Zachar Šybieka z žonkaj Darjaj i dziećmi. Fota: sacyjalnyja sietki
Zachar Šybieka — viadomy biełaruski historyk. U Biełarusi jon pracavaŭ dyrektaram Nacyjanalnaha muzieja historyi i kultury, byŭ prafiesaram kafiedry histaryčnaj ekanomiki ŭ Biełaruskim dziaržaŭnym ekanamičnym univiersitecie.
Nieŭzabavie dziesiać hadoŭ tamu mužčyna vyjechaŭ žyć u Izrail. «Pajechaŭ za kachańniem», — kazaŭ jon.
«Žonka stała takim svajeasablivym suviaznym mianie z sučasnaściu»
Jak raskazvaje sam Zachar, z žančynami ŭ jaho zaŭsiody adnosiny byli ramantyčnyja. Pa pieršuju svaju žonku mužčynu daviałosia jechać u Novasibirsk, kab viarnuć jaje ŭ Minsk i ažanicca.
«Jaje baćki byli nie vielmi radyja mnie, tamu adpravili jaje ŭ Rasiju.
Maja žonka chvareła na bakavy amijatrafičny skleroz. Hetaja chvaroba vyjaŭlajecca ŭ admirańni myšcaŭ i ŭ nieminujemaj śmierci. Heta ŭsio ciahnułasia 17 hadoŭ. Jana pamierła, ja dastatkova doŭha byŭ adzin», — dzielicca jon.
Z druhoj svajoj kachanaj Zachar paznajomiŭsia ŭ ciahniku, kali jon jechaŭ čytać lekcyju ŭ Jeŭrapiejski humanitarny ŭniviersitet. Budučaja žonka akazałasia jaho studentkaj.
«Kali pryjšoŭ u audytoryju, to pabačyŭ jaje. Mianie ŭraziła Darja svajoj dabrynioj, pryhažościu, jana padobnaja čymści da majoj pieršaj žonki, taksama mieła habrejskija karani. Jość u mianie asabistaja pryviazanaść da takich žančyn. Navat uspaminaju biełaruskich dziejačoŭ 1920-ch hadoŭ, jakija abirali žonak-habrejek», — raskazvaje jon.
Kali ŭ Zachara z Darjaj pačaŭsia raman, heta zaŭvažyli va ŭniviersitecie. Mužčynu papiaredzili, što kali jon nie pierarvie adnosin sa studentkaj, to moža stracić pracu.
«Ja zastaŭsia ź joj ŭ adnosinach, — kaža jon. —Jana była začaravanaja Izrailem, pajechała tudy žyć. Doŭha nie moh bieź jaje tryvać. I heta była padstava, kab razarvać adnosiny, ale pačućci akazalisia mocnyja. Usio kinuŭ i pajechaŭ za joj.
Mnoj ruchała kachańnie, a druhaja pryčyna, čamu ja źjechaŭ, — žyćcio ŭ Biełarusi stanaviłasia dla mianie ŭsio bolš nievynosnym.
Mianie vyciskali z pracy ŭ Ekanamičnym univiersitecie, časta vyklikali na razmovy z rektaram.
Rašeńnie było impulsiŭnaje i asensavanaje adnačasova. Tym bolš, što ja na toj momant užo vydaŭ zamuž svaju dačku, jakaja ŭ mianie ad pieršaj žonki. I ja mieŭ prava na ryzyku».
U 2012-m Zachar Šybieka pierajechaŭ u horad Chajfa, a ŭ 2015-m ažaniŭsia z Darjaj. Tady jamu było 66 hady, žoncy — 28. U pary ŭ hetym ža hodzie naradziŭsia syn.
Mužčyna kaža, što jon razumieŭ usie ryzyki takoj suviazi i nie dumaŭ, što šlub pryniasie zadavalnieńnie maładoj dziaŭčynie.
«Adhavarvaŭ jaje. Jana paličyła, što hałoŭnaje tut nie ŭzrost, a toje, što ŭ nas razam vielmi dobra «śpiavajuć» dušy.
Ja roźnicu ŭ hadach na toj momant nie adčuvaŭ. Byŭ u vielmi dobraj formie. Žonka stała takim svajeasablivym suviaznym mianie z sučasnaściu. Jana mnie dapamahała zrazumieć moładź, tendencyi, studentaŭ, jakim ja vykładaŭ. Našy adnosiny nijak z-za ŭzrostu nie parušalisia», — dzielicca jon.
Fota: sacyjalnyja sietki
Baćki budučaj žonki Zachara spačatku nieadnaznačna pastavilisia da vybrańnika dački.
«Maci Darji było ŭsio roŭna, a voś tata vielmi pieražyvaŭ, trahična dla jaho heta ŭsio było. Jon supakoiŭsia tolki tady, kali pryjechaŭ da nas i pierakanaŭsia, nakolki ŭ nas usio harmanična, pryhoža. Jon pačaŭ radavacca razam z nami. Ciapier u mianie ź im dobryja adnosiny. Jon vielmi adukavany čałaviek, kandydat piedahahičnych navuk, a dziadula majoj žonki — prafiesar, doktar psichałohii.
Ja dumaju, tamu i jana abrała mianie: u jaje ź dziacinstva było zakładziena šanavańnie navukovaści, rozumu, intelektu. Jana nie mahła vybrać sabie svajho adnahodka, tamu što jana bačyła svaich baćkoŭ, jakija vyłučalisia z ahulnaj masy.
Zrazumieła, što jana atrymlivaje ad mianie nadziejnuju abaronu i što ja budu zaŭsiody stajać na varcie jaje intaresaŭ», — raskazvaje mužčyna.
«Hałoŭnaja kaštoŭnaść dla žančyny — heta nie zabiaśpiečanaść mužčyny, a jaho nadziejnaść, pavaha da žonki»
U Biełarusi ŭ Zachara Šybieki piensii niama, u Izraili taksama. Žyvie siamja na sacyjalnuju dapamohu i zarobak Darji, jakaja pracuje miedycynskaj siastroj.
U pary try syny: małodšamu 4 miesiacy, siaredniamu 5 hadoŭ, starejšamu — 7.
«Ciapier ja samy biedny prafiesar u śviecie. U mianie ničoha niama: ni piensii, ni doma, ni mašyny. Raniej było dźvie kvatery ŭ Minsku, ciapier adna, jakaja naležyć majoj dačce.
My majem peŭnuju dapamohu, kab zdymać kvateru. I heta dazvalaje nam žyć nie šykoŭna, ale ŭmierana. U Izraili nie dajuć pamirać ad hoładu i iści žabravać na vulicu, tut vielmi mocnaja sistema sacyjalnaj dapamohi. Dla mianie bahaćcie, kaniečnie, reč pažadanaja, ale ja nikoli nie imknuŭsia da hetaha.
Dla mianie zaŭsiody hałoŭnym była svaboda, volnaja praca, duchoŭnyja, kulturnyja kaštoŭnaści, siamja. U hetym płanie, moža być, ja samy bahaty prafiesar u śviecie.
Mnie paščaściła, što Darja maje miedycynskuju adukacyju. Jana prafiesijna hladzić našych dziaciej i mianie», — raskazvaje jon.
Ci nie vystaŭlaje žonka Zachara pretenzii, što faktyčna jana sama ŭtrymlivaje siamju?
«Moža być, u jaje jość niejkaje škadavańnie nakont taho, što jaje muž nie pracuje, ale Darja nikoli mnie pra heta nie kazała, — miarkuje Zachar. — Hałoŭnaja kaštoŭnaść dla žančyny, asabliva dla takoj, jak jana, heta nie zabiaśpiečanaść mužčyny, a jaho nadziejnaść, pavaha da žonki. Jana vielmi cenić toje, što ja biaru vialiki ŭdzieł u vychavańni dziaciej. Ja ich hladžu, hatuju jeści, advodžu ŭ sadok, siadžu. Dumaju, što heta bolš važna dla žančyny, čym kali mužčyna prynosić hrošy, a sam žyvie na pracy i dzieci jaho nie bačać.
Toje, što ja na piensii i zaniaty dziećmi, heta nie značyć, što ja admoviŭsia ad navukovaj dziejnaści».
Fota: sacyjalnyja sietki
Dačka mužčyny, jakaja naradziłasia ad pieršaha šlubu, uzradavałasia, kali jaje baćka narešcie ŭładkavaŭ svajo asabistaje žyćcio.
Zachar dumaje, što ŭ jaje nie było da jaho pytańniaŭ, bo jana bačyła, jakija vyprabavańni jon prajšoŭ ź jaje maci, kali dahladaŭ jaje chvoruju.
«Našy adnosiny zaraz stali bolš hłybokimi, źmiastoŭnymi: jana pierajechała z mužam u Izrail.
Usie maje dzieci pobač sa mnoj — heta dadatkovy stymuł dla aptymistyčnaha, jakasnaha žyćcia.
Jaje muž tut uładkavaŭsia na pracu z dobrym zarobkam, Biełaruś zhubiła talenavitaha chimika. Dačka pa adukacyi architektarka i biblijatekarka, ale jana pakul pracu pa śpiecyjalnaści nie znajšła, pakul padałasia ŭ aficyjantki», — kaža jon.
U Izraili paśla naradžeńnia dziciaci žančynie apłačvajuć try miesiacy adpačynku. Potym jość mahčymaść hladzieć jaho da hoda i nie hublać miesca pracy.
«Paśla, kali niama z kim pakinuć dzicia, žančyny addajuć jaho ŭ pryvatnyja sadki i vymušany płacić davoli vialikija hrošy, da 1000 dalaraŭ u miesiac. U dziaržaŭnyja małych prymajuć z troch hadoŭ, tam biaspłatna. Adukacyja ŭ dziaržaŭnaj škole taksama, u pryvatnych navučańnie kaštuje 600 dalaraŭ u miesiac.
U druhim kłasie ŭ škole pravodzicca testavańnie na vyjaŭleńnie zdolnaściej, talentu. Mohuć pieravieści ich u prestyžnyja škoły i častkova apłačvajuć vučobu», — raskazvaje jon.
«Imknusia, kab maje dzieci byli patryjotami Izraila i nie zabyvali pra radzimu, kab byli nastrojeny ŭ pierśpiektyvie na dapamohu Biełarusi»
Mužčyna kaža, što jon nikoli nie dumaŭ pra toje, što moža «raptoŭna zachvareć». U jaho na takoje niama času.
«Zajmajusia fizkulturaj, johaj, chadźboj, rovaram, płavańniem, — tłumačyć Zachar.
— Ja ŭpeŭnieny, što budu žyć doŭha, u mianie niama inšaha vybaru. Prablema zachavańnia zdaroŭja, svajoj karysnaści dla siamji — heta maja pryjarytetnaja meta.
Ciapier u mianie tym bolš niama sumnieńniaŭ nakont budučyni maich troch synočkaŭ, bo pobač sa mnoj jość starejšaja dačka, jaje muž, jakija buduć dapamahać».
Pa słovach Zachara, u Izraili ŭ dačynieńni da siamiejnych adnosin usio tak: naradžajuć stolki dziaciej, kolki atrymlivajecca.
«U ich rehłamientavanyja seksualnyja adnosiny, u krytyčnyja dla žančyny dni jany navat mohuć spać asobna. Jašče adna admietnaść, što vierujučyja judei šmat pryśviačajuć žyćcio relihii.
Značnuju častku nasielnictva ŭ Izraili składajuć musulmanie. U ich taksama vielmi vialikaja naradžalnaść u siamji. Žančyna ŭ ich zajmaje słužbovaje stanovišča, zvyčajna muž pracuje, a žonka haduje dziaciej», — raskazvaje jon.
Na dumku Zachara, zapazyčyć u izrailcian varta šmat jakich pryncypaŭ, ale jamu chočacca zachavać u sabie biełarusa.
«Starajusia dzieciej niejak zacikavić biełaruskaj movaj, z žonkaj na joj razmaŭlajem. Uvohule imknusia, kab maje dzieci byli patryjotami Izraila i nie zabyvali pra radzimu, kab jany byli nastrojeny ŭ pierśpiektyvie na dapamohu Biełarusi.
Dumaju, što ŭ tym uzroście, u jakim ja pryjechaŭ u Izrail, mnie było ŭžo składana niešta pierajniać. Maju biełaruskuju matrycu niemahčyma źmianić. Liču, što nie varta padstrojvacca pad čužyja kaštoŭnaści. Ja ich pavažaju, ale ŭsprymaju jak źniešni elemient kulturnych adnosin», — tłumačyć jon.
Za dziesiać hadoŭ Zachar nie zmoh pryvyknuć u Izraili da biurakratyčnaj mašyny, jakaja pracuje tam vielmi pavolna.
Taksama jaho naściarožvaje relihijny fanatyzm.
«U Chajfie niejkaj surjoznaj vajny za hetyja 10 hadoŭ nie adčuŭ, — kaža jon. — Mnie prosta paščaściła, žyŭ u mirnych umovach. Chacia ŭ pierśpiektyvie nie vyklučaju, što moža zdarycca vajna z terarystyčnaj arhanizacyjaj «Chizbałła», jakaja patrymlivajecca Iranam i znachodzicca ŭ Livanie. I tut nie vielmi daloka ad Chajfy. Spadziajusia, što abarona budzie naładžana. Izrailu pieryjadyčna prychodzicca vajavać, heta zmušaje chvalavacca za siamju».
Zachar Šybieka razvažaje, što ŭsio ž arabski i ruski śviet padobnyja pamiž saboj.
«Šanujecca niejki lidar, kiraŭnik, usio jamu padparadkoŭvajecca. Žančyny znachodziacca ŭ nieraŭnapraŭnych adnosinach da mužčyny. Rasija zaraz i znachodzić parazumieńnie ŭ śviecie na Blizkim Uschodzie — Siryja, Livija. Usio adna kampanija, siamiejstva.
Malusia, kab Ukraina ŭ hetaj baraćbie vyjšła pieramožcam, heta asłabić azijatčynu nie tolki na jeŭrapiejskim kantyniencie, ale i na Blizkim Uschodzie», — ličyć jon.
«Jahajła byŭ zdolny naradžać dziaciej ŭ 72 hady, bo vioŭ karaleŭski ład žyćcia, jaki pa svajoj jakaści byŭ vielmi dobry»
Pacikavilisia ŭ Zachara, jakija ŭ jaho jość łajfchaki pa zachoŭvańni zdaroŭja, u tym liku mužčynskaha.
«Seksualnyja adnosiny pamiž mužčynaj i žančynaj — heta dar Boski. Pry parušeńni hetaha mužčyna šmat čaho hublaje i dla bolšaści heta trahiedyja.
Mohuć być psichałahičnyja prablemy, depresija, nieapraŭdanaja žorstkaść. Patrabujecca vialikaja praca nad saboj, kab pieražyć hetuju pieršuju «śmierć». Biez padtrymki žančyny heta składana.
Treba taksama ŭličvać bijałahičny faktar, hienietyku. Mahčyma, takija mužčyny niejak prystasavalisia da žyćcia, ale ja im nie zajzdrošču. Jany nie atrymlivajuć asałodu ad žanočaj łaski, kamfortu ŭ svaim siamiejnym žyćci.
Seksualnaje žyćcio moža być i paśla 70.
Kab być seksualna aktyŭnym u takich hadach, treba vieści zdarovy ład žyćcia: dobraje charčavańnie, son, fizkultura. Isnuje šmat inšych sposabaŭ — kitajcy, naprykład, raspracavali cełuju himnastyku daa, kab zachavać mužčynskija zdolnaści.
Kali mužčyna maje taki namier, to jon pavinien niejak uparadkavać svajo žyćcio. I žančyna taksama», — dzielicca jon.
Fota: sacyjalnyja sietki
Zachar uspaminaje, što naš karol Jahajła pad 70 zajmieŭ troch synoŭ ad svajoj čaćviortaj žonki, Sofji Halšanskaj. «Ja dumaŭ, što jamu z hetym dapamahali prydvornyja, — uśmichajecca prafiesar Šybieka, — ale kali mnie ŭdałosia navat u 74 hady praciahnuć svoj rod, to ja moža pamylaŭsia.
Jahajła byŭ zdolny naradžać dziaciej, bo vioŭ karaleŭski ład žyćcia, jaki pa svajoj jakaści byŭ vielmi dobry. Možna skazać, što ja ciapier žyvu ŭ Izraili jak karol u hetym sensie. Ale, viadoma, dla hetaha treba namahańni», — raskazvaje jon.
U Biełarusi Zachar Šybieka byŭ apošni raz try hady tamu.
«Jašče adziny sens majho žyćcia — pryjechać u volnuju Biełaruś. Ciapier mianie strymlivaje toje, što mohuć prosta aryštavać, tamu što svaju pazicyju adnosna ciapierašniaha kiraŭnictva Biełarusi nie chavaju. Dumaju, što nahavaryŭ na kryminalnyja artykuły i mahčymaść pasiadzieć u minskaj turmie. Ale liču, što
dzie b ni žyŭ čałaviek, pracavać na karyść Biełarusi možna zaŭsiody», — padsumoŭvaje mužčyna.
Čytajcie taksama:
«Jaho nie zadavalniała, što na mnie darahaja bializna». Biełarusy raskazali, jak rasstalisia z partniorami z-za finansaŭ
«Kamu ad hetaha drenna, kali ŭ muža ščaślivaja žonka?» Historyi zdradaŭ u adnosinach
«Hatovy tracić na jaje 500 rubloŭ u miesiac». Minčuk raźmiaściŭ na mašynie abjavu ab pošuku dziaŭčyny i raskazvaje navošta
