Амерыканскія біёлагі стварылі эмбрыёны курэй з галовамі, падобнымі да тых, што былі ў дыназаўраў 150 млн год таму. Аб выніках эксперыменту яны распавялі ў часопісе Evolution.
Мэтай эксперыменту было не «ўваскрашэнне» дыназаўраў — навукоўцаў цікавіла, як пысы рэптылій, старажытных продкаў птушак, набылі форму дзюбы.
Эвалюцыя дыназаўраў у птушак была складанай, не было асабліва выразных анатамічных рыс, што адрознівалі бы першых птушак ад іх продкаў-дыназаўраў. Але адной дастаткова яскравай рысай была дзюба, што ўтварылася ў рэптылій з дзвюх міжсківічных костак, што выцягнуліся і злучыліся ў адну.
Магчымы выгляд археаптэрыкса — самага ранняга і прымітыўнага прадстаўніка птушак, што жыў каля 150 млн год таму. Выява: dinocasts.com
Біёлагі параўналі развіццё сучасных курэй і страусаў з алігатарамі, яшчаркамі і чарапахамі ды выявілі бялкі FGF і Wnt, што ў рэптылій актыўныя толькі ў двух невялікіх участках плоду, дзе пры развіцці з’явіцца пыса, а ў птушак — у шырокай паласе будучай пысы з дзюбай.
Затым актыўнасць бялкоў была блакаваная ў тузіне эмбрыёнаў курэй. У некаторых згаданыя міжсківічныя косткі злучыліся, у іншых — не. На месцы дзюбаў засталіся ласкуты скуры.
Злева направа: чэрап звычайнага кураня, чэрап мадыфікаванага кураня, чэрап сучаснага алігатара. Фота: Bhart-Anjan Bhullar
Як паказала далейшае лічбавае мадэляванне, многія птушаняты выйшлі бы падобнымі да першаптушак накшталт археаптэрыкса і дыназаўраў кшталту велацыраптара.
«Паглядзеўшы на гэтых жывёл, вы ўсё роўна сказалі бы, што гэта дзюбы. Але калі б вы пабачылі шкілет, вы былі б вельмі здзіўленыя», — кажа кіраўнік даследавання, Бхарт-Анджан Бхулар з Гарварда. Ён сумняецца, што ў выніках эксперыменту атрымалася цалкам пазбавіць курэй іх дзюбаў.
Зародышаў па правілах універсітэту не давялі да нараджэння, а даследавалі іх у апошнія дні перад нараджэннем.
«Мы ніколі не збіраемся прыходзіць да дына-куранят ці як гэта назваць», — завярае Бхулар.
Тым не меней, існуюць навукоўцы, якія вераць у магчымасць адраджэння дыназаўраў з генна мадыфікаваных птушак. Палеантолаг Джэк Хорнэр выявіў генныя мутацыі, што адказваюць за знікненне хваста ў сучасных птушак, але да вывядзення «птушка-дыназаўраў» справу пакуль не давёў.
