Papa Bo: Kancertny mundzir za 5 tysiač jeŭra apłaciŭ našy ŭcioki ź Biełarusi
Art-dyrektar minskaha kulturnaha centra «Korpus», dydžej i kuratar šmatlikich biełaruskich alternatyŭnych hurtoŭ Alaksandr Bahdanaŭ raspavioŭ «Salidarnaści» pra adaptacyju ŭ emihracyi, jak pieraadolvać strachi i čamu žyvie biez zarobku.
Kaliści Arciemij Troicki acaniŭ namahańni Alaksandra Bahdanava (Papy Bo) muzyčnaj premijaj «Stepavy voŭk», praihnaravaŭšy maścitych pradziusaraŭ postsavieckaj prastory.
Fota z archiva surazmoŭcy
U 2020-m Papa Bo vychodziŭ na maršy z dydžejskaj ustanoŭkaj, zapuskajučy akcyju «Muzyka-zbroja». Praz hod adsiadzieŭ 3,5 miesiacy, atrymaŭ try hady chimii, uciok praz Rasiju ŭ Hruziju. Raspavioŭ pra źbićcio i źnievažańnie ŭ zaścienkach, pałamanyja rebry i paškodžanuju sielazionku. Paźniej pierajechaŭ u Krakaŭ, a zaraz žyvie ŭ Varšavie.
— U emihracyi ja treci hod, ale da hetaha času nie adčuvaju ni nastalhii, ni nudy pa domie. Vyratavała, što, źjechaŭšy ź Biełarusi, adrazu pačaŭ navodzić vakoł siabie dźvižuchu: jak lublu, umieju i biez čaho žyć nie mahu.
Jak i šmatlikim palitviaźniam, mnie dali biaspłatnaha psichołaha. Ale na trecim sieansie jana skazała: «Dziŭna, ale z taboj usio ŭ paradku. Niama nijakich traŭmaŭ, ty prosta sumuješ». Maŭlaŭ, pačynaj zajmacca svaimi fiestyvalami, hastrolami i ciabie papuścić.
Tak i zdaryłasia. U mianie niama ni refleksii, ni sumu.
— Ni razu nie było momantu, kali chočacca ŭ kaptur i pad koŭdru, nikoha nie bačyć?
— Soramna, ale nie (uśmichajecca). Niekatorych kalehaŭ nakryła, ludzi chapajucca za minułaje, nie mohuć adpuścić. Składana rastavacca sa svaimi rehalijami, sa svaim dobrym minułym.
Adnak ja niejak heta pieraharnuŭ: tak, byli kłasnyja časy ŭ Minsku, ale zaraz adkrylisia novyja mahčymaści tut, i ja ŭ ich patanaju.
— Adna sprava emihracyja, chaj i vymušanaja. Inšaje — prajści praz aryšty, źbićcio, źnievažeńnie. Kažuć, heta nazaŭždy z taboj i dzikaja traŭma?
— I znoŭ soramna, tamu što taja ž psichołah sprabavała sa mnoj heta prapracavać na druhim sieansie: «A ty złuješsia? Uzhadaj ludziej, jakija rabili kiepska».
Ale ja aceńvaju svajo zatrymańnie, adsidku, kamunikacyju sa źniavolenymi, sistemaj i dalejšyja ŭcioki — jak jarkija plamy na majoj kiniematahrafičnaj bijahrafii. U pracesie ŭciokaŭ kaleha byŭ pryhniečany z-za taho, dzie i jak akazaŭsia, što straciŭ, što nie vierniecca, što moža stać horš. A ja takija štuki ŭsprymaju jak dziŭny, ale cikavy dośvied.
— Prabač, ale mianie navat ad pačutaha aburała, kali ty raskazvaŭ, što dla taho, kab ty pryznaŭ vinu na katavalnym videa, pakazali preziervatyvy, jakija naciahvajuć na dubinki. Udakładniŭšy: «Razumieješ dla čaho?»
— Dla mianie zacyklenaść hetych tavaryšaŭ na seksualnym hvałcie i hamatemach nie novaja. Ja b, musić, inakš zahavaryŭ, kab jany zasunuli hetuju dubinku, kudy płanavali… Nu pahražali, nu pabili, nie pieršy raz.
Fota z archiva surazmoŭcy
U vuličnych bojkach ja ŭdzielničaŭ i raniej. Dla mianie pałamanyja rebry i ŭ pryncypie milicejskaje samavolstva, usie ich pahrozy — nie navina. U momancie, viadoma, było strašna. Ale, azirajučysia, razumieješ, što hetyja ludzi tak žyvuć i inakš ź imi być nie moža.
«Pakoj u Varšavie staŭ svojeasablivym ekśpierymientam»
— U studzieni ty pisaŭ u fejsbuku, što płanuješ źniać u Varšavie pakoj i šukaŭ, z kim možna padzialić arendu kvatery. U Minsku było ŭstojlivaje žyćcio, a tut pakoj, nieznajomyja ludzi na adnoj kuchni ŭ čužym horadzie. I kvateru adnamu nie paciahnuć…
— Ź finansavaha i bytavoha punktu hledžańnia ŭ Minsku ja žyŭ horš, čym ciapier. Uvieś čas «Korpusa» (z 2016-ha pa 2021-y) my zarablali na aŭsianku i apłatu kamunałki ŭ kvatery, jakuju nam davali biaspłatna.
Hrošy ŭ asnoŭnym išli na arendu «Korpusa», kab «Haryzont» nie zabraŭ pamiaškańnie, kab nie adklučyli elektryčnaść. Pry hetym naša kamanda z troch adčajnych čałaviek znachodziłasia ŭ pastajannym ruchu z-za štodzionnych mierapryjemstvaŭ.
A pakoj u Varšavie staŭ svojeasablivym ekśpierymientam, pakolki da taho ja žyŭ albo adzin, albo z žančynaj. U listapadzie pierajechaŭ z Krakava ŭ Varšavu i padumaŭ, što dobra było b źniać žyllo ź miascovymi, kab naładzić novyja kantakty. Žyvu zaraz z palakami z kreatyŭnaj industryi.
«Žyvu biez stabilnaha zarobku»
— Nakolki ŭ finansavym płanie novaje žyćcio adroźnivajecca ad taho, što było ŭ Minsku? I na što tabie chapiła hrošaj ad piersanalnaha zboru na Bajsole paśla ŭciokaŭ ź Biełarusi?
— Žyćcio, viadoma, zaraz daražejšaje. Ale, jak i ŭ Minsku, siońnia ja žyvu biez stabilnaha zarobku. Žyvu z kulturnych prajektaŭ, była stypiendyja, atrymlivaju hranty na realizacyju mierapryjemstvaŭ, dzie ŭličany maje hanarary, jak pradziusara i mieniedžera. Plus hanarary z vystupaŭ, arhanizavanych pry maim udziele.
Fota z archiva surazmoŭcy
U miesiac dachod uprytyk z raschodam. Ale ja jašče płaču alimienty, padtrymlivaju Rusiu i našu dačku. Plus prajekty, u jakija pakul treba ŭkładać z-za adsutnaści finansavańnia.
Dapamoha Bajsoła była važnaj, pieršyja miesiacy ja zmoh zdymać žyllo i isnavać. Na dvaich z kaleham, ź jakim my biehli ź Biełarusi, za paru miesiacaŭ nam sabrali kala 4 tysiač jeŭra.
Ale padtrymlivali i inšyja. Naprykład, niamieckija vykanaŭcy, pad muzyku jakich na maršach kryčali «Jak aščušenija?», zładzili aŭkcyjon, pradaŭšy kancertny mundzir za 5 tysiač jeŭra. Hetyja hrošy pajšli na našy ŭcioki ź Biełarusi.
— Ty kaliści raskazvaŭ mnie, što viazieš «Sieriebrianuju svad́bu» da Viačasłava Pałunina ŭ Francyju, jon ich vialiki prychilnik…
— Tak, i Pałunin padtrymlivaŭ, mnohija. I ź Jeŭropy, i rasijski andehraŭnd. Hrošy vyciakali na pieradačy i advakataŭ.
— Ty kazaŭ, što kalehaŭ nakryła na emihracyi. Jak padtrymlivaješ?
— Ja nastojvaju na pachodzie da psichołaha. Hałoŭnaje nie kazać: «Usio budzie dobra, pierastań». Padciahvaju Fieniks (akazvaje psichałahičnuju dapamohu palitviaźniam) dla tych, u kaho nie vielmi z hrašyma. Pieršyja niekalki siesij prachodziać biaspłatna. Važna, kab čałaviek ekstrana moh pačać terapiju. Raju retryty dla adnaŭleńnia i pieraklučeńnia.
«Chacieŭ stać nastaŭnikam biełaruskaj movy i litaratury»
— Ty viadzieš sacsietki na biełaruskaj movie. Nie čuła, kab raniej na joj razmaŭlaŭ…
— Ja vučyŭsia ŭ BDU na biełaruskaj fiłałohii, chacieŭ stać nastaŭnikam biełaruskaj movy i litaratury. U škole heta byŭ lubimy pradmiet, a ja — lubimy vučań.
Ja byŭ junym biełaruskim paetam, naviedvaŭ rajonnyja źloty, litaraturnyja hurtki ŭ muziei Bahdanoviča. Školnikam chadziŭ na padpolnyja kancerty Sokałava-Vojuša, u ofis «Maładoha frontu», palubiŭ biełaruski rok, «Rok-karanacyju» i hazietu «Navinki».
Tamu i pajšoŭ na fiłfak, čakajučy ŭbačyć vypusknikoŭ liceja Kołasa, adnadumcaŭ. Akazałasia, tyja pastupali na žurfak ci histfak, a na fiłfaku vučylisia dziaŭčaty z pravincyi. Ja akazaŭsia adzinym chłopcam siarod 70 dziaŭčat.
Ale paśla Płoščy 2010-ha ŭ mianie adbyłosia rasčaravańnie, i ja vyjšaŭ z Tavarystva biełaruskaj movy. Heta było junackaje, mnie padałosia, što ŭsio biessensoŭna. «Nas pabili, my pieški, i heta nie źmienicca». I pačaŭ zajmacca hurtami pa-za biełaruskamoŭnym kantekstam.
— Siońnia z tymi hurtami kantaktuješ? Z «Sieriebrianoj svad́boj»?
— My ź Bieńkaj aktyŭna kamunikujem, sprabavaŭ znoŭ papracavać ich tur-mieniedžaram i kancertnym dyrektaram, kali jany ŭ minułym hodzie vypuścili albom. Zrabili maštabny tur i kala 27 prezientacyj.
Fota z archiva surazmoŭcy
Ale zrazumieŭ, što daŭno heta pieraros. Šmat vałtuźni, a ja ŭžo abvyk rulić kancepcyjaj pracesu, a nie praviarać, apublikavaŭ ci ŭ łakalnych čatach arhanizatar z Łodzi afišu. Ale praciahvaju dapamahać. 3 maja ŭ Bieńki solnik u Varšavie, a 4 i 5-ha — dziciačy śpiektakl.
— Ty kazaŭ, što paśla pieražytaha staŭ bolš rassłableny, spakojny, ale i bolš žorstki. A praz 10 hod chočaš być reabilitavanym i viarnucca ŭ Minsk. Raskažy pra hałoŭny strach na siońnia.
— Heta i jość moj hałoŭny strach. Što taki čas nie nastupić, što budzie tolki horš. Ci nastanie momant, kali ja budu ŭžo nastolki adarvany ad Biełarusi, što mnie tudy i nie zachočacca, navat kali reabilitujuć.
— U ciabie naohuł byli situacyi, kali zasmučeńnie, smutak i bieznadziejnaść? Ci ty ŭsio žyćcio byccam na ŭžyŭlenych antydepresantach?
— Raniej byŭ junacki maksimalizm i strach paraz. Ratavali pastajanny kruhazvarot padziej i praźmiernaja adkaznaść za kaleh i padapiečnych.
U kožnaha jość čornyja pałosy, kali zdajecca, što ŭsio suprać ciabie. Ale kali zusim chrenova, hałoŭnaje pamiatać, što heta nie nazaŭždy i chutka adpuścić.
