«Za apošnija tydni pracy ŭ Haradskoj kliničnaj infiekcyjnaj balnicy Minska my ŭstojliva nazirajem rost vypadkaŭ vyjaŭleńnia hrypu siarod pacyjentaŭ (u tym liku paćvierdžanych łabaratorna), a taksama bačym vypadki adnačasovaj infiekcyi hrypu i COVID-19.
Tamu zaraz važna razumieć nastupnaje, piša Mikita Sałaviej.
1. Paćvierdžanaja testami karanavirusnaja infiekcyja nijak nie vyklučaje mahčymaści adnačasovaj najaŭnaści jašče i hrypu, na jaki taksama jość svaje testy (jak ekspres-vyjaŭleńnie antyhienu virusa, tak i PŁR u reśpiratornych zmyvach) i svajo śpiecyfičnaje lačeńnie.
2. U bolšaści vypadkaŭ infiekcyja COVID-19 siońnia, asabliva ŭ raniej pierachvarełych i vakcynavanych, praciakaje adnosna lohka ŭ vyhladzie zvyčajnaha reśpiratornaha zachvorvańnia, čaho nie skažaš pra hryp. Dla apošniaha pa-raniejšamu charakternaja typovaja klinika.
3. Hryp adroźnivajecca praktyčna zaŭsiody vysokaj lichamankaj (38—39 hradusaŭ i vyšej) i vyjaŭlenaj intaksikacyjaj z adnosna śpiecyfičnymi simptomami (ahulnaja słabaść, raźbitaść, boli ŭ ciahlicach, sustavach, mocny hałaŭny bol, śviatłabojaź, boli pry ruchu vočnych jabłykaŭ, ślozy). Lichamanka i intaksikacyja pry hrypie bieź lačeńnia moža zachoŭvacca ad 3 da 5 dzion.
4. Paražeńnie dychalnych šlachoŭ pry hrypie prajaŭlajecca nadsadnym suchim kašlem, dyskamfortam i bolami za hrudzinaj i čaściej za ŭsio poźnicca ŭ paraŭnańni ź lichamankaj i intaksikacyjaj, źjaŭlajučysia praz sutki i bolš ad pavyšeńnia tempieratury. U častki pacyjentaŭ mohuć taksama być karotkačasovyja epizody młosnaści, vanity, vadzianistaj dyjarei, boli ŭ žyvacie naroŭni z prykmietami paražeńnia reśpiratornaha traktu, jakija časta padobnyja da kišečnaj infiekcyi.
5. Hryp niebiaśpiečny svaimi ŭskładnieńniami, jakija asabliva časta rehistrujucca ŭ hrupach ryzyki:
— dzieci da 2 hadoŭ, darosłyja ad 65 hadoŭ;
— ciažarnyja žančyny na lubym terminie i paradzichi na praciahu 2 tydniaŭ paśla rodaŭ;
— pacyjenty z praktyčna lubymi chraničnymi zachvorvańniami: bronchalohačnymi, sardečna-sasudzistymi (vyklučajučy izalavanuju arteryjalnuju hipiertenziju), mietabaličnymi, nieŭrałahičnymi, hiematałahičnymi, chraničnaj chvarobaj nyrak, cyrozam piečani, złajakasnymi puchlinami;
— imunakampramietavanyja pacyjenty (chimijaterapija, praciahły pryjom hlukakartykasteroidaŭ, prasunutyja stadyi VIČ i h. d.);
— pacyjenty z patałahičnym atłuścieńniem (indeks masy cieła bolšy za 40);
— asoby, jakija pastajanna pražyvajuć u damach-internatach, ustanovach praciahłaha dohladu.
6. Bolšaść pacyjentaŭ ź niaŭskładnienym hrypam moža paśpiachova lačycca ambułatorna. Abaviazkova špitalizujucca pacyjenty z:
— vysokaj tempieraturaj na praciahu troch dzion i bolš, drennym źnižeńniem standartnych dozaŭ haračkapanižalnych lekavych srodkaŭ (paracetamoł, ibuprafien, ich spałučeńni);
— dychavicaj pry nievialikaj fizičnaj aktyŭnaści abo ŭ spakoi, ciažkaściu dychańnia;
— siniušnaściu skurnych pakrovaŭ i ślizistych;
— najaŭnaściu kryvianistaj makroty, stojkich bolaŭ u hrudziach;
— vyjaŭlenym źmianieńniem psichičnaha statusu (uzbudžeńnie abo patałahičnaja sanlivaść);
— pakutlivym bieśpierapynnym suchim kašlem (časta maskirujučym dychavicu);
— vyjaŭlenym źnižeńniem arteryjalnaha cisku nižej za zvykłyja ličby.
7. U Biełarusi jość adziny supraćvirusny srodak, jaki vałodaje supraćhrypoznym dziejańniem, i heta — asieltamivir (viadomy pad handlovymi nazvami roznych vytvorcaŭ jak tamiflu, fłustop, asieltamivir, asieltamivir-ŁF, fłukaps).
Jaho vykarystoŭvajuć i ŭ darosłych, i ŭ dziaciej z 2-ha tydnia žyćcia jak maha raniej ad pačatku hrypu (inicyjacyja lačeńnia ŭ pieršyja 48 hadzin dazvalaje abarvać raźvićcio infiekcyi i zabiaśpiečvaje chutkaje vyzdaraŭleńnie praktyčna va ŭsich pacyjentaŭ). Asieltamivir adnosicca da biezrecepturnych preparataŭ, adnak varta pamiatać, što jon efiektyŭny tolki pry hrypie i nie akazvaje nijakaha ŭpłyvu na inšyja virusnyja ŭzbudžalniki, uklučajučy karanavirusy.
8. Usie inšyja lekavyja srodki, u tym liku imunamadulatary, pazicyjanujemyja niekatorymi vytvorcami jak supraćhrypoznyja (arbidoł, inhaviryn, cykłafieron, vifieron, hraprynasin i h. d.), nie vałodajuć dakazanaj efiektyŭnaściu, nie vyvučalisia ŭ daśledavańniach vysokaj stupieni dokaznaści i nie pavinny pryznačacca dla lačeńnia hrypu. Ich niama ŭ mižnarodnych pratakołach lačeńnia hrypu i ŭ kliničnych pratakołach pa infiekcyjnych zachvorvańniach u Respublicy Biełaruś.
9. Rymantadzin raniej šyroka ŭžyvaŭsia dla lačeńnia hrypu, adnak siońnia jon nie efiektyŭny dla lačeńnia cyrkulujučych u papulacyi varyjantaŭ hrypu z pryčyny pryrodnaj i nabytaj ustojlivaści da jaho ŭzbudžalnika.
10. Usie ciažarnyja z hrypam pry lubym trymiestry ciažarnaści pavinny atrymlivać asieltamivir jak maha raniej ad źjaŭleńnia pieršych prykmiet zachvorvańnia. Mnostva praviedzienych bujnych daśledavańniaŭ nie prademanstravali jakoha-niebudź niehatyŭnaha ŭpłyvu asieltamivira na praciahu ciažarnaści i na dzicio. U toj ža čas hryp biez supraćvirusnaj terapii moža asabliva ciažka praciakać u druhim i trecim trymiestrach ciažarnaści ci vyklikać prablemy raźvićcia pry zachvorvańni ŭ pieršym trymiestry.
11. Pry lačeńni hrypu vielmi važny adekvatny pitny režym (anałahična — pry lačeńni COVID-19). Heta dazvalaje istotna pamienšyć simptamatyku chvaroby (u tym liku vyjaŭleny hałaŭny bol) i paźbiehnuć uskładnieńniaŭ. Sutačnaja patreba ŭ vadkaści składaje 20—30 mł/kh vahi + 10 mł/kh na kožny hradus pavyšeńnia tempieratury cieła zvyš 37 hradusaŭ. Nie ździŭlacca, ale pry lichamancy da 39,0—40,0 hradusaŭ niekalki dzion siaredniamu darosłamu pacyjentu časam sumarna patrabujecca da 4,0—5,0 litraŭ vadkaści na sutki. Pić možna čaj, soki, pitnuju i minieralnuju vadu raŭnamierna na praciahu sutak. Pakazčyk adekvatnaha spažyvańnia vadkaści — adsutnaść smahi, rehularnaje močavydzialeńnie, koler mačy bližej da prazrystaha.
12. Antybijotyki pry hrypie biez napłastavańnia bakteryjalnaj infiekcyi nie pryniasuć nijakaj karyści, ale pavialičać ryzyku raźvićcia pabočnych efiektaŭ, u tym liku antybijotyk — asacyjavanaj dyjarei, jakaja spryjaje jašče bolšamu abiazvodžvańniu čałavieka. Rašeńnie ab dadańni antybijotykaŭ pry lačeńni hrypu pavinna prymacca tolki doktaram na asnovie vyjaŭleńnia im prykmiet dałučeńnia bakteryjalnaj infiekcyi.
13. Štohod nieabchodna praciahvać vakcynavacca suprać hrypu, tak jak cyrkulujučyja varyjanty ŭzbudžalnika pastajanna mianiajucca, a abarona paśla papiarednich supraćhrypoznych vakcynacyj pastupova słabieje. Vakcynacyja i suprać COVID-19, i suprać hrypu abaviazkovaja ŭsim asobam z hrupy ryzyki pa ciažkim i ŭskładnienym ciačeńni hrypu i ciažarnym i pažadana ŭsim astatnim.
14. Vakcynacyja suprać hrypu moža praciahvacca navat padčas cyrkulacyi dadzienaha virusa ŭ papulacyi ludziej.
Adnak aptymalna jaje vykonvać jaje zahadzia, tak jak dla vypracoŭki adekvatnaha imunnaha adkazu nieabchodna ŭ siarednim 14 dzion. Pry hetym navat častkovy imunitet praź niekalki dzion paśla ŭviadzieńnia vakcyny moža asłabić simptamatyku i pamienšyć vierahodnaść uskładnieńniaŭ hrypu, kali čałaviek usio ž zachvareŭ.
