Беларускія вайскоўцы сіл спецыяльных аперацый і баевікі ПВК «Вагнер» пазіруюць падчас манеўраў на палігоне недалёка ад прыгранічнага горада Брэст, Беларусь. 20 ліпеня 2023 года. Фота: Міністэрства абароны Беларусі
Нядаўна стала вядома, што баевікі ПВК «Вагнер» ужо служаць ва ўнутраных войсках Рэспублікі Беларусь. Расійскі прапагандыст апублікаваў фота сімволікі баевікоў і заявіў, што вагнераўцы ўвайшлі ў склад групы спецназа «Тарнада». Тады ж зʼявіліся фота з вайсковай часці 3310 у Мінску, на якіх побач з чырвона-зялёным сцягам і сцягам спецназа МУС развіваецца сцяг ПВК «Вагнер».
Стваральнік падраздзялення «Тарнада» — генерал Мікалай Карпянкоў
У сярэдзіне сакавіка мінулага года ўжо ў рангу намесніка міністра ўнутраных спраў і камандуючага ўнутранымі войскамі МУС Рэспублікі Беларусь Карпянкоў казаў, што расійскае войска — спадкаемец савецкай арміі: «Руская армія — яна непераможная. Гэта мы саюзнікі, і нашая армія разам з расійскай — яна непераможная». Летам 2023 года ён наведваў лагер ПВК «Вагнер» побач з вёскай Цэль пад Асіповічамі. І тады ж ён расказваў, што сустракаўся ў Беларусі ў першыя дні пасля мяцяжу з Яўгенам Прыгожыным. Акрамя таго, Карпянкоў прызнаўся, што ў яго ёсць закрытая сувязь з кіраўніцтвам ПВК «Вагнер» — арганізацыяй, цесна звязанай з Галоўным упраўленнем (былым Галоўным разведвальным упраўленнем) Генштаба УС РФ і ФСБ Расіі.
Карпянкоў, які таксама выступіў арганізатарам «Злёту ваенна-патрыятычных клубаў Беларусі і Расіі», мае і кантакты з Рускай праваслаўнай царквой.
Карэспандэнт Рускай службы «Голас Амерыкі» паразмаўляла з прадстаўнікамі Абʼяднанага пераходнага кабінета дэмакратычнай Беларусі і папрасіла іх падрабязней распавесці пра тое, што ўяўляе сабой гэты чалавек, а таксама пра тое, наколькі адданым сябрам каманды Лукашэнкі ён зʼяўляецца.
«Гэта той чалавек, які ў цяперашніх рэаліях фактычна можа стаць новым Прыгожыным»
Намеснік кіраўніка Абʼяднанага пераходнага кабінета Павел Латушка нагадвае, што пасля таго, як Лукашэнка ў жніўні 2020 года прайграў прэзідэнцкія выбары, ён быў вымушаны пайсці на татальную зачыстку грамадзянскай супольнасці. У выніку рэпрэсіям падвергліся многія дэмакратычна і нацыянальна арыентаваныя палітыкі і актывісты. Іх месца занялі тыя, хто арыентаваны на Расію і на Пуціна.
«Такім чынам Лукашэнка стварыў для сябе бомбу запаволенага дзеяння. Сёння выступіць супраць «рускамірскіх сіл» на тэрыторыі Беларусі яму немагчыма, таму што такім чынам ён выступіць супраць свайго гаспадара Пуціна, марыянеткай якога ён зʼяўляецца. Дазволіць сабе гэта Лукашэнка не можа, і гэта — вынік яго палітыкі», — адзначыў Павел Латушка ў размове з карэспандэнтам Расійскай службы «Голас Амерыкі».
На пытанне, ці можна лічыць, што Мікалай Карпянкоў вызначаны ў Беларусі стварыць тут новы плацдарм для нападу на Украіну, Латушка адказаў: «Мы не можам гэта ні сцвярджаць, ні абвяргаць. Разам з тым мы бачым сістэму, якую на сённяшні дзень выбудоўвае генерал Карпянкоў на тэрыторыі Беларусі.
Гэта той чалавек, які ў сёлетніх рэаліях фактычна можа стаць новым Прыгожыным. Сёння Карпянкоў стварыў цэлую сетку спецыяльных падраздзяленняў, якія ўваходзяць у склад унутраных войскаў Рэспублікі Беларусь і размешчаны практычна ва ўсіх абласных цэнтрах нашай краіны. У Мінску ў склад гэтых падраздзяленняў, якія ў цэлым налічваюць ужо паўтары тысячы чалавек, увайшлі і былыя найміты «Вагнера».
Паводле нашых звестак, адным з саветнікаў і «правай рукой» Карпянкова зʼяўляецца былы афіцэр «Вагнера», а сам Карпянкоў прызнаваўся, што яны актыўна ўзаемадзейнічаюць з падраздзяленнямі «Вагнера» на тэрыторыі Беларусі і пераймаюць баявы вопыт, у тым ліку — прымяненне артылерыі. Адначасова Карпянкоў стварае групу інфармацыйнай падтрымкі па выяве і падабенстве той, што меў Прыгожын».
Сярод прапагандыстаў, з якімі працуе Мікалай Карпянкоў і якія цесна звязаны з Расійскай Федэрацыяй, кіраўнік Народнага антыкрызіснага ўпраўлення згадаў Рыгора Азаронка, Вадзіма Гігіна і Аляксандра Шпакоўскага. «Яны ўваходзяць у палітычны савет партыі «Белая Русь», якая мае «рускамірскую» накіраванасць і зʼяўляецца аналагам «Адзінай Расіі» на тэрыторыі Беларусі», — дадаў Павел Латушка.
«А Карпянкоў, на сённяшні дзень выяўляючы лаяльнасць да Лукашэнкі, разам з тым, трымае дулю ў кішэні. Ідалам, якому ён пакланяецца, зʼяўляецца Пуцін, а ва ўзаемаадносінах з Лукашэнкам у яго ёсць праблемы.
Калісьці ён зʼяўляўся яго дзеншчыком, уваходзіў у яго асабістую ахову і, па нашых звестках, тады быў падвергнуты прыніжэнню з боку Лукашэнкі», — сцвярджае суразмоўца «Голасу Амерыкі».
Латушка ахарактарызаваў генерала Карпянкова як пыхлівага, сквапнага і схільнага да помсты чалавека. Ён выступаў за стварэнне канцэнтрацыйных лагераў для апазіцыянераў і заклікаў страляць у лоб на паражэнне тым, хто выходзіць на акцыі пратэсту.
«Гэта ягонае бачанне будучыні для Беларусі, паколькі ён падтрымлівае таталітарную сістэму.
Ён праяўляе лаяльнасць у адносінах да Лукашэнкі, але здрадзіць яму пры першым жа сігнале з Крамля. На сёння ён стварыў у Беларусі прарасійскую ўзброеную сілу, якая ў пэўны момант можа быць выкарыстаная Расійскай Федэрацыяй у сваіх інтарэсах, у тым ліку і супраць дыктатара Лукашэнкі», — не сумняваецца намеснік кіраўніка Абʼяднанага пераходнага кабінета.
Па даных, якія мае Павел Латушка, КДБ Беларусі і Аператыўна-аналітычны цэнтр пры Лукашэнку пісалі яму адпаведныя дакладныя, аднак Лукашэнка не распачаў ніякіх дзеянняў.
А напрыканцы свайго каментара Латушка падкрэсліў: «Лукашэнка сваёй палітыкай сам давёў да такой сітуацыі, калі зʼяўляюцца такія «руска-мірскія ідэолагі», як Карпянкоў, якія ставяць пад пагрозу яго ўладу з боку, у тым ліку, і Расійскай Федэрацыі.
Стары ён стаў і не можа ўжо прагназаваць усе пагрозы і рызыкі, якія ствараюцца вакол яго».
«Відавочна, у Лукашэнкі ёсць на яго нейкі кампрамат»
Кіраўнік «Байпол» Аляксандр Азараў нагадвае, што Мікалай Карпянкоў адзін час уваходзіў у асабістую ахову Лукашэнкі, і таму добра дасведчаны пра прыхаваны бок жыцця Лукашэнкі. «І паколькі прарасійскія настроі не ўплываюць на ягоную карʼеру, Лукашэнка, відавочна, ведае пра яго тое, чаго не ведаем мы. І гэта дазваляе яму трымаць Карпянкова ў цуглях. Калі б ён баяўся Карпянкова, то не прасоўваў бы яго, а калі прасоўвае, то не адчувае пагрозы з яго боку», — лічыць Азараў.
У выпадку канфлікту паміж Расіяй і Беларуссю Мікалай Карпянкоў, на думку Азарава, возьме бок Расіі.
«Як бы ён ні быў лаяльны ў дачыненні да Лукашэнкі, ён усё роўна глыбока прарасійскі чалавек. Ён верыць у расійскую імперыю, у яе непераможнасць і ўсё такое. І калі яму трэба будзе выбіраць, ён адназначна здрадзіць Лукашэнку.
А цяпер, відавочна, у Лукашэнкі ёсць на яго нейкі кампрамат, як і на ўсіх чыноўнікаў высокага ўзроўню, які дазваляе яму трымаць гэтых людзей у цуглях. А для таго, каб прыбраць Лукашэнку, трэба, каб яго перастала падтрымліваць Расія, за кошт якой ён і захоўвае ўладу. Не будзе падтрымкі Расіі — адразу ўзнікне эканамічны крызіс, які прывядзе да пратэстаў і рэвалюцыі», — мяркуе эксперт.
Пры гэтым Азараў ведае, што сярод супрацоўнікаў сілавых структур Беларусі ёсць людзі, якія патрыятычна настроены адносна сваёй радзімы, але да часу вымушаны хаваць гэтыя настроі.
«Байпол» — вялікая арганізацыя, якая складаецца з былых і дзейных сілавікоў. У снежні 2020 і пачатку 2021 года мы абʼяўлялі набор у «Байпол» сілавікоў, якія стаяць на баку народа і прытрымліваюцца дэмакратычных каштоўнасцяў. І з тых часоў да нас запісалася каля 700 чалавек, і многія з іх служаць да гэтага часу [у сілавых структурах]. Але, вядома ж, асноўная маса сілавікоў проста чакае і не хоча рызыкаваць, але ў патрэбны момант яна падтрымае народ», — упэўнены кіраўнік «Байпол».
Сам Аляксандр Азараў звольніўся са службы ў канцы жніўня 2020 года, і ён сведчыць, што ў яго падраздзяленні з 15 чалавек толькі двое падтрымлівалі Лукашэнку і яго метады падаўлення пратэсту. «І гэтыя суадносіны захоўваюцца і цяпер. А людзі працягваюць служыць проста таму, што яны не бачаць іншых перспектываў, таму што пасля звальнення з-за спагады да пратэстаў ім ставіцца так званая «чорная пазнака», пасля чаго ім нельга нідзе ўладкавацца на працу. І супрацоўнікі сілавых структур ведаюць, што будзе, калі яны звольняцца, а ім трэба ўтрымліваць сямʼю, трэба выплачваць крэдыты і гэтак далей. У іх застаецца толькі магчымасць зʼехаць за мяжу, а гэта азначае, што ў Беларусі ў іх арыштуюць усю маёмасць, калі яны не паспеюць яе прадаць. Яшчэ ёсць страх, што за мяжой чалавек не зможа ўладкавацца на працу, таму зʼязджаюць толькі ў тым выпадку, калі ім пагражае турма», — тлумачыць ён.
«Калі пад Лукашэнку ўсё захістаецца, Карпянкоў выканае каманду з Крамля»
Падпалкоўнік запасу паветрана-дэсантных войскаў, прадстаўнік Абʼяднанага пераходнага кабінета дэмакратычнай Беларусі па пытаннях абароны і нацыянальнай бяспекі Валерый Сахашчык не лічыць, што Мікалай Карпянкоў дэлегаваны ў Беларусь Крамлём з мэтай падрыхтоўкі плацдарму для новага нападу на Украіну.
«Карпянкоў жыве ў Беларусі ўсё жыццё, больш за 20 гадоў служыў у сістэме МУС, быў камандзірам спецпадраздзялення «Алмаз». Служыў у ГУБАЗіК і яго павінны ўжо былі адправіць на пенсію, бо заканчваўся кантракт, ён падаваў заяву на працяг, але атрымаў адмову. І толькі тое, што ён «гераічна» разбіваў вітрыны на пратэстах у жніўні 2020 года і збіваў людзей, выклікала прыліў кахання Лукашэнкі і таму Карпянкоў застаўся», — сказаў ён у гутарцы з карэспандэнтам Рускай службы «Голас Амерыкі».
І дадаў, што ўзвышэнне Карпянкова адбылося зусім выпадкова і не трэба разглядаць гэта як тонка спланаваную акцыю.
Што ж датычыцца наяўнасці ў сілавых структурах Беларусі людзей, якія патрыятычна настроены адносна сваёй краіны, то, на думку Сахашчыка, яны адназначна ёсць, прычым на самым высокім узроўні сярод генералітэту. «І калі будзе зразумела, што адкрыта ўзвысіць голас і ўстаць на бок народа не будзе бессэнсоўным суіцыдам для іх саміх, і сітуацыя дае ім шанц, то яны гэта зробяць са станоўчым для іх вынікам», — не сумняваецца член каманды Святланы Ціханоўскай.
Валерый Сахашчык таксама мяркуе, што генерал Карпянкоў будзе бездакорна выконваць усе загады Лукашэнкі да таго часу, пакуль той будзе дзеяздольны. І, падобна двум папярэднім суразмоўцам «Голасу Амерыкі», падкрэслівае:
«Калі пад Лукашэнкам усё захістаецца, і Карпянкоў адчуе, што з дыктатарам усё, то з верагоднасцю блізкай да 100% ён выканае каманду з Крамля. Па сваёй ідэалогіі ён жорстка пракрамлёўскі чалавек, любіць «рускі свет«, выхоўвае падначаленых у яго духу, носіць сцягі і шэўроны «Вагнера» і таму няма ніякага сумневу ў яго арыентацыі».
Пры гэтым прадстаўнік Абʼяднанага пераходнага кабінета дэмакратычнай Беларусі па пытаннях абароны і нацыянальнай бяспекі не думае, што Карпянкоў можа паспрабаваць узяць уладу па прыкладзе Яўгена Прыгожына.
«Ён не зможа дамовіцца з народам. Яму не прабачаць таго, што ён тварыў у 2020 годзе і пазней. У яго няма шанцаў на літасць і таму будзе абараняцца да канца. Калі Лукашэнка страціць сваю сілу, то Карпянкоў будзе дакладна разумець, што адзіная сіла, якая зможа яго абараніць — гэта Масква і нікому больш ён не патрэбны. Таму адразу ж павернецца ў бок Масквы», — лічыць Валерый Сахашчык.
І завяршае свой каментар так:
«Але я не веру, што ён зможа падобна да Прыгожына нешта прадумаць, арганізаваць. Ён адкрыта тупы, як супрацьтанкавы снарад. Таму, калі яму дадуць з Масквы дакладныя інструкцыі па пунктах — адзін-два-тры — то ён будзе гэта выконваць, наколькі яму хопіць розуму. Але сам ён не зможа арганізаваць нічога, падобнага да таго, што зрабіў Прыгожын».
Чытайце таксама:
Карпянкоў з'явіўся на вучэннях з шаўронам ПВК «Вагнер»
Баевікі «Вагнера» ўвайшлі ў склад спецназа МУС Беларусі? Прынамсі ёсць дзве прыкметы
«Поц» — гэта маленькі член у маленькага хлопчыка». Карпянкоў бліснуў у лінгвістыцы
Карпянкоў адрэагаваў на канферэнцыю каліноўцаў: Мы нават сабак не прыводзілі ў баявую гатоўнасць
