Фота з асабістага архіва гераіні матэрыялу
«Сумяшчаю працу па найме і рамяство»
Апошнія 13 гадоў жыву ў Мінску, але домам лічу Палескі край — родную Лунінеччыну. У 17 гадоў я слаба ўяўляла, кім хачу быць, таму было вырашана атрымаць спецыяльнасць, якая зможа мяне пракарміць, пакуль я буду займацца пошукамі сябе.
Так я паступіла ў БДЭУ, атрымала спецыяльнасць эканаміста і адпрацавала па размеркаванні бухгалтарам. Нягледзячы на добры калектыў і добрае стаўленне да мяне, я адчувала сябе не на сваім месцы. Мне не хапала свабоды і творчасці, таму вырашыла спачатку паспрабаваць сябе ў лагістыцы, а затым — кардынальна змяніла сферу і апошнія 5 гадоў працую HR-спецыялістам у IT-кампаніі, сумяшчаючы асноўную працу па найме і сваё рамяство.
Я не шкадую, што 5 гадоў майго працоўнага жыцця выпалі на «не творчыя» спецыяльнасці, бо дзякуючы гэтаму атрымала неацэнны вопыт, які можна выкарыстаць і ў сваім рамястве. Напрыклад, я ведаю, як разлічыць сабекошт вырабу і прызначыць цану, як і якой службай адправіць замову ў іншую краіну і многае іншае.
«Стварала фантастычных істот: сойку-перасмешніцу, Фенікса і Сірына»
У маім жыцці заўсёды было месца для творчых мар і амбіцый. У свой час я захаплялася мастацкім роспісам, паперклеем, папяровай скульптурай. Але паказаць свае вырабы камусьці, акрамя сям'і і сяброў, я адважылася толькі 3 гады таму. У 2020-м я зарэгістравалася як рамеснік, завяла сваю творчую старонку ў інстаграме, на якой пачала публікаваць свае працы. Сапраўдны прарыў здарыўся, калі я паказала букет васількоў, які зрабіла, каб падняць сабе ж настрой пахмурнай зімой.
Ідэя вырабляць птушак з фаамірану прыйшла з захаплення папяровай скульптурай. Мяне захаплялі працы замежных майстроў, якія робяць з паперы ўзрушальнай прыгажосці жывёл, рыб, птушак. Я вырашыла паспрабаваць нешта падобнае, але замяніла паперу на фааміран, каб зрабіць выраб не такім далікатным і дадаць яму практычнасці.
Пазней я даведалася, што ёсць такі кірунак, як фом-арт, дзе з фаамірану вырабляюць маскі, свяцільнікі, фігуркі. Выходзіць, гэта менавіта тое, чым я цяпер займаюся.
Першай птушкай была ластаўка, за ёй рушылі ўслед сініца, малінаўка, пінгвін і многія іншыя. А потым з'явілася тая самая (найбольш папулярная з маіх птушак) белая сава.
Птушак ствараю па сваім жаданні або на заказ. Часам гэта фантастычныя істоты, напрыклад, у мяне заказвалі Фенікса, сойку-перасмешніцу, Сірына.
Першапачаткова я задумвала сваіх птушак менавіта як ёлачныя цацкі, але ўжо потым стала ясна, што яны выдатна ўпісваюцца і ў штодзённы інтэр'ер. Я вельмі люблю ёлачныя цацкі ручной работы і прытрымліваюся думкі, што гэта выдатны варыянт невялікага навагодняга прэзента сябру, калегу або малазнаёмаму чалавеку.
Пластыкавы шарык наўрад ці пакіне вялікае ўражанне. Іншая рэч — цацка ручной работы.
Мае птушачкі здзівяць, нададуць дому казачнасці і ажывяць ялінку. Яны не б'юцца пры падзенні і не патрабавальныя ў доглядзе; пасля свята могуць быць выкарыстаныя як элементы дэкору інтэр'еру (нітку можна адмацаваць, птушка ўпэўнена стаіць на паверхні).
«Асноўная крыніца натхнення — гэта прырода»
У Беларусі шмат майстроў, якія займаюцца кветкамі з фаамірану. І, трэба прызнаць, гэта вельмі моцныя работы. Я разумела, што канкурэнцыя ў гэтай нішы вельмі высокая, у ёй складаней вылучыцца. Па гэтых прычынах я вырашыла заглыбіцца ў справу па стварэнні птушак.
Я не ведаю майстроў у нашай краіне, якія займаюцца аналагічнай працай, але варта адзначыць, што і не шукала іх. Ведаю, што ў Расіі ёсць моцныя майстры фом-арту, але я не сачу за іх творчасцю.
Асноўная крыніца майго натхнення — гэта прырода. Разнастайнасць і прыгажосць жывёльнага свету не даюць сумаваць і сядзець без ідэй. Часам мае сябры нават дасылаюць мне фатаграфіі яркіх трапічных птушак як ідэю для новай працы.
Праўда, у творчасці не бывае без выгарання. Часам яно спалучана з тым, што я сумяшчаю рамяство з асноўнай працай і, як правіла, перадсвяточны сезон замоў выпадае на павышаную нагрузку на працы.
«Спачатку вывучаю птушку: яе памеры, будову цела і малюнак пёраў»
Матэрыялы закупляю ў спецыялізаваных крамах для творчасці. Звычайна з імі не было праблем, але некалькі месяцаў таму з продажу знік фааміран, які быў ідэальны па колеры і таўшчыні для маіх васількоў. Я пераспрабавала мноства іншых варыянтаў, але ніводным не засталася цалкам задаволеная. Цяпер я выкарыстоўваю блізкі аналаг, але вельмі спадзяюся, што ранейшы матэрыял усё ж такі з'явіцца ў продажы.
Таксама была сітуацыя, калі перад навагоднімі святамі раскупілі патрэбны мне белы фааміран, з якога я раблю соваў — найбольш папулярную пазіцыю да Новага года. Гэта навучыла мяне рабіць запасы, асабліва да святаў.
Ствараючы новую для сябе птушку, я спачатку вывучаю яе памеры, будову цела, малюнак пёраў, форму дзюбы. Затым для паўнаты карціны чытаю, дзе птушка водзіцца, чым сілкуецца, што цікавага ёсць у яе звычках. Калі дасье сабрана, прадумваю, якія матэрыялы выкарыстоўваць, у якім парадку ляпіць дэталі і чым таніраваць.
Выходзіць доўга, але гэта вельмі цікавы працэс. І я вельмі радуюся, калі вынік каштаваў гэтых намаганняў.
«Набывалі мае вырабы нават з Аўстраліі і Інданезіі»
Мае асноўныя пакупнікі — гэта жанчыны. Часам і мужчыны робяць замовы, як правіла, у якасці падарунка для сваёй каханай. Часцей за ўсё набываюць з Беларусі, але таксама мае вырабы жывуць у Літве, Польшчы, Расіі, Грузіі і нават далёкіх Інданезіі і Аўстраліі.
Цікавая асаблівасць у тым, што паштовых соваў з лістамі з Хогвартса замаўляюць у асноўным у падарунак сабе ці сябрам дарослыя людзі. Толькі невялікая частка маіх соваў ляціць, каб парадаваць маленькіх чараўнікоў.
Заўсёды вельмі прыемна назіраць, калі выраслі на фільмах пра Гары Потэра хлопчыкі і дзяўчынкі, а цяпер лекары, банкаўскія работнікі, прадпрымальнікі і іншыя сур'ёзныя людзі расплываюцца ва ўсмешцы, адкрываючы скрынку са сваёй савой.
«Дамовілася з «тараканамі» ў галаве і падняла цэны»
У мяне было мноства памылак у пачатку шляху, але з часам я ўсё гэтак жа працягваю вучыцца.
Да прыкладу, на старце ў мяне не было разумення, хто мая аўдыторыя і што прапаную, бо я хацела распыляцца адначасова на многія ідэі. Цяпер у мяне ёсць пастаянныя пазіцыі, якія карыстаюцца найбольшым попытам, а паралельна з імі я спрабую нешта новае.
Раней я баялася ставіць на вырабы рэальную, разлічаную зыходзячы з усіх выдаткаў цану, бо лічыла, што за гэтыя грошы ніхто не купіць, што я недастаткова добрая і дасведчаная як майстрыха, каб браць такія грошы за сваю працу.
У выніку невысокая цана вырабаў справакавала ажыятаж, з якім я спраўлялася, заседжваючыся за працай да позняй ночы і вышукваючы час для шматлікіх паездак па горадзе, каб развозіць замовы.
Атрымаўшы выгаранне, я ўсвядоміла, што не хачу так працаваць, дамовілася з «тараканамі» ў галаве і падняла цэны. У выніку колькасць замоў зменшылася, але вырас даход.
«Надаю вялікую ўвагу першаму ўражанню замоўцаў»
Маё рамяство не патрабуе вялікіх стартавых укладанняў. Усё неабходнае я купляла з заробку ад асноўнай працы.
Спачатку набыла асноўныя інструменты, якімі карыстаюся па сёння: канцылярскія і манікюрныя нажніцы (каля 30 руб), клеевы пісталет (15 рублёў). З матэрыялаў выкарыстоўваю фааміран розных колераў, пастаянна дакупляючы і абнаўляючы наяўнасць (6 руб. за ліст аднаго колеру), клеевыя стрыжні (3 руб. за ўпакоўку) — іх купляю пачкамі, дрот рознай таўшчыні (4 руб. за ўпакоўку), вочы для птушак (ад 2 да 15 руб. за пару ў залежнасці ад тыпу і памеру), фурнітуру для кветкавых аксэсуараў (абадкі, мацаванні для брошак, шпількі).
Для таніравання ў мяне набор акрылавых фарбаў (30 руб.), 2 віды пастэлі (каля 50 руб.), набор пэндзляў рознай таўшчыні (каля 60 руб.) — гэтыя пазіцыі таксама даводзіцца перыядычна абнаўляць.
Вялікую долю ў частцы матэрыялаў займае ўпакоўка: скрынкі ад 4 да 10 руб. у залежнасці ад памеру, напаўняльнік — каля 3 руб. на скрынку, пузырчатая плёнка — 3 руб. на скрынку, шнур і дэкаратыўныя элементы, тэматычныя дапаўненні (напрыклад, ліст з Хогвартса — гэта канверт, сам ліст, каляровы квіток на цягнік, сургучная пячатка) — я надаю вялікую ўвагу ўпакоўцы, цэласнасці пры дастаўцы і першаму ўражанню маіх замоўцаў.
«Невялікі, але прыемны дадатак да заробку»
Сярэдні чэк на васільковыя аксэсуары (брошкі, шпількі, абадкі) — 35 рублёў, на птушак — 150 рублёў. Найбольш папулярныя пазіцыі — васільковыя шпількі і брошкі (вясна і лета), а таксама совы (у асноўным восень-зіма).
На бягучы момант у мяне няма стабільнага заробку ад творчасці, ён вельмі залежыць ад сезоннасці. Напрыклад, за снежань мінулага года з улікам павышанага перадсвяточнага попыту я змагла апрацаваць 12 замоў на «птушыныя» елачныя цацкі і зарабіць каля 800 рублёў (чыстага прыбытку).
Таксама назіраю павышаны попыт на кветкавыя аксэсуары да 8 сакавіка і ў летнія месяцы.
У астатні час мой даход моцна вар'іруецца і хутчэй з'яўляецца прыемным, але невялікім дадаткам да заробку на асноўным месцы працы — атрымліваецца каля 100-300 рублёў у месяц.
«З таргетаванай рэкламай прасцей і танней знаходзіць пакупніка»
У мінулым снежні я ўпершыню ўдзельнічала ў выставе «Чароўны млын». Гэта быў новы і цікавы вопыт, але пакуль вырашыла на гэтым скончыць, бо ўдзел патрабуе вялікіх фінансавых укладанняў (аплата ўдзелу, арэнды абсталявання, афармленне стэнда, таксі) і маральных сілаў (трэба выстаяць увесь дзень на стэндзе і мець зносіны з вялікай колькасцю людзей).
Пасля выставы вярнулася дадому з невялікім плюсам і ўсведамленнем, што дзякуючы таргетаванай рэкламе я прасцей і танней знаходжу свайго пакупніка. Я не выкарыстоўваю рэкламу ў сацсетках на пастаяннай аснове, хутчэй запускаю напярэдадні святаў і выдаткоўваю на гэта да 35 даляраў. Таксама вялікі працэнт маіх пакупнікоў вяртаецца з паўторнай замовай.
Распавяду і пра некаторыя пацешныя сітуацыі, якія адбываюцца ў маёй працы. Аднойчы пад фатаграфіяй маёй ластаўкі дзяўчына напісала, што гэта не цацка, а жывая істота, а значыць, яе нельга так проста прадаваць — яна прыняла маю птушку за сапраўдную.
А яшчэ ў мяне ёсць відэа, дзе я саджу на зямлю сваю сініцу, і кот, прыняўшы яе за сапраўдную птушку, пачынае паляваць. Ужо двойчы прарабляла гэты трук, а ён па-ранейшаму на яго вядзецца.
«На выраб адной птушкі сыходзіць мінімум 15 гадзін»
Паколькі ў мяне ёсць асноўная праца, я магу выдзеліць на сваё рамяство толькі каля 3-4 гадзін вечарам, а таксама выхадныя. У сезон высокага попыту працую кожны вечар, пасля яго магу даць сабе адпачыць.
Але, акрамя самога працэсу вырабу вырабаў, ёсць яшчэ фотаздымка, напісанне тэкстаў, закупка матэрыялаў — на гэта таксама сыходзіць час.
Доля матэрыялаў у цане вырабу ў сярэднім каля 35%. Пры невялікім кошце матэрыялаў мае працы вельмі працаёмкія і карпатлівыя. Напрыклад, на выраб адной птушкі ў мяне сыходзіць мінімум 15 гадзін актыўнай працы (выразанне дэталяў, злепліванне, зборка, афарбоўванне). Таму асноўная частка выдаткаў у сабекошце маіх вырабаў — гэта мой час. Таксама я плачу 10% падаткаў з кожнага продажу — з ліпеня гэтага года мяне перавялі з рамеснага збору на падатак на прафесійны даход.
У найбліжэйшых планах у мяне пашырэнне аўдыторыі, выхад на даступныя міжнародныя пляцоўкі (на жаль, большасць з іх недаступныя праз санкцыі), паляпшэнне візуалу і павышэнне перыядычнасці публікацыі кантэнту ў сацсетках. Паралельна з гэтым напрамкам хацела б паспрабаваць нешта іншае, напрыклад, вярнуцца да паперклею і рэалізаваць даўнія задумкі.
Чытайце таксама:
Як сямейная пара кінула працу ў тэатры, каб адкрыць сваю справу. Цяпер яны робяць анёлаў
