* * *
У Дзень студэнта гудуць дыскачы. Але гісторыя гэтага дня гераічная.
28 кастрычніка 1939 года ў акупаванай нацыстамі Чэхаславаччыне пражскія студэнты і іх выкладчыкі выйшлі на дэманстрацыю на такі чэшскі Дзень Волі, каб адзначыць гадавіну ўтварэння Чэхаславацкай незалежнай дзяржавы. Паліцыя разагнала дэманстрацыю, пры гэтым быў застрэлены студэнт мэдычнага факультэта Карлавага ўніверсітэта Ян Оплэтал. Ягонае пахаванне перарасло ў акцыю пратэсту. Дзясяткі дэманстрантаў былі арыштаваныя. 17 лістапада акупанты рана ранкам уварваліся ў студэнцкія інтэрнаты. Больш за 1200 студэнтаў арыштавалі й вывезлі ў канцлагеры.
Праз 2 гады, 17 лістапада 1941 года, у Лондане прайшла Міжнародная сустрэча студэнтаў, якія змагаліся супраць фашызму, дзе было вырашана адзначаць гэтую дату як Дзень студэнта, у гонар загінулых, у памяць аб пражскіх падзеях.
З 17 лістапада 1973 года ў Грэцыі студэнты чацвёра сутак абаранялі будынак Тэхнічнага ўніверсітэта ў Афінах, пратэстуючы супраць дыкататуры. Гэтыя падзеі прывялі да падзення дыктатуры «чорных палкоўнікаў».
17 лістапада 1989 года камсамольская арганізацыя Чэхаславаччыны вырашыла зладзіць акцыю, прымеркаваную да