Jaŭhien Liviant
Na maju dumku, ustupnaja kampanija ŭ VNU pravalenaja druhi hod zapar. Pa paviedamleńni Ministerstva adukacyi, płan pryjomu na biudžet u VNU vykanany amal na 100%, a na płatnaje na 95%. Što heta značyć? U VNU pryniali praktyčna ŭsich achvotnych i jašče zastalisia miescy!
U bolšaści VNU na bolšaść śpiecyjalnaściaŭ konkursu nie było ci amal nie było. Bolš za toje, praktyčna na lubuju śpiecyjalnaść možna było pastupić abituryjentu z 250 bałami z 400, heta značyć, budučy pa savieckich mierkach troječnikam, jaki skončyŭ usiaho tolki 9 kłasaŭ z 11.
Tłumaču. 250 = 70+60+60+60.
Chaj siaredni bał atestata abituryjenta roŭny 7, što aznačaje 70 bałaŭ dla pryjomnaj kampanii. Ciapier taki siaredni bał byvaje tolki ŭ pasrednych vučniaŭ, «mocnych troječnikaŭ» pa mierkach savieckaj škoły.
Chaj abituryjent nabraŭ na kožnym z troch CT pa 60 bałaŭ. Pry sučasnaj sistemie padliku bałaŭ 60 bałaŭ nabiraje abituryjent, jaki zasvoiŭ školnuju prahramu na 20—25%. Inšymi słovami, jaho viedy nie vyšejšyja za ŭzrovień vučnia 9 kłasa, jaki vučycca vielmi siarednie.
Usio heta aznačaje, što ŭ VNU pryjšło vielmi šmat studentaŭ, jakija nie ŭ stanie zasvoić prahramu VNU navat 1 kursa. Značyć, abo ich adličać, abo jany adličacca sami, abo ich buduć da apošniaha «ciahnuć za vušy», kab VNU nie zastalisia biez studentaŭ, a značyć bieź finansavańnia i vykładčykaŭ.
Ale ŭsio roŭna častku śpiecyjalnaściaŭ niepaźbiežna, u čarhovy raz pryjdziecca začynić abo abjadnać ź inšymi śpiecyjalnaściami.
Patłumaču na prykładzie adnaho ź viadučych VNU krainy — BNTU. Na aŭtatraktarnym fakultecie 295 biudžetnych miescaŭ, a abituryjentaŭ z bałami vyšej za 250 kala 170 čałaviek. Na płatnym adździaleńni 26 miescaŭ, i va ŭsich, chto pastupiŭ, suma bałaŭ mienš za 250 (u dziesiacioch ź ich kolkaść bałaŭ nižejšaja za 200!!!).
Heta značyć, siarod 321 pieršakurśnika pałova nie ŭ stanie zrazumieć toje, što jany pačujuć navat na pieršaj lekcyi pa vyšejšaj matematycy abo fizicy, dakładniej, jany naŭrad ci što-niebudź zrazumieli b i na ŭroku matematyki ŭ 10 kłasie.
Paŭtaru, anałahičnaja situacyja ci jašče horšaja ŭ bolšaści VNU krainy na bolšaści śpiecyjalnaściaŭ.
Zdavałasia b, pryčyna takoha pravału zaklučajecca ŭ tym, što ŭ nas zanadta šmat studentaŭ i mała vypusknikoŭ škoł. Niekalki dzion tamu ministr adukacyi ŭ jakaści tłumačeńnia situacyi, jakaja skłałasia, skazaŭ, što «ŭ hetym hodzie 52 tysiačy vypusknikoŭ 11 kłasaŭ. Usiaho prachodziła testavańnie 61 tysiača maładych ludziej, heta i vypuskniki, u tym liku i minułych hadoŭ. A ŭsiaho kolkaść miescaŭ sioleta biudžetnych i pazabiudžetnych 53,5 tysiačy. Davajcie sami zrazumiejem, nakolki aktualnaja mihracyja».
Zdavałasia b, usio vielmi łahična. Ale pahladzim, kolki ŭ nas było vypusknikoŭ škoł, miescaŭ u VNU dla pieršakurśnikaŭ i abituryjentaŭ, jakija zdavali CT u papiarednija hady (hł. dyjahramu). My bačym, što ŭ 2016 hodzie kolkaść usich abituryjentaŭ pieravyšała kolkaść miescaŭ u VNU ŭ 1,6 razoŭ, a zatym hetyja adnosiny pastajanna źnižalisia i stali roŭnymi ŭ hetym hodzie 1,14.
Na moj pohlad, hety fakt aznačaje, što kolkaść achvotnych vučycca ŭ biełaruskich VNU niaŭchilna źnižajecca. Akramia hetaha, mnohija abituryjenty zdajuć CT, ale nie padajuć dakumienty ŭ našy VNU.
Uźnikaje pytańnie: a navošta zdavać CT u takim vypadku? Adkaz prosty: pa vynikach našaha CT možna pastupić u VNU inšych krain, u pieršuju čarhu polskija i rasijskija, i hetaj mahčymaściu z kožnym hodam karystajecca ŭsio bolš abituryjentaŭ, što niadziŭna.
Biełaruski abituryjent moža padać dakumienty roŭna ŭ adnu VNU našaj krainy i dla hetaha treba niekalki razoŭ u lipieni i žniŭni asabista pryjechać u pryjomnuju kamisiju. A kab padać dakumienty adrazu ŭ piać rasijskich VNU, nikudy jechać nie treba, dastatkova zajści na rasijski sajt dziaržpasłuh. Akramia hetaha, možna pryniać udzieł u alimpijadach rasijskich VNU, jakija časta nie składaniejšyja za CT, i pastupić u VNU jašče viasnoj.
Anałahičnaja situacyja i z polskimi VNU: dakumienty možna dystancyjna padavać u mnohija VNU i pastupić pa vynikach CT abo pa bałach u školnym atestacie.
Viadoma, heta značnaja, ale daloka nie adzinaja pryčyna padzieńnia prestyžu našych VNU. A z ulikam taho, što z hetaha hoda ŭ kankurencyju za našych abituryjentaŭ aktyŭna ŭklučylisia i litoŭskija VNU, možna sa škadavańniem čakać niesuciašalnych vynikaŭ ustupnaj kampanii i ŭ nastupnym navučalnym hodzie.
