2010: Jak heta było, abo Chronika najbolš značnych padziej 2

Tradycyjna 31 śniežnia «Naša Niva» vystaŭlała najlepšyja zdymki hoda. Pieraprašajem, ale zaraz taho zrabić nie zmožam. Paśla pieratrusaŭ u Redakcyi nam spatrebicca peŭny čas, kab adnavić archivy. Tut vystaŭlenyja tolki asobnyja foty.

Padziei 19 śniežnia byli kvintesencyjaj hetaha hoda. Žurnalisty «NNašaj Nivy» skłali ŭ adzin siužet asnoŭnyja padziei viečara prezidenckich vybaraŭ: ad źbićcia Niaklajeva, sustrečy na Pryvakzalnaj płoščy z Rymašeŭskim i da procistajańnia na płoščy Niezaležnaści:

Fotachronika 19 śniežnia. Demanstranty sabralisia na Kastryčnickaj płoščy.

Kałona vyrasła na šlachu da płoščy Niezaležnaści.

Na Płošču źjechalisia pradstaŭniki roznych haradoŭ.

U jakaści padstavy dla razhonu buduć skarystany vybityja dźviery Doma ŭrada.
Žurnalisty buduć jašče adnaŭlać chranałohiju padziej kala Doma ŭrada.

Ad 2006 hoda ŭ Minsku nie było takich fejs-tu-fejsaŭ.

Na Płošču byli ściahnuty ŭsie siły śpiecnazaŭ.

Navat paśla začystki znachodzilisia tyja, chto kidaŭ vyklik.

A voś heta samy siensacyjny aŭdyjozapis hoda. «Na ŭmovach strohaj kanfidencyjnaści ja atrymała zapis pieramovaŭ pa racyi z pł. Niezaležnaści padčas masavaj mirnaj akcyi pratestu ŭ Minsku 19 śniežnia 2010 hoda, — piša błohierka zmagarka. Na zapisie čuvać dyjałoh. Toje, što na fonie hučać kavałki pramovy Rymašeŭskaha i abmierkavańni adpaviednych dziejańniaŭ supracoŭnikaŭ śpiecnazu, daje padstavy mierkavać, što zapis byŭ zrobleny padčas pieršych pravakacyj la dźviarej Doma ŭrada: za niekalki chvilinaŭ pierad tym źjaviŭsia pieršy šerah AMAPa.

Na 5:40 chvilinie vyrazna čuvać, jak adzin surazmoŭca pytaje: «Opiať stiokła biť?». Druhi adkazvaje: «Tam užie niečieho biť». «Na stupieńkach pieried dvieriami stojat, da? Tołpa?» — zapytvajecca pieršy. «Da, tut śmiešaliś užie i… sotrudniki, i mitinhujuŝije…» — adkazvaje druhi.

A voś chronika padziej, jakija papiaredničali 19 śniežnia.

Studzień

7 studzienia nad hałoŭnaj jołkaj Viciebska na płoščy Pieramohi na vyšyni 35 mietraŭ załunaŭ bieł-čyrvona-bieły ściah. Jaho ŭźniaŭ viciebski aktyvist Siarhiej Kavalenka. Navina pra dziorzkuju akcyju ablacieła ŭsiu krainu. Sud Kastryčnickaha rajona Viciebska acaniŭ śmieły ŭčynak Siarhieja ŭ 3 hady ŭmoŭna.

9 studzienia na 85-m hodzie žyćcia pamior probašč kaścioła Śviatoj Hanny ŭ Mosary Juozas Bulka. Pa jaho inicyjatyvie ŭ Mosary stvaryli antyałkaholny muziej i Aleju ćviaroźnikaŭ. Ajciec Juozas byŭ viadomy i tym, što jaho padazravali ŭ dapamozie savieckim uładam u vyniščeńni pavajennaha padpolla na terytoryi Litvy.

12 studzienia vostraŭ Haici skałanuŭ mahutny ziemlatrus. Zahinuła kala 223 tysiač čałaviek, byli paranienyja 311 tysiač. Apošni raz Haici pieražyvała padobnuju katastrofu kala 250 hadoŭ tamu. Kraina dahetul nie pieraadoleła nastupstvy trahiedyi.

Luty

1 lutaha Alaksandr Łukašenka padpisaŭ ukaz № 60 «Ab mierach pa ŭdaskanaleńni vykarystańnia nacyjanalnaha siehmienta sietki internet». Kantrol za rehulavańniem nacyjanalnaha siehmienta suśvietnaha sieciva pierajšoŭ da Apieratyŭna-analityčnaha centra pry Administracyi prezidenta.

Startavała hramadzianskaja kampanija «Havary praŭdu», jaje lidaram staŭ paet Uładzimir Niaklajeŭ.

Biełaruś naviedaŭ lehiendarny kanadski chakieist Uejn Hrecki. Jon maje biełaruskija karani.

Staršynia Hramadskaj rady pa maralnaści Mikałaj Čarhiniec pa-svojmu adreahavaŭ na płany suśvietnaviadomaha niamieckaha hurtu Rammstein. Jon zapatrabavaŭ zładzić papiaredni prahlad prahramy. Inicyjatyva vyklikała skandał, pra jaki aktyŭna pisała niamieckaja presa.

Va Ukrainie ŭ druhim tury prezidenckich vybaraŭ pieramoh lidar Partyi rehijonaŭ Viktar Janukovič.

Sakavik

U Biełaruś pryjšła vialikaja vada. Kala Stoŭbcaŭ utvaryłasia nievialikaje mora.

Pačaŭsia praces pa spravie Mikoły Aŭtuchoviča. Upieršyniu ŭ historyi niezaležnaj Biełarusi da suda dajšła sprava pa artykule «Teraryzm». Aŭtuchoviča i jaho paplečnikaŭ abvinavacili ŭ arhanizacyi zamachu na vysokich dziaržčynoŭnikaŭ.

22 sakavika pamior historyk Kastuś Tarasaŭ.

Pry kancy sakavika nieviadomy zabojca trymaŭ u strachu ŭvieś Mahiloŭ. Na vulicy Facina 23 sakavika byŭ znojdzieny raździeleny trup 35-hadovaj mahilaŭčanki, a 31 sakavika znajšli cieła 40-hadovaj žančyny. Zabojcam apynuŭsia 39-hadovy biespracoŭny Mikałaj Cimašenka. Jon patłumačyŭ, što zabiŭ žančyn za abrazy ź ichniaha boku. Jaho prysudzili da pažyćciovaha źniavoleńnia.

29 sakavika ŭ maskoŭskim mietro prahučali vybuchi. Zahinuli čatyry dziasiatki čałaviek, u tym liku terarystki-śmiarotnicy.

Krasavik

7 krasavika ŭ Kirhizii apazicyja zrynuła režym Kurmambieka Bakijeva. U stalicy krainy praliłasia kroŭ — achviary byli z abodvuch bakoŭ. Bakijeŭ pakinuŭ krainu, kab potym źjavicca ŭ Biełarusi.

10 krasavika pad Smalenskam raźbiŭsia samalot prezidenta Polščy, jaki nakiroŭvaŭsia ŭ Katyń dla ŭšanavańnia pamiaci rasstralanych aficeraŭ Vojska polskaha. U avijakatastrofie zahinuli ŭsie 96 čałaviek, jakija znachodzilisia na borcie Tu-154 (M), u tym liku prezident Lech Kačynski i jaho žonka Maryja.

U toj samy dzień u Minsku kala pasolstva Polščy prajšła arhanizavanaja praź internet hramadzianskaja akcyja pamiaci achviaraŭ katastrofy.

25 krasavika ŭ Biełarusi prajšli vybary ŭ miascovyja saviety. Jany pabili rekord pa kolkaści vybarščykaŭ, što prahałasavali daterminova.

Vyviaržeńnie vułkana Ejafjatłajakudl u Isłandyi sparalizavała avijaznosiny pa ŭsioj Jeŭropie.

Maj

5 maja pradprymalnik Mikoła Aŭtuchovič atrymaŭ 5 hadoŭ turmy za zachoŭvańnie 5 patronaŭ. Uładzimir Asipienka byŭ asudžany na 3 hady kałonii za zachoŭvańnie i pieravozku zbroi. Abvinavačvańni ŭ padrychtoŭcy da zabojstva čynoŭnikaŭ byli źniatyja.

9 maja ŭ Minsku ŭ časie śviatočnych mierapryjemstvaŭ ledź nie sutyknulisia vajskovyja samaloty. Pralot hrupy bambavikoŭ Su-24 adbyvaŭsia nad hustanasielenymi kvartałami. Za paradam nazirali tysiačy hledačoŭ.

18 maja ŭ ofisach hramadzianskaj kampanii «Havary praŭdu» pa ŭsioj krainie prajšli pieratrusy i zatrymańni. Byli aryštavanyja Uładzimir Niaklajeŭ i šerah jaho paplečnikaŭ.

Červień

4–6 červienia ŭ Hrodnie prajšoŭ čarhovy Fiestyval nacyjanalnych kultur. U časie festu adbyŭsia debiut novaha kiraŭnika vobłaści Siamiona Šapiry, jaki źmianiŭ na hetaj pasadzie adyjoznaha Uładzimira Saŭčanku.

Startavaŭ Čempijanat śvietu pa futbole, jaki hetym razam prajšoŭ u Paŭdniova-Afrykanskaj Respublicy.

U rasijskim Prymorji siłaviki razhramili ŭzbrojenuju hrupu, jakaja abviaściła vajnu milicyi. Kanflikt pryciahnuŭ uvahu suśvietnych ŚMI.

Lipień

Biełaruś, Polšča i Litva adznačyła 600-hodździe Hrunvaldskaj bitvy. U Navahrudku śviata adkryvali ministr kultury Pavieł Łatuška i staršynia Hrodzienskaha abłvykankama Siamion Šapira.

Na 94-m hodzie žyćcia pamior były hienieralny sakratar kampartyi Čyli Łuis Karvałan.

Na rasijskim kanale NTV pakazali dakumientalny film «Chrosny baćka», poŭny źniščalnaj krytyki prezidenta Łukašenki. Hetak u rasijskich ŚMI startavała kampanija pa dyskredytacyi Łukašenki i jaho atačeńnia. Film mieŭ praciah. Śpiecnumar «NN», pryśviečany filmu, nie patrapiŭ u prodaž «Biełsajuzdruku».

Žnivień

U Biełarusi adznačaŭsia 100-hadovy jubilej paetki Łarysy Hienijuš.

Na Jeŭropu abrušyłasia fienamienalnaja śpioka. U Biełarusi tryvała trapičnaja śpioka, Rasija zadychałasia ad smurodu pažaraŭ.

30 žniŭnia nieviadomyja atakavali kaktejlami Mołatava pasolstva Rasii ŭ Minsku. Pa ŭsioj krainie prakaciłasia chvala zatrymańniaŭ siarod anarchistaŭ.

Alaksandr Łukašenka źmianiŭ datu svajho dnia naradžeńnia — zamiest zvykłaha 30 žniŭnia ŭ jahonaj aficyjnaj bijahrafii źjaviłasia 31 žniŭnia.

U Čyli pad zavałami apynulisia 33 harniaki. Sučasnyja srodki kamunikacyi pieratvaryli vyratavalnuju apieracyju ŭ suśvietnaje realici-šou.

Vierasień

3 vieraśnia na ŭłasnym leciščy byŭ znojdzieny paviešanym stvaralnik apazicyjnaha sajta Charter'97 Aleh Biabienin. Śledstva zajaviła pra samahubstva. Siabry i znajomyja vykazali viersiju pra zabojstva.

U Polščy ŭ žudasnaj avaryi zahinuli 5 biełarusaŭ. Pryvatnyja pradprymalniki jechali na dvuch mikraŭatobusach, adzin ź ich sutyknuŭsia z furaj i začapiŭ druhi aŭtobus.

Biełaruskaja zbornaja pa futbole siensacyjna pieramahła francuzaŭ u adboračnym matčy da čempijanatu Jeŭropy pa futbole — 2012 na słavutym «Stad de Frans». A žanočaja zbornaja pa baskietbole zaniała 4-je miesca na Čempijanacie śvietu ŭ Čechii, dzie razhramiła zbornuju Rasii.

Kastryčnik

Kaścioł Symona i Aleny ŭ Minsku adznačyŭ 100-hadovy jubilej.

Pačaŭsia zbor podpisaŭ za kandydataŭ u prezidenty. Hetaja kampanija padaryła niečakanaje śviata demakratyi: pikiety pad nacyjanalnymi i partyjnymi ściahami z muzykaj i pieśniami na centralnych vulicach biełaruskich haradoŭ.

U Biełaruś pryjazdžała ź vizitam prezident Litvy Dala Hrybaŭskajcie.

Pamior historyk Pavieł Łojka, aŭtar pieršych padručnikaŭ pa historyi ad momantu atrymańnia krainaj niezaležnaści.

25 kastryčnika biada pryjšła ŭ Pinsk. U adnym z cechaŭ meblevaj fabryki «Pinskdreŭ» prahrymieŭ vybuch, zahinuli 14 čałaviek. Žałoba była abvieščanaja tolki na terytoryi Bresckaj vobłaści.

Listapad

Na kinafiestyvali «Listapad» prezientavali «Masakru» Andreja Kudzinienki, pieršy bulba-chorar, jak akreśliŭ svaju pracu sam režysior.

Pajšoŭ z žyćcia Michaś Savicki. Razam ź im adyšła epocha surovaha simvalizmu.

U aŭtakatastrofie zahinuŭ akademik Ivan Nikitčanka. Jaho lehkavik sutyknuŭsia ź ZIŁam.

U Navahrudku na carkvie Barysa i Hleba ŭstalavali kupały-cybuliny. Razhareŭsia skandał.

Centrvybarkam zarehistravaŭ kandydatami ŭ prezidenty 10 čałaviek, usiaho na vysokuju pasadu sioleta pretendavała 19 asobaŭ.

Sajt Wikileaks spravakavaŭ skandał suśvietnaha maštabu, pačaŭšy vykładać u volny dostup čverć miljona sakretnych depiešaŭ pasolstvaŭ ZŠA za miažoj. Biełarusi pryśviečana nie mienš za tysiaču dakumientaŭ.

Śniežań

U Minsku prajšoŭ 4-y Usiebiełaruski schod, arhanizavany ŭładami. Pravaabaroncy nazvali jaho «rekłamaj Łukašenki za dziaržaŭny košt». Delehaty schodu adnych tolki padarunkaŭ atrymali bolš čym na 500 miljonaŭ dalaraŭ.

Na samicie ŭ Maskvie Łukašenka padpisaŭ damovu ab stvareńni Adzinaj ekanamičnaj prastory (AEP) na ŭmovach Rasii. Jon paabiacaŭ ratyfikavać damovu da 1 studzienia 2011 h.

Masavyja sutyknieńni futbolnych fanataŭ z AMAPam u Rasii z nahody zabojstva zaŭziatara maskoŭskaha «Spartaka».

U Łondanie akcyja pratestu studentaŭ suprać pavyšeńnia apłaty za vučobu ŭ 3 razy skončyłasia pahromami. Napali navat na aŭto prynca.

19 śniežnia — u Biełarusi adbylisia vybary prezidenta. A paśla adbylisia padziei, zanadta śviežyja ŭ našaj pamiaci. Pad imi jašče nie padviedziena rysa, jany jašče nie stali historyjaj, my zastajemsia ich sutvorcami.

Nu, i narešcie, adna z samych papularnych piesień hoda, što była raźmieščana na servisie Ju-Tub. Hołas naležyć viadomamu biełaruskamu śpievaku.

A voś himn

«Žyvi, Biełaruś!», varty taho, kab prahučać z dynamikaŭ u navahodniuju noč. Jaho napisaŭ Uładzimir Niaklajeŭ.

Siamion Piečanko

Chočaš padzialicca važnaj infarmacyjaj ananimna i kanfidencyjna? Pišycie redaktaru «Našaj Nivy» ŭ TH