Razynki i chitraści «Kaŭkazskaj pałońnicy»
Ad «lapaŭ» nie zastrachavany nivodzin słavuty režysior. Nie stała vyklučeńniem i karcina Leanida Hajdaja, jakaja adznačaje
Ad «lapaŭ» nie zastrachavany nivodzin słavuty režysior. Nie stała vyklučeńniem i karcina Leanida Hajdaja, jakaja adznačaje 45-hodździe. Zrešty, u takich «narodnych» filmach luby promach — heta nie pamyłka, a tolki čarhovaja «razynka».
Amniezija Šuryka
Užo ŭ samoj naźvie filma chavajecca niestykoŭka. Stužka nazyvajecca «Kaŭkazskaja pałońnica, ci Novyja pryhody Šuryka» i zadumvałasia jak praciah našumiełaj «Apieracyi Y». Usio pravilna — i Šuryk toj samy, i «bliskučaja trojca». Niezrazumieła tolki adno: jak hałoŭny hieroj nie paznaŭ u «kunakach» bandytaŭ, što kvapilisia na skład u pieršym filmie.
Ałovak-pryvid
U epizodzie z urokam tvistu na stale ŭ hieroja Vicyna, jaki pieraličvaje hrošy, lažyć dvuchbakovy ałovak, jaki spačatku paviernuty čyrvonym bokam da Bajahuza, a praz dolu siekundy ŭžo cudoŭnym čynam pavaročvajecca sinim.
Iłžeryba
Uvažlivy hulec u damino, prahledzieŭšy epizod ź sieansam adnačasovaj hulni, moža zaŭvažyć, što, pa sutnaści, nijakaj «ryby», nasupierak słovam Bałbiesa, tam niama. Pa-pieršaje, u dvuch miescach lažyć kostka «5:4», pa-druhoje, adsutničaje kostka «5:1».
Čaraviki ŭ race
U scenie, dzie Nina vyciahvaje Šuryka z hornaj raki, toj, pierš čym zabracca ŭ spalny miašok, skidaje čaraviki. Praciah ŭsim viadomy: zapakavany Šuryk pačynaje skakać pa palanie i ŭrešcie zvalvajecca z abryvu prosta ŭ hornuju raku. Spartsmienka i kamsamołka vyciahvaje jaho z vady. Ale z raki Šuryk vybirajecca ŭ abutku.
Dva hvaździki i pražerlivaja kamsamołka
Najbolšaja kolkaść «lapaŭ» prypała na sceny, źniatyja ŭ domie tavaryša Saachava. Pačać choć by z taho, što vočka, u jakoje za Ninaj padhladvaje hieroj Frunzika Mkrtčana, užo praz chvilinu źnikaje sa ściany. Jašče adna «niestykoŭka» — padnos ź ježaj. Bajahuz, Bałbies i Byvały prynosiać Ninie raskošny abied z sadaviny i piernikaŭ. A kali pieśnia pra sułtana skončanaja, hladač vyrazna bačyć, što padnos zusim pusty. Vychodzić, zhaładniełaja kamsamołka «źmiała» ceły stoł z prysmakami za ličanyja chviliny.
Marlevaja paviazka
Scena, dzie Marhunovu robiać ukoł z dapamohaj špryca, bolš padobnaha da pompy, taksama adznačanaja paciešnaj niestykoŭkaj. Siabar Šuryka, u jakoha nie ŭdajecca vyciahnuć špryc, pluje na ruki… praz marlevuju paviazku.
«Sapraŭdnyja» ledziašy i «dziki» miadźviedź
Himałajskija miadźviedzi, što vyskokvajuć ź piačory prosta na hierojaŭ filma, u hetym rehijonie nie vodziacca. Napeŭna, mienavita tamu na «dzikim źviery» vyrazna bačny ašyjnik.
Nie schavajecca ad vačej uvažlivaha hledača i nastupny fakt: kali Vicyn, Nikulin i Marhunoŭ u zapale pahoni załaziać u tent, navonki jany vychodziać pakrytyja «šerańniu». Vyhladaje ŭsio davoli naturalna, za vyklučeńniem ledziašoŭ na kapielušy Vicyna, jakija razhojdvajucca ad kožnaha jaho ruchu.
Cień ad mikrafona
U epizodzie z «Lebiadzinym vozieram», pobač z tavaryšam Saachavym, jaki staić na kaleniach, vyrazna bačny cień mikrafona.
Vysadzili Šuryka
U finale filma, kali Šuryk viercham na aśle pravodzić Ninu, da ich padjazdžaje aŭtobus. Na imhnieńnie jon chavaje hierojaŭ, usie nohi, uklučna z aślinymi, źnikajuć, i aŭtobus jedzie. A praź siekundu na ekranie znoŭ źjaŭlajecca Šuryk, jaki jedzie viercham śledam za aŭtobusam. Jak i čamu maładoha čałavieka razam z asłom vysadzili z transpartnaha srodku, prymusiŭšy dabiracca svaimi siłami, hledaču zastajecca tolki hadać.
Cenzura i maleńkija chitraści
Ideja filma naradziłasia paśla taho, jak Hajdaj pračytaŭ u haziecie historyju pra vykradańnie dziaŭčyny zakachanym džyhitam u zakaŭkazskaj respublicy. Hajdaj adrazu chacieŭ zdymać svajho siabra Juryja Nikulina i prydumaŭ dla jaho rolu. Ale toj admoviŭsia: «U našy dni kraduć niaviestu? Hłupstva! Zdymacca nie budu». Hajdaju ŭdałosia ŭhavaryć Nikulina, paabiacaŭšy razam palepšyć scenar.
«Kaŭkazskuju pałońnicu» vyratavaŭ Brežnieŭ
Savieckaja cenzura zabaraniła ŭstupnuju scenu filma, jakuju prydumali Hajdaj i Nikulin: Bajahuz padychodzić da płota i, azirajučysia, kreślić krejdaj litaru «Ch». Śledam źjaŭlajecca Bałbies i dapisvaje litaru «U». Milicyjant, što bačyć hetaje biasčynstva, zalivajecca śvistam. Ale Bałbies, nie razhubiŭšysia, dapisvaje: «…dožiestviennyj film».
Natalli Varlej nie ŭdavałasia ahučyć svaju hierainiu Ninu. «Pałońnica» havoryć hołasam Nadziei Rumiancavaj.
Fokus z pavarotam hałavy Vicyna na 180 hradusaŭ zdymali ŭ niekalki pryjomaŭ. Pieršy: Vicyn, apuściŭšy papachu na tvar, varušyć palcami ruk, składzienymi na hrudziach, — kamiera zdymaje, spyniajecca. Druhi: Vicyn nadziavaje pinžak zadam napierad, papacha na tvary, palcy varušacca — kamiera zdymaje, spyniajecca. A hetyja kadry «raźbivajucca» jašče adnym kavałkam, dzie źniataja patylica aktora: spačatku pad papachaj, a potym kali jaje padymajuć.
Cikava i toje, što ŭ scenie handlu ŭ kabiniecie Saachava hieroj Mkrtčana kaža frazu: «Ale ty ž nie kazu atrymlivaješ!» U hetaj frazie słova «atrymlivaješ» ahučyŭ inšy aktor.
U scenie, dzie trojca Vicyn-Marhunoŭ-Nikulin pje piva, niepituščy Vicyn hłynuŭ-taki sapraŭdnaha piva.
