniversytetu viartajecca na radzimu i stanovicca lideram «polskaha» paŭstańnia ŭ svaim krai. Vydaje pieršuju biełaruskamoŭnuju hazetu. Šukaje parazumieńnia z prostym narodam. Ani kaliva niaščyraści abo «prahmatyzmu». I — što b ni hihikali ciapierašnija aficyjoźniki — idzie na ešafot.
Jak Chrystos.
Čysty, biezzahanny, symbal spraviadlivaści. Tut paralel robicca absalutnaj. Piłat pasłaŭ Chrysta na samuju haniebnuju śmierć — raśpiaćcie na kryžy. Tak karali tolki bandytaŭ. Rasiejski hubernatar Muraŭjoŭ paŭtaryŭ toje samaje z Kalinoŭskim.Zamiest rasstrełu, jaki «naležaŭ» vajenačalniku ŭsiaje Biełarusi i Litvy, jon u apošni momant zahadaŭ Kalinoŭskaha paviesić. Jak bandyta.
I jak Chrystos abjadnaŭ i abjadnoŭvaje roznych ludziej u supolnaść Ludzi, tak Kalinoŭski abjadnoŭvaje supolnaść Biełarusy.«Dehieraizavać» jaho dla našaha narodu — toje samaje, što dla čałaviectva «dehieraizavać» Chrysta. A heta značyła b źniščyć u našych dačynieńniach paniatki spraviadlivaści, ščyraści i sumleńnia, što ŭvasoblenyja najpierš u postaciach Chrysta i Kalinoŭskaha, i hadavać naščadkaŭ, nie abciažaranych hetymi jakaściami.
U adroźnieńnie ad symboliki i movy, jakija na vulicach i ŭ efirach jašče možna čymści zamiaścić, na miescy splažanaha nacyjanalnaha hieroja ŭ biełaruskim sercy zastajecca pustata.
