Situacyja z pravami čałavieka ŭ Biełarusi praciahvaje zastavacca «vielmi drennaj, tamu što biełaruskija ŭłady pa‑raniejšamu parušajuć hetyja pravy». Takaja acenka ŭtrymlivajecca ŭ štohadovym dakładzie Dziarždepartamienta ZŠA ab situacyi z vykanańniem pravoŭ čałavieka ŭ śviecie, jaki 11 sakavika prezientavała dziaržsakratar Chiłary Klintan.
«Hetaja spravazdača źjaŭlajecca važnym instrumientam dla aktyvistaŭ, jakija zmahajucca za pravy čałavieka va ŭsim śviecie, dla žurnalistaŭ i vučonych, jakija adsočvajuć parušeńni pravoŭ čałavieka i paviedamlajuć pra tych, chto zmahajecca, a taksama dla ŭradaŭ, uklučajučy naš ułasny, u stratehii padtrymki abarony pravoŭ čałavieka dla vialikaj kolkaści ludziej u vialikaj kolkaści krain», — skazała Klintan.
U raździele, pryśviečanym Biełarusi, zaznačajecca, što ŭ krainie
»surjozna abmiežavana» prava hramadzian na svabodnyja vybary, ułady nie rasśledujuć naležnym čynam «palityčna matyvavanyja vypadki źniknieńnia ludziej».
«Taksama praciahvalisia zatrymańni i aryšty ludziej pavodle palityčnych matyvaŭ za krytyku ŭłady abo ŭdzieł u demanstracyjach. Sudovaja sistema pazbaŭlena niezaležnaści, prysudy byli viadomyja zahadzia, a mnohija sudovyja pracesy pravodzilisia za začynienymi dźviarami», — havorycca ŭ dakładzie.
Jaho aŭtary zaznačajuć, što ŭ 2009 hodzie ŭłady Biełarusi abmiažoŭvali hramadzianskija svabody, u tym liku svabodu presy, słova, schodaŭ i relihii, a taksama praciahvali vykarystoŭvać »palityčna matyvavany pryzyŭ u armiju maładziožnych aktyvistaŭ».
Aprača taho, pry razhonie mirnych akcyj pratestu ŭ Biełarusi supracoŭniki pravaachoŭnych orhanaŭ prymianiali «praźmiernuju siłu».
«Niaŭradavyja arhanizacyi i palityčnyja partyi źviedvali nacisk, štrafy i pieraśled. Relihijnyja dziejačy byli aštrafavany abo departavany za praviadzieńnie nabaženstvaŭ, a cerkvy praciahvali źviedvać nacisk uładaŭ, — zaznačajecca ŭ dakładzie. — Ułady taksama praciahvali pieraśled niezaležnych prafsajuzaŭ i ich členaŭ, što ŭskładniała mahčymaści rabočych stvarać abo ŭstupać u prafsajuzy i vieści kalektyŭnyja pieramovy z rabotadaŭcami».
U jakaści prykładaŭ u dakumiencie zhadvajucca razhon i źbivańnie demanstrantaŭ 16 lutaha i 16 lipienia 2009 hoda, razhon akcyi pratestu suprać biełaruska‑rasijskich vajennych vučeńniaŭ 9 vieraśnia.
U dakładzie havorycca ab zatrymańni i aryšcie vaŭkavyskich pradprymalnikaŭ Mikałaja Aŭtuchoviča, Juryja Lavonava i Uładzimira Asipienki, prasłuchoŭvańni telefonnych razmoŭ aktyvistaŭ apazicyi, admovie ŭ raspaŭsiudžvańni niedziaržaŭnych haziet praź dziaržaŭnuju sietku kijoskaŭ «Biełsajuzdruku», adličeńni studentaŭ za hramadska‑palityčnuju aktyŭnaść, dyskryminacyi aktyvistaŭ niezarehistravanaha Sajuza palakaŭ na Biełarusi i tych hramadzian, jakija karystajucca biełaruskaj movaj.
