Кандыдат, што праводзіў прарасійскія наратывы, перамог у раёнах Літвы, якія мяжуюць з Беларуссю
Эдуардас Вайткус набраў па ўсёй Літве 7,3% галасоў. Але ў Вісагінасе і Салечніцкім раёне за яго прагаласавалі каля 40% выбарцаў.
Эдуардас Вайткус. Фота Lrt.lt
Крытыка Еўрасаюза, фінансавых і палітычных эліт і заклік сябраваць з Расіяй, Беларуссю і Кітаем — вось асноўныя пасланні, з якімі ішоў на выбары ў Літве 67-гадовы прафесар-гематолаг Эдуардас Вайткус.
Ён быў адзіны з васьмі кандыдатаў з такімі поглядамі. «Крамлёўскія куранты» — сказаў пра такую платформу прэзідэнт Наўседа.
Вынік Вайткуса нельга лічыць поспехам: ён набраў 7,3% галасоў і заняў пятае месца.
Але ў мясцовасцях Віленшчыны, населеных беларускамоўнымі палякамі, Вайткус перамог. У Салечніцкім (Шальчынінкайскім) раёне за Вайткуса прагаласавала больш за 39% выбаршчыкаў. Аналагічна і ў Вісагінасе — расейскамоўным горадзе, населеным у значнай долі былымі работнікамі Ігналінскай АЭС.
У гэтых мясцовасцях ён заняў першае месца, абагнаўшы і Наўседу, і Шыманіце.
Магчыма, вынік Вайткуса быў бы меншым, калі б на выбары, як гэта бывала раней, ішоў кіраўнік Выбарчай акцыі палякаў Літвы Вальдэмар Тамашэўскі, адзначыла ў каментары для Літоўскага тэлебачання палітолаг з Клайпедскага ўніверсітэта Габрыеле Бурбуліце-Цыскарышвілі.
Выбары ў Літве прайшлі выключна спакойна, без ніводнага інцыдэнту. Яўка выбарцаў была не рэкорднай, але найбольшай ад 1997 года.
У другі тур прайшлі дзейны прэзідэнт Гітанас Наўседа і дзейная прэм’ер-міністарка Інгрыда Шыманіце. За Наўседу прагаласавалі 45% выбарцаў, за Шыманіце — 20%.
У Літве існуе кансэнсус па асноўных кірунках замежнай палітыкі, тэмамі выбараў былі ў асноўным унутрыпалітычныя пытанні — сярод якіх, да прыкладу, ці павінна матэматыка быць абавязковым выпускным экзаменам.
Аднак ёсць і палітычныя пытанні, якія дзялілі кандыдатаў і якія датычаць беларусаў.
Так, Гітанас Наўседа выступаў за тое, каб абмежаванні для грамадзян Беларусі былі ўраўнаваныя з абмежаваннямі для грамадзян Расіі. А парламенцкая большасць, якую ўзначальваюць кансерватары Шыманіце, гэтыя прапановы блакавала. Акрамя таго, Наўседа выступае за перавод сярэдніх школ, якія працуюць на мовах «несяброўскіх краін», на літоўскую мову, што прывяло б таксама да закрыцця віленскай беларускай гімназіі імя Францішка Скарыны. Шыманіце супраць такой прапановы.
Наўседа ішоў на выбары як незалежны кандыдат. Яго падтрымалі ў тым ліку левацэнтрысцкія сацыял-дэмакраты.
Шыманіце была вылучаная партыяй Хрысціянскіх дэмакратаў — Саюзам Айчыны. Яе база падтрымкі — Вільня, яна тут перамагла.
Трэцяе месца на выбарах заняў адвакат Ігнас Вегеле з 12% галасоў, яго падтрымлівалі правыя партыі.
На чацвёртым месцы — папуліст Рэмігіюс Жамайтайціс з 9% галасоў.
Наўседа перамог Шыманіце ў другім кругу і на мінулых выбарах. Чакаецца, што ён паўторыць свой поспех і зараз.
