Fota: vecteezy
Navukoŭcy padličyli, što kožny dzień tolki ŭ ZŠA, prynamsi, miljon ptušak hinie ŭ vyniku sutyknieńniaŭ z budynkami. A zhodna z daśledavańniem 2019 hoda, papulacyja ptušak u Paŭnočnaj Amierycy skaraciłasia na 29%. Heta na 3 miljardy bolš, čym za papiarednija paŭstahodździa, paviedamlaje CSMonitor. Navukoŭcy kažuć, što samaja hałoŭnaja pryčyna ich hibieli — źmieny ŭ asiarodździ pražyvańnia. Bolšaść hinie padčas viasnovych i vosieńskich mihracyj. Pakolki ptuški lotajuć u asnoŭnym nočču, haradskija ahni pryciahvajuć i dezaryjentujuć ich — i mnohija ŭrešcie ŭrazajucca ŭ vokny.
Prablem, takim čynam, dźvie: śviatło i škło. Śviatło ad haradoŭ, jakija pastajanna pašyrajucca, pieraškadžaje ruchu istot, jakija evalucyjanavali, kab mihravać u ciemry, vykarystoŭvajučy zorki i mahnietyzm Ziamli ŭ jakaści pravadnikoŭ. A sučasnaja architekturnaja moda na škło akazałasia dla ich śmiarotnaj. Bolšaja častka škła nie bačnaja dla ptušak: jana vyhladaje jak prazrystaje pavietra, praź jakoje možna pralacieć, abo jak adlustravańnie dreŭ i nieba nad imi.
Siońnia prykładajucca namahańni, kab zrabić harady bolš biaśpiečnymi dla ptušak. Architektary i zabudoŭščyki vučacca rabić budynki zručnymi dla ptušak, tamu vykarystoŭvajuć śpiecyjalna apracavanaje škło, jakoje ptuški mohuć bačyć. Aktyvisty pa ŭsim śviecie sočać za hibiellu ptušak u vyniku sutyknieńniaŭ sa škłom i akazvajuć cisk na pradpryjemstvy i miascovych čynoŭnikaŭ, kab jany surjozna stavilisia da biaśpieki ptušak, a ŭ niekatorych miescach prosiać uładalnikaŭ damoŭ padumać pra ŭłasnyja vokny. Navukoŭcy kažuć, što bolš ptušak hinie ad udaraŭ ab damy — haradskija i viaskovyja — čym ad udaraŭ ab chmaračosy ŭ centrach vialikich haradoŭ.
Naziralniki taksama pracujuć z ułaśnikami budynkaŭ, kab pamienšyć kolkaść sutyknieńniaŭ. Adklučeńnie vonkavaha aśviatleńnia — heta tolki pačatak. Śviatło padjezdaŭ i viestybiulaŭ taksama pryciahvaje ptušak. Bolš za toje, ptuški, jakich ciahnie ŭ horad, zvyčajna pravodziać tam adzin-dva dni, spyniajučysia, kab adpačyć i pakarmicca, pierš čym praciahnuć padarožža. Bolšaść sutyknieńniaŭ adbyvajecca na nižnich pavierchach dniom.
A kali pobač z voknami rastuć drevy (ci navat tolki adno dreva), to jaho adlustravańnie moža zavabić ptušku, jana sutykniecca z šybaj. Časam ptuški ŭsprymajuć ułasnaje adlustravańnie jak supiernika i kidajucca na jaho, ale bjucca ab šklanuju pavierchniu. Tamu naziralniki zaachvočvajuć uładalnikaŭ i karystalnikaŭ budynkaŭ pryhłušać unutranaje aśviatleńnie, adsunuć raśliny dalej ad voknaŭ i nakleić plamistuju plonku na prazrystaje škło, kab ptuški mahli jaho bačyć.
Zhodna z danymi «Achovy ptušak Baćkaŭščyny», u Biełarusi padčas sutyknieńniaŭ z šybami štohod hinie bolš za 1,5 miljona ptušak — i heta danyja tolki za 2009 hod. Kab zrabić škło zaŭvažnym dla ptušak, APB raić farbavać jaho abo nanosić na jaho roznyja ŭzory z dapamohaj niekatorych technałohij. Heta moža być sucelnaje farbavańnie valikami abo trafaretny druk z dapamohaj farbapulta. Možna vykarystać ličbavy druk, pry jakim farba potym ćviardzieje pad uździejańniem UF-promniaŭ (UF-druk). Pafarbavać možna lubyja šklanyja pavierchni, naprykład, fasadnaje škło, balustrady, aharodžy bałkonaŭ i teras, dekaratyŭnyja elemienty. Takaja technałohija šyroka raspaŭsiudžanaja i maje nieabmiežavanyja mahčymaści pa kolerach i dyzajnie.
Druhi mietad, jaki dazvalaje atrymać bačnyja ptuškam uzory, — heta apracoŭka šklanych pavierchniaŭ kisłatoj, łaziernaja hraviroŭka abo pieskastrumiennaja apracoŭka. Tut taksama mora varyjantaŭ dyzajnu. Važna: hetyja mietady mohuć parušyć strukturu škła, tamu na ŭžo ŭstalavanych šybach lepš ich nie prymianiać.
Dadatkovy sposab dekoru i ŭmacavańnia šklanych pavierchniaŭ na etapie vytvorčaści — nalepki abo plonki (naprykład, UF) na ŭsiu pavierchniu abo frahmientarna.
Prykład druku na škle / Fota: oknatrade.ru
U vypadku z tymi budynkami, jakija ŭžo isnujuć, možna vykarystoŭvać nalepki ŭ vyhladzie biełych kropak abo luboj inšaj formy, rasklejenyja pa ŭsioj pavierchni škła na adlehłaści maksimum 10 santymietraŭ adna ad druhoj. Taksama ŭžyvajecca łakiroŭka škła, rośpis farbami i emulsijami, UF-markierami, jakija nie bačyć čałaviek, ale zaŭvažyć ptuška.
Prykłady roznych paternaŭ, zroblenych na škle z dapamohaj apracoŭki kisłatoj / Fota: guardianglass.com
Pavodle mnohich pryrodaachoŭnikaŭ, heta prablema nie tolki ptušak. Jany kažuć, što achova ptušak źjaŭlajecca častkaj bolš šyrokaha impieratyvu: nieabchodna pamienšyć upłyŭ čałavieka na pryrodu ŭ epochu razbureńnia asiarodździa pražyvańnia i źmieny klimatu. Dla ich masavaja hibiel ptušak — simvał taho, jak ludzi staviacca da navakolnaha śvietu.
Kožny moža paspryjać tamu, kab mienš ptušak hinuła ad sutyknieńniaŭ z šybami. Vybierycie sposab, jaki najlepš padychodzić dla vašaha doma ci kvatery, tłumačcie svaim dzieciam, čamu važna, kab prazrystyja pavierchni byli biaśpiečnymi dla ptušak.
A mahčyma, vy zachočacie damovicca z administracyjaj škoły abo biznes-centra, u jakim pracujecie, kab zrabić vokny hetych budynkaŭ zaŭvažnymi dla ptušak?
