Razburalnyja ziemlatrusy najpierš adbyvajucca ŭ tych krainach, što mieściacca la stykaŭ tektaničnych płatformaŭ. U krainach, dalokich ad hetych stykaŭ, mocnych ziemlatrusaŭ zvyčajna nie byvaje.
Siejśmična aktyŭnuju vobłaść pa pierymietry Cichaha akijana, dzie znachodzicca šmat vułkanaŭ, navukoŭcy nazyvajuć Cichaakijanskim vułkaničnym vohniennym kołam. Tam adbyłosia kala 90% usich suśvietnych ziemlatrusaŭ i 80% samych mahutnych ź ich.
Karta ziemlatrusaŭ, jakija adbylisia z 1900 pa 2013 hod. Čyrvony koler paznačaje miežy Cichaakijanskaha ahniavoha koła. Fota: USGS / Wikimedia.org
Jość jašče dźvie zony aktyŭnaści ziamnoj kary — heta Alpijska-Himałajski horny pojas i Siaredzinna-Atłantyčny chrybiet, jaki idzie ŭzdoŭž dna Atłantyčnaha akijana.
Alpijska-Himałajski horny pojas. Fota: Wikimedia.org
Siaredzinna-Atłantyčny chrybiet, jaki idzie ŭzdoŭž dna Atłantyčnaha akijana. Fota: Wikimedia.org
Siarod krain z samaj vysokaj ryzykaj ziemlatrusaŭ WorldAtlas nazyvaje Japoniju, Kitaj, Iran, Turcyju, Pieru, Italiju, Filipiny, Indanieziju, a taksama ZŠA i Mieksiku.
U pryvatnaści, Turcyja, dzie niadaŭna adbyłosia stychijnaje biedstva, časta cierpić z-za siejśmičnaj aktyŭnaści, bo mieścicca pablizu niekalkich asnoŭnych linij razłomaŭ. Kraina zacisnutaja pamiž Jeŭrazijskaj, Afrykanskaj i Aravijskaj płatformami, što i vyklikaje ŭvieś čas padziemnyja šturški roznaj stupieni.
Treba skazać, što najbolšuju niebiaśpieku ziemlatrusy ŭjaŭlajuć dla samych biednych rehijonaŭ śvietu. Harady nakštałt Łos-Andželesa i Tokia lepš abaronienyja: dziakujučy apošnim dasiahnieńniam architektury, budynki tam ustojlivyja da šturškoŭ. Ale hetym nie mohuć pachvalicca ŭsie krainy — naprykład, Filipiny ŭ značna horšym stanoviščy.
Ziemlatrusy redka adbyvajucca na raŭninnych terytoryjach, tamu ich zvyčajna nie byvaje, naprykład, u Biełarusi. Siarod krain, dzie nikoli nie było ziemlatrusaŭ, nazyvajuć Katar, Saudaŭskuju Araviju, Andoru, Šviecyju, Narviehiju, Finlandyju, Maltu i Barbadas.
Z usich kantynientaŭ Antarktyda sutyknułasia z najmienšaj kolkaściu ziemlatrusaŭ, adnak jany ŭsio adno tam zdarajucca. U pryvatnaści, u 2022 hodzie padvodny vułkan niedaloka ad macieryka pračnuŭsia i vyklikaŭ 85 tysiač ziemlatrusaŭ — heta byŭ samy mocny siejśmičny ŭsplosk, zarehistravany na kantyniencie.
Navukoŭcy adznačajuć, što kožny hod prybory fiksujuć u śviecie bolš za miljon ziemlatrusaŭ. Tak, mini-ziemlatrusy adbyvajucca navat u Biełarusi. Adnak mocnych padziemnych šturškoŭ, što ŭłaścivyja terytoryjam, pablizu jakich mieściacca vułkany (jany časta znachodziacca jakraz na stykach litaśfiernych plit), zvyčajna nie čakajuć na terytoryi takich krain, jak Biełaruś, Ukraina, Čechija, Polšča, Litva i Łatvija.
Red.? jak nie byvaje? kali navat na majoj pamiaci było chaj sabie i 2 bały (epicentr byŭ u Karpatach), ale heta adčuvałasia. i strašna było. navat nie mahu ŭjavić, što pieražyli(pieražyvajuć) zaraz ludzi ŭ Turcyi i Siryi
vy tam vokruh śvieta płavajetie, a nie znali ?
nu tak i vi dno, čto vo vsiech tiemach płavajetie