Прэм'ер-міністр Люксембурга Ксаўе Бетэль, прэзідэнт Еўракамісіі Урсула фон дэр Ляен і Гітанас Наўседа вітаюцца з прэзідэнтам Францыі Эманюэлем Макронам. Вільня, 10 ліпеня 2023 года. Фота: Thierry Monasse / Getty Images
НАТА прыйшоў час прызнаць падпісаны ў 1997 годзе асноватворны акт аб адносінах і супрацоўніцтве паміж Альянсам і Масквой несапраўдным і стварыць пастаянныя вайсковыя базы ля межаў Расіі. З такім заклікам у інтэрв'ю газеце The Times, апублікаваным у панядзелак, выступіў прэзідэнт Літвы Гітанас Наўседа.
«Калі Расія актыўна размяшчае тактычную ядзерную зброю ў Беларусі, а ў нас ёсць усе доказы таго, што гэта адбываецца, мы павінны ўжо нарэшце прызнаць, што асноватворны акт Расія — НАТА мёртвы. У адсутнасць гэтага кроку ён па-ранейшаму перашкаджае цвяроза думаць шматлікім сталіцам [краін НАТА] і трымае нас у шэрай зоне стратэгічнай двухсэнсоўнасці», — заявіў ён, зважаючы на тое, што акт прадугледжвае неразмяшчэнне на тэрыторыі новых членаў Альянсу ядзернай зброі і істотных баявых сіл на пастаяннай аснове.
Прэзідэнт Літвы падкрэсліў, што пасля пачатку вайны ва Украіне чальцы Альянсу ўсвядомілі неабходнасць павышаць выдаткі на абарону.
Закранаючы пытанне аб уступленні Украіны ў НАТА, Наўседа сказаў, што было б памылкай паўтараць на саміце ў Вільні, які адкрываецца сёння, тыя ж фармулёўкі, што прагучалі на саміце ў Бухарэсце ў 2008 годзе. Паводле яго слоў, арганізацыі варта пазначыць «найбольш ясны і кароткі шлях для ўступлення Украіны», што падняло б баявы дух УСУ, аднак ён прызнаў, што сяброўства для Кіева» немагчыма на практыцы, пакуль краіна вядзе вайну».
«Вядома ж, нельга проста ўключыць гэтую краіну ў склад [Альянсу], бо тады нам давядзецца казаць пра пяты артыкул (дамовы аб НАТА, калі напад на краіну — чальца НАТА прыраўноўваецца да нападу на ўвесь Альянс — «НН»). Гэта немагчыма, але наша задума — паслаць сігнал аб тым, як можна будзе дзейнічаць, калі вайна скончыцца і ўмовы будуць дазваляць», — дадаў ён.
