U tut.by minčanin Anton dasłaŭ siońnia zdymak abjavy, jakuju ŭbačyŭ na aŭtobusnym prypynku ŭ rajonie vulicy Haradski vał. Z vyhladu — aryjentyroŭka na pošuk maleńkaj dziaŭčynki, a nasamreč — rekłama pasłuh adnaho ź minskich sajtaŭ.Praŭda, zrazumiełym heta stanovicca tolki apaśla. «Heta całkam admoŭna i niehatyŭna! Ludzi padychodziać, dumajuć, što źnikła dzicia, pačynajuć spačuvać, i tut takoje — prosta ździek niejki nad pačućciami», — kamientuje abjavu chłopiec.
Rekłama, jakuju ŭbačyŭ Anton, i sapraŭdy ź pieršaha pohladu — aryjentyroŭka na pošuk čałavieka. Standartnaje apisańnie vypadku, hrafy «prykmiety», «była apranuta» i navat dopis ab pošuku dabraachvotnikaŭ, kab raspaŭsiudzili hetu infarmacyju. A voś kantakty — heta ŭžo spasyłki na sam sajt i jaho staronki ŭ Vkontaktie dy Twitter:
A voś sapraŭdnyja dabraachvotniki, jakija zajmajucca pošukam ludziej u Biełarusi, adnieślisia da takoj rekłamy vyklučna niehatyŭna i nie źbirajucca pakidać heta biez reakcyi.Kamientuje situacyju pradstaŭnik Dabraachvotnaha Pošukovaha atradu «Liza Alert» u Minsku Natalla Bortnik:
— My ŭžo źviazvalisia ź Ministerstvam unutranych spraŭ, ale heta nie zusim u ich kampietencyi. Našy kalehi z Rasii prosta šakiravanyja. My źviartalisia napramki ŭ kampaniju, što zrabiła hetuju abjavu, jany siońnia adkazvali, što ničoha strašnaha ŭ ab'
«Nie ŭsie razumiejuć, što heta fejk!»
Na dumku Natalli, rekłamavać svaju kampaniju takim čynam prosta niedapuščalna:
— Takaja abjava — absalutna nieetyčnaja.Heta prosta niapravilna: jak možna nažyvacca na niejkich pačućciach ludziej? Jak voś uvohule na takoje reahujuć ludzi? Jany ŭbačyli, adrazu heta pryciahnuła ŭvahu, i tolki potym častka ludziej razumieje — heta fejk. Ale ž nie ŭsie razumiejuć, što heta fejk! Ludzi niarvujucca, hladziać na zdymak, starajucca zapomnić tvar, a akazvajecca, nichto i nie źnik! U vyniku čym heta pahražaje? Kali takich abjaŭ budzie šmat, kali takoje nie spynić, to ludzi pačnuć nie zaŭvažać takija aryjentyroŭki prosta. Heta samaje žudasnaje, što moža adbycca!
Prablemy, darečy, mohuć uźniknuć nie tolki z etyčnaha punktu hledžańnia. Faktyčna, razmova idzie taksama i pra parušeńnie aŭtarskaha prava:
— Taki ž samy šabłon aryjenciroŭki vykarystoŭvajuć našyja rasijskija kalehi z atradu «Liza Alert», — tłumačyć Natalla Bortnik. Heta całkam ich styl afarmleńnia, jaki vykarystoŭvajecca tam dla aryjentyrovak ŭ šmatlikich rehijenach.
Kaardynatar maskoŭskaha pošukovaha atradu «Liza Alert» Stanisłaŭ Cichanaŭ kaža, što asnoŭnaja ciapier prablema — nie toje, u jakim mienavita atradzie jany ŭziali ŭzor aryjentyroŭki:
Jany realna dapamahajuć znachodzić ludziej, i ludzi viedajuć, što takija abjavy z nadpisam «źnik čałaviek» — prośba ab dapamozie. A ŭ vyniku takich voś «vychadak» hublajecca davier da ich. I adnojčy niechta nie źviarnie na jaje ŭvahu, tamu što padumaje: znoŭ rekłama. I adnojčy tak zdarycca z tym, chto bačyŭ źnikłaha čałavieka.— Sutnaść u tym, što takija abjavy zrobleny byli dla taho, kab ratavać ludziej — jany realna pracujuć.
