Fota: Louis Hansel / Unsplash

Fota: Louis Hansel / Unsplash

Čym karysnaja brokali i čamu jana ličycca «supierfudam»

Brokali — raznavidnaść kapusty i prodak kviacistaj kapusty. Jana viadomaja jašče z časoŭ Staražytnaha Ryma. Niekalki stahodździaŭ harodnina była raspaŭsiudžanaja tolki ŭ Italii, ale potym jaje zavieźli ŭ Francyju i Anhliju. Brokali nieskładana vyroščvać, i jana vielmi papularnaja. Lepš za ŭsio raście na ŭradlivaj hlebie i patrabuje vialikaj kolkaści sonca.

Brokali maje vielmi nieabchodnyja nam klatčatku, białki, tłuščy, vitaminy A, V, S i K. Taksama jana krynica mahniju, cynku, siery, fosfaru, žaleza i kalcyju. Voś niekatoryja z karysnych ułaścivaściaŭ hetaj harodniny, za jakija jaje asabliva lubiać prychilniki zdarovaha ładu žyćcia i viehietaryjancy:

— Brokali nievierahodna bahataja na antyaksidanty, tamu jaje ŭžyvańnie — heta prafiłaktyka ankałahičnych zachvorvańniaŭ. Charčovyja vałokny, na jakija bahataja ciomna-zialonaja kapusta, dobryja dla vyviadzieńnia chalesterynu, liškaŭ cukru, kancerahienaŭ, jakija nazapašvajucca z-za ŭžyvańnia fastfudu i smažanaj ježy.

— Umacoŭvaje kaściavuju tkanku za košt vysokaj kancentracyi kalcyju i mahniju. Mahnij i fosfar dapamahajuć rabić sustavy bolš ruchomymi i ełastyčnymi.

— Źnižaje ryzyku sardečna-sasudzistych zachvorvańniaŭ. Kalij u składzie brokali patrebny dla zdaroŭja sasudaŭ i ełastyčnaści ciahlic, u pryvatnaści, sardečnaj.

— Adnaŭlaje i ŭmacoŭvaje niervovuju sistemu. Vitaminy hrupy B nieabchodnyja dla zdarovaha snu i cyrkadnych rytmaŭ.

— Dabratvorna ŭpłyvaje na stravavalny trakt z pryčyny bahaćcia na charčovyja vałokny.

— Zabiaśpiečvaje zdaroŭje skury, vałasoŭ i paznohciaŭ.

— Dapamahaje zachavać i palepšyć zrok dziakujučy vysokaj kolkaści karatynoidaŭ.

— Dla ludziej, schilnych da dyjabietu, zabiaśpiečvaje miakkaje źnižeńnie ŭzroŭniu cukru ŭ kryvi.

Brokali varta z aściarožnaściu spažyvać ludziam, jakija chvarejuć na hipafunkcyju ščytapadobnaj załozy, majuć prablemy z padstraŭnikavaj załozaj, padvyšanuju kisłotnaść straŭnika i niepieranosnaść klatčatki.

Taksama, kali jeści brokali zašmat i drenna jaje pieražoŭvać, možna atrymać uzdućcie žyvata i mietearyzm. Adnak ahułam hetaja harodnina davoli biaśpiečnaja dla ŭžyvańnia ŭ lubym vyhladzie.

Jak vybrać

Brokali šyroka dastupnaja kruhły hod, ale lepš za ŭsio spažyvać jaje ŭ siezon — z kastryčnika pa krasavik. Padčas kupli vybirajcie jarkija, ščylnyja kačany i ćviordyja ściablinki. Paźbiahajcie brokali z žaŭtlavymi kvietkami i suchimi abo zžaŭciełymi kancami ściobłaŭ. Brokali pavinna być śviežaj: mieć roŭny zialony koler, biez žoŭtych, siniavatych, ciomnych plamaŭ, i ščylnyja zialonyja sukviećci.

Kapusta vydatna zachoŭvaje karysnyja ŭłaścivaści i smakavyja jakaści paśla zamarozki. Myć harodninu pierad zamarozkaj nie treba.

Hatavańnie brokali

Mietady hatavańnia ŭpłyvajuć na kolkaść charčovych rečyvaŭ u harodninie. Tak, kipiačeńnie moža vymyć z brokali da 90% kaštoŭnych rečyvaŭ. U toj ža čas hatavańnie na pary, smažańnie, hatavańnie ŭ fryciury i navat u mikrachvaloŭcy dapamahajuć zachoŭvać karysnyja rečyvy. Tamu, kali vy varycie brokali, treba rabić heta chutka i adrazu ž adkidvać harodninu ŭ vadu ź lodam, kab zachavać jarki zialony koler i maksimum karysnych ułaścivaściaŭ, źviartaje ŭvahu onet.pl.

Pierad tym, jak hatavać brokali, vyznačciesia taksama, chočacie vy hatavać jaje całkam abo narezać na bolš drobnyja kavałački. Niekatoryja vykidvajuć pładanožku, ale možna pryhatavać jaje razam ź vierchniaj častkaj brokali, choć na heta i pryjdziecca vydatkavać bolš času.

Nie zabudźciesia zahadzia pramyć brokali, kab vydalić piasok i drobnyja čaścinki hleby.

Fota: Zichrini / Pixabay

Fota: Zichrini / Pixabay

Ci možna jeści brokali syroj?

Brokali možna jeści syroj, ale nie ŭsie lubiać adčuvać ćviordaść hetaj harodniny, i tamu my čaściej hatujem jaje da miakkaści. Adnak heta nie mianiaje taho, što bolšaść pažyŭnych rečyvaŭ možna znajści ŭ syroj brokali.

Kab kapustu možna było jeści syroj, lepš zrabić nastupnaje. Ačyścicie brokali ad liścia, pramyjcie pad vadoj, padzialicie na drobnyja častki i pakładzicie ŭ kastrulu. U čajniku zakipiacicie vadu i zalicie ​​harodninu kipniem. Zatym treba pačakać chvilinu i pracadzić brokali praz drušlak, palivajučy ​​iaje chałodnaj vadoj. Zhatavanuju takim čynam harodninu možam adrazu dadavać u sałatu albo jeści biez dalejšaha hatavańnia. Adnak varta pamiatać, što brokali, zhatavanaja takim čynam, zastaniecca ćviordaj.

Śviežaja brokali vydatna spałučajecca z syram, ahurkom, radyskaj, arechami, harbuzovymi siemkami i śmiatanaj.

Jak zvaryć, kab harodnina minimalna zhubiła karysnyja ŭłaścivaści

Treba nalić u kastrulu chałodnuju vadu, kab uzrovień vady byŭ vyšejšy za samu harodninu. Zatym varta dadać čajnuju łyžku soli i ⅓ čajnaj łyžki cukru i dalej varyć, nakryŭšy viečkam. Čas hatavańnia brokali 4—8 chvilin, pryčym praz 4 chviliny atrymajecca brokali, pryhatavanaja al-dente, a praz 8 chvilin — miakkaja, ale nie pieravaranaja harodnina.

Kab brokali zastavałasia śviežaj i zialonaj, adrazu paśla varki i absušvańnia ablicie jaje chałodnaj vadoj. Pryhatavanuju takim čynam harodninu možna padavać na viačeru razam ź inšaj harodninaj abo kłaści ŭ sałatu ź jajkam, kukuruzaj i syram fieta. Kab usia kampazicyja zastavałasia lohkaj, možna zalić jaje naturalnym johurtam, jaki idealna złučyć usie inhredyjenty ŭ smačnaje cełaje. Kali vas nie chvaluje kałaryjnaść, łyžka majanezu nadaść stravie cikavy smak.

Jak paźbiehnuć horkaha smaku brokali?

Niahledziačy na ​​​​toje, što heta redkaść, brokali moža mieć horki prysmak pry varcy. Kali takaja prablema zdaryłasia niekalki razoŭ zapar, vam varta źmianić sposab hatavańnia i skarystacca sposabam varki, apisanym vyšej, — za vyklučeńniem saleńnia vady i dadavańnia ŭ jaje cukru.

Brokali, zalituju vadoj, pastaŭcie na ahoń i pačakajcie, pakul vada zakipić, zatym źlicie kipień. U kastrulu, u jakoj jašče pavinna być brokali, nalicie ​​​​chałodnuju vadu, dadajcie čajnuju łyžku soli i trochi cukru, a potym varycie da miakkaści.

Smažańnie

Nahrejcie stałovuju łyžku aliŭkavaha aleju na patelni na mocnym ci siarednim ahni. Dadajcie brokali i drobku soli. Pieramiašajcie, kab pakryć kapustu alejem.

Hatujcie kala 5 chvilin, časta pamiešvajučy, pakul brokali nie stanie miakkaj.

Zapiakańnie i hatavańnie na pary

Brokali lepš zapiakać pry tempieratury 200 hradusaŭ ad 25 da 30 chvilin.

Taksama kapustu možna hatavać na pary ź inšaj harodninaj. Paśla ačystki i padziełu na drobnyja častki pakładzicie brokali ŭ paravarku i varycie kala 10 chvilin. U pracesie možna praviarać videlcam, ci nie hatovaja harodnina raniej.

Varta taksama ŭličvać, što čym bolšyja kavałki brokali, tym daŭžej jaje treba hatavać, kab atrymać patrebnuju miakkaść.

Brokali ŭ mikrachvaloŭcy

Pakładzicie harodninu ŭ misku, prydatnuju dla vykarystańnia ŭ mikrachvalovaj piečy, i zalicie źvierchu ¼ šklanki vady. Nie dadavajcie bolš — brokali treba hatavać na pary, a nie varyć.

Nakryjcie talerkaj i pastaŭcie ŭ mikrachvaloŭku na vysokuju mahutnaść na 3—4 chviliny. Aściarožna zdymicie talerku i praviercie, kab brokali była miakkaj. Pry nieabchodnaści pastaŭcie ŭ mikrachvaloŭku jašče na adnu—dźvie chviliny.

Źmiašajcie pryhatavanuju brokali ź nievialikaj kolkaściu aliŭkavaha aleju, sollu i piercam. 

Fota: Einladung_zum_Essen / Pixabay

Fota: Einladung_zum_Essen / Pixabay

Z čym jeści

Brokali časta možna sustreć jak harnir da piečanaj siomhi i miasnych straŭ, jak častku sałataŭ, zapiakanak, amletaŭ i kišaŭ.

Taksama hetaja harodnina paŭnavartasnaja i sama pa sabie — kali zhatavanuju brokali pasypać syram, heta moža być karysnaj stravaj, jakuju možna ŭziać na pracu ŭ kantejniery.

Клас
28
Панылы сорам
3
Ха-ха
0
Ого
3
Сумна
9
Абуральна
10