Pavodle dadzienych JUNIESKA, biełaruskaja mova ŭ katastrafičnym stanie. «Znachodzicca pad patencyjnaj pahrozaj źniknieńnia», — mienavita taki dyjahnaz atrymała chvoraja matčyna mova i navat była paznačanaja na simvaličnaj mapie pad nazvaj «Suśvietnyja movy ŭ niebiaśpiecy». Čamu adna z najpryhažejšych i najmiłahučniejšych movaŭ źnikaje? Adkaz prosty: na joj amal nie razmaŭlaje nasielnictva. Dola intelihiencyi, maleńkaja častka śviadomaj moładzi i staryja, staryja — voś asnoŭnyja nośbity movy, jakoj jašče 50 hadoŭ tamu karystalisia miljony.
Viadoma, šmat adkazaŭ paŭtarałasia, tamu my vybrali 50 samych cikavych: niekatoryja ź ich całkam abhruntavanyja, inšyja prostyja, ale ščyryja, asobnyja — niezrazumiełyja i navat kryŭdnyja. Ale mienavita takija adkazy — najlepšaje adlustravańnie «dasiahnieńniaŭ» ułady ŭ raźvićci moŭnaj kultury i nacyjanalnaj dumki.
U hetym materyjale vy nie znojdziecie tłumačeńniaŭ — tolki 50 adkazaŭ na pytańnie «Čamu vy nie razmaŭlajeciepa-biełarusku ?» Vysnovy rabicie sami.
1). Sovsiem jejo nie znaju.
2). S dietstva nie priučili.
3). So mnoj
4). Nie znaju tak, čtoby moh lehko na niom izjaśniaťsia.
5). Nie raspołahaju vriemieniem dla jeho izučienija.
6). Mnoho nachožuś vnie Biełarusi. Jazyk prosto nie nužien.
7). Jeśli načnu hovoriť, mienia nie pojmut na rabotie.
8). Škoła, univiersitiet, siemja — vsio na russkom.
9). Niesmotria na to, čto jazyk krasivyj, bytujet mnienije, čto na niem hovoriat tolko kołchoźniki. Tiažieło kazaťsia takoj žie v hłazach obŝiestva.
10). Nie v połnoj mierie oŝuŝaju siebia biełorusom kak priedstavitielem nacii.
11). Roditieli nikohda nie nastaivali na tom, čtoby ja sieŕjozno otnosiłaś k movie.
12). Płocho znaju. Ja pierfiekcionist. Libo diełaju otlično, libo nie diełaju voobŝie.
13). Imieju bazovyje znanija, mohu dažie poddieržať biesiedu. No mnie
14). V etom niet nadobnosti i smysła.
15). Etot jazyk bolšie podchodit dla babušiek i diedušiek, no nie dla mołodioži.
16). Niet patriotizma.
17). Užie davno nałažiena sistiema obŝienija na russkom ili anhlijskom jazykach, nievažno, čto eto — mahazin ili ofis.
18). Mnie nravitsia jazyk, no on nie javlajetsia dla mienia vieduŝim (diejstvujuŝim ili živym).
19). Mnie bolšie nravitsia russkij.
20). V škole jeho razriešali prohulivať.
21). Bojuś, čto posadiat.
22). Nie nraviatsia zvuki «h» i «č».
23). Postupiła v mied i pieriestała.
24). Ždu, poka Apple vypustit IOS na biełorusskom.
25). Stieśniajuś.
26). Razhovarivał około 2 miesiaciev. Nadojeło. Tiažieło.
27). Roditieli mienia nie pojmut, jeśli ja vdruh načnu hovoriť
28). Kak tolko vstupim v ES — tak srazu.
29). Siehodnia eto jazyk oppozicionierov. Jeśli hovoriš
30). Mnie jeho chvatajet i v mietro.
31). Mało litieratury sovriemiennoj, nieotkuda čierpať znanija.
32). Nie znaju! Niemnoho zaviduju ukraincam. Im
33). Političieski niebiezopasnyj jazyk.
34). A čto iźmienitsia, jeśli ja načnu hovoriť?
35). Śmiešnoj on niemnoho.
36). On siehodnia stał iskusstviennym.
37). Jazyk nie prižiłsia v sovriemiennom obŝiestvie, lično ja hovoriu na jazykie bolšinstva.
38). Trasianku za jazyk nie priznaju, a
39). «Biełorusskij jazyk» — eto polskij antirośsijskij projekt. K biełorusskomu narodu on imiejet otnošienije čuť boleje, čiem nikakoje.
40).Słožno hovoriť
41). Potomu čto nie s kiem prosto.
42). Ja často polzujuś niecienzurnoj leksikoj, a v biełorusskom jejo nietu. Jeśli sieŕjozno, to prosto nie znaju.
43).Słožno hovoriť na rodnom jazykie, tak kak jeho ispolzovanije minimalno, a niekotoryje smotriat na tiebia kak na inopłanietianina.
44). K svojemu stydu, normalno nie umieju. Dumaju
45). Płocho znaju, a razhovarivať na
46). Słožno vydielaťsia i praktiki mało.
47). Pojmitie pravilno, no ja
48). My užie 300 let faktičieski v sostavie Rośsijskoj impierii. Kak v takoj situacii možno hovoriť
49). Mnie tak udobnieje.
50). A
*Z kimści hutaryli asobna, chtości adkazvaŭ u Tvitary i inšych sacyjalnych sietkach.
* * *
Parajcie ŭ kamientach 50 sposabaŭ adradzić biełaruskuju movu, kali łaska.
