Hienieralny sakratar NATA ź ministrami abarony Šviecyi i Finlandyi. Fota: Flickr.
Usie apošnija hady prezident Rasii Pucin aburaŭsia pašyreńniem NATA. Maŭlaŭ, heta pahražaje Rasii, bo vajennaja infrastruktura błoka, nibyta, nabližajecca da rasijskich miežaŭ.
«Nas raz za razam padmanvali, prymali rašeńni pa-za našaj śpinaj, stavili pierad faktam. Tak było i z pašyreńniem NATA na ŭschod, z raźmiaščeńniem vajskovaj infrastruktury kala našych miežaŭ», — kazaŭ padčas Krymskaj pramovy ŭ 2014 hodzie.
«Nahadaju taksama, što ŭ Kijevie ŭžo prahučali zajavy ab bolš chutkim ustupleńni Ukrainy ŭ NATA. Što aznačała b hetaja pierśpiektyva dla Kryma i Sievastopala? Toje, što ŭ horadzie ruskaj vajskovaj słavy źjaviŭsia b nataŭski fłot, što ŭźnikła b pahroza dla ŭsiaho poŭdnia Rasii — nie niejkaja efiemiernaja, zusim kankretnaja», — śćviardžaŭ rasijski prezident tady ž.
U svajoj pramovie za 24 lutaha, padčas jakoj Pucin abviaściŭ vajnu suprać Ukrainy, hučali padobnyja zajavy:
«Dobra viadoma, što na praciahu 30 hadoŭ my nastojliva i ciarpliva sprabavali damovicca ź viadučymi krainami NATA ab pryncypach roŭnaj i niepadzielnaj biaśpieki ŭ Jeŭropie. U adkaz na našy prapanovy my ŭvieś čas sutykalisia albo z cyničnym padmanam i chłuśnioj, albo sa sprobami cisku i šantažu, a Paŭnočnaatłantyčny aljans tym časam, niahledziačy na ŭsie našy pratesty i zakłapočanaści, niaŭchilna pašyrajecca. Vajennaja mašyna ruchajecca i, paŭtaru, nabližajecca da našych miežaŭ uščylnuju», — havaryŭ Pucin.
«U hetym šerahu i abiacańni našaj krainie nie pašyrać ni na adnu calu NATA na ŭschod. Paŭtaru — padmanuli, a kažučy narodnaj movaj, prosta kinuli», — śćviardžaŭ Pucin 24 lutaha.
Ale ŭsio heta — chłuśnia. Pa-pieršaje, nijakich farmalnych ci niefarmalnych abiacanak nie pašyrać NATA Zachad nie rabiŭ. Pucin manipuluje, apielujučy da nibyta abiacańnia «ni adnoj cali na uschod». Vyrvanaja z kantekstu fraza nie maje ničoha supolnaha z faktyčnymi ci jurydyčnymi abiacańniami. Pytańnie pašyreńnia NATA, uklučajučy Ukrainu, aktyŭna abmiarkoŭvałasia ŭ 90-ja biez asablivaha supracivu Rasii — ci navat z prycełam ustupleńnia samoj Rasii ŭ aljans, za što ŭ svoj čas aktyŭna vystupaŭ Barys Jelcyn i jahony ministr zamiežnych spraŭ Andrej Kozyraŭ, a taksama niekatoryja palityki ŭ Vašynhtonie i na jeŭrapiejskim kantyniencie. Hałoŭnaje pytańnie, jakoje chvalavała Maskvu ŭ 90-ja hady — heta atrymać bolš ekanamičnaj dapamohi z ZŠA i Hiermanii, a nie ŭstupleńnie inšych krain u NATA.
Pa-druhoje, ni pra jakoje ŭstupleńnie Ukrainy ŭ NATA ŭ 2014 hodzie i havorki nie było. Ukraina była vielmi dalokaj ad hetaha i arhanizacyjna, i technična, i palityčna, dy i ŭ hałoŭnych členaŭ arhanizacyi nie było nijakaj palityčnaj voli, kab pryniać Ukrainu. Tym bolš nie było nijakich razmoŭ ni pra jakija «nataŭskija bazy ŭ Sievastopali».
Reč u tym, što adnosiny Rasii i NATA rehulavalisia śpiecyjalnym aktam 1997 hoda, pavodle jakoha aljans abaviazaŭsia nie raźmiaščać bajavych sił na pastajannaj asnovie na terytoryi svaich krain-navabrancaŭ. I NATA niaŭchilna vykonvała hety akt. Navat paśla 2014 hoda błok nie raźmiaščaŭ pastajannych kantynhientaŭ na terytoryi krain Bałtyi i Polščy (byli tolki simvaličnyja vojski na ratacyjnaj asnovie, nie zabaronienyja aktam). I tym bolš nie mahło i być havorki ni pra jakija mifičnyja «bazy NATA» ŭ Sievastopali (kali takich baz nie było navat u Polščy ci Litvie).
Hetym samym aktam abviaščałasia, što Rasija i NATA nie źjaŭlajucca vorahami. Dy i nijakaj asablivaj realnaj varožaści pamiž Rasijaj i NATA nie było. Stupieni kaapieracyi i supracoŭnictva Rasii i NATA Ukraina mahła tolki pazajzdrościć.
I nijakaj realnaj pahrozy ad NATA dla Rasii nie było. Rasija — jadziernaja dziaržava, jaje biaśpiecy ničoha nie pahražała i nie pahražaje. Tym bolš Ukraina.
I sama Rasija heta cudoŭna razumieje. Pra heta śviedčyć pamiarkoŭnaja reakcyja, jakuju ŭ Rasii vyklikaŭ faktyčny ŭstup u NATA Finlandyi i Šviecyi ŭ paskoranym režymie.
Kamientujučy ŭstupleńnie Šviecyi i Finlandyi ŭ NATA, Pucin adznačyŭ: «U Rasii niama prablem sa Šviecyjaj i Finlandyjaj, i tamu ŭ hetym sensie niepasrednaj pahrozy pašyreńnie NATA za košt hetych krain nie stvaraje».
«Situacyja z Ukrainaj zusim inšaja. Ničoha padobnaha niama ŭ Finlandyi i Šviecyi. Heta zusim inšaja situacyja. Kali Šviecyja i Finlandyja chočuć, jany mohuć ustupić u NATA», — kaža Pucin.
«U nas niama ničoha, što nas mahło b turbavać z punktu hledžańnia členstva Finlandyi ci Šviecyi ŭ NATA. Nu chočuć jany — na zdaroŭje», — dadaŭ jon.
MZS Rasii krytykuje Finlandyju i Šviecyju za ŭstupleńnie ŭ NATA, ale abmiažoŭvajecca chutčej standartnymi frazami, čym realnymi surjoznymi pahrozami.
«Ale što rabić, taki ŭzrovień tych, chto prymaje adpaviednyja rašeńni ŭ adpaviednych krainach», — adznačajuć ŭ MZS Rasii.
Ustupleńnie Šviecyi i Finlandyi ŭ NATA ničoha nie źmienić dla Rasii. Na dumku Kramla, «hetyja dziaržavy Paŭnočnaatłantyčny sajuz užo i tak vykarystaŭ jašče da ŭstupleńnia». Pra heta zajaŭlaŭ kiraŭnik MZS Rasii Łaŭroŭ.
Dzie ahresiŭnaja reakcyja rasijskaha MZS, jaki ŭžo daŭno nie padbiraje słovaŭ, ihnaruje fakty i łohiku? Dzie «aktyŭnyja zachady» instrumientaŭ rasijskaj prapahandy? Dzie čarhovyja vajaŭničyja zakliki i pahrozy čynoŭnikaŭ i deputataŭ?
Maksimum, što robić rasijskaja prapahanda, dyk heta apisvaje Šviecyju i Finlandyju jak niejkich «achviar cisku», jakija nibyta «sastupili i dałučylisia da NATA», chacia hetaha i nie chacieli. (Nasamreč, heta była ich ułasnaja vola.)
Ahulnaja miaža Rasii z NATA pavialičycca na 1300 kiłamietraŭ, druhi horad krainy Pieciarburh budzie susiedničać nie tolki na paŭdniovym zachadzie z nataŭskaj Estonijaj, ale i na paŭnočnym zachadzie z užo nataŭskaj Finlandyjaj. NATA ŭzmacniaje svaje pazicyi na Bałtycy i ŭ Arktycy, jeŭrapiejskaja terytoryja Rasii akažacca napałovu akružanaj krainami Paŭnočnaatłantyčnaha błoka. Ale ŭsiaho hetaha Rasija baicca našmat mienš, čym hipatetyčnaha ŭstupleńnia Ukrainy ŭ NATA ź mifičnymi «nataŭskimi bazami» pad Charkavam. Pra što heta śviedčyć?
U pieršuju čarhu, pra toje, što Rasija sama ŭśviedamlaje, što NATA joj nie pahražaje i nijak nie moža pahražać. Ustup Finlandyi i Šviecyi mała što źmienić dla Rasii. Jak mała što źmianiŭ u svoj čas ustup Estonii, jakaja znachodzicca niedaloka ad Pieciarburha. Nie byŭ by pahrozaj dla Rasii i ŭstup Ukrainy ŭ NATA. Rasija kryčyć pra pahrozu ad pašyreńnia NATA tolki ŭ kantekście Ukrainy pa dźviuch pryčynach.
Pa-pieršaje, Rasija vykarystoŭvaje arhumient pra «ahresiŭnaje NATA, što ŭvieś čas pašyrajecca» prosta dla apraŭdańnia svajoj ahresiŭnaj źniešniaj palityki i sproby Ukrainu zachapić.
Pa-druhoje, mahčymy ŭstup Ukrainy ŭ NATA pachavaŭ by mroi rasijskaha kiraŭnictva ŭziać pad kantrol ci akupavać hetuju krainu.
Na Šviecyju ci Finlandyju Rasija i tak nie źbirałasia napadać (buduć jany ŭ NATA, ci nie buduć, heta i praŭda nie maje nijakaha značeńnia), bo heta mocnyja raźvityja krainy z kałasalnym vajennym patencyjałam, čyja abarona ŭžo daŭno pracuje pa standartach, nie horšych (a moža navat i lepšych) za nataŭskija. A voś napadać na Ukrainu rasijanie mohuć tolki pakul jana nie stała členam błoka. Kali heta ŭsio ž kaliści zdarycca — rasijskamu kiraŭnictvu možna budzie zabyć pra Ukrainu.
Rasija nie baicca za svaju biaśpieku. Jana baicca, što ŭ jaje zabiaruć mahčymaść zachapić susiednija krainy, na jakija, jak ličać u Maskvie, u Rasii jość histaryčnyja pravy.
V sieriedinie diekabria orhanizacija "Archivy nacionalnoj biezopasnosti" pri univiersitietie Džordža Vašinhtona obnarodovała tri diesiatka raśsiekriečiennych dokumientov, otnosiaŝichsia k pieriehovoram ob objedinienii Hiermanii v 1990 hodu. Iz nich śledujet, čto samyje raznyje vysokopostavlennyje zapadnyje dipłomaty obieŝali sovietskomu rukovodstvu, čto rasširienije NATO na vostok ostanovitsia na hranicie FRH i HDR. Etot arhumient rośsijskoje rukovodstvo v dalniejšiem nie raz ispolzovało dla opravdanija svoich nieprostych otnošienij s aljansom i Zapadom v ciełom. Na Zapadie obyčno otviečajut, čto, poskolku piśmiennoho obieŝanija Horbačievu nikto nie davał, a v tiekstach sohłašienij eto nihdie nie propisano, formalno rasširieniju NATO na vostok ničto nie priepiatstvovało. Vpročiem, jesť isśledovatieli, kotoryje etu točku zrienija osparivajut. Naprimier, v 2016 hodu v svojej staťje "Dohovorimsia ili niet? Koniec chołodnoj vojny i priedłožienije SŠA ohraničiť ekspansiju NATO" amierikanskij isśledovatiel Džošua Ickovic Šifrinson priedpołožił: "Voprieki zajavlenijam mnohich političieskich diejatielej i analitikov, suŝiestvujut značitielnyje dokazatielstva toho, čto rośsijskije utvierždienija o "narušiennych obieŝanijach" v otnošienii rasširienija NATO imiejut pod soboj počvu. Jeśli primieniť principy tieorii mieždunarodnych otnošienij k iźviestnym ranieje i vnov obnarodovannym dokumientam o pieriehovorach 1990 hoda, to połučajetsia, čto rośsijskije lidiery po suŝiestvu pravy: rasširienije NATO narušiło princip "usłuha za usłuhu", ležaŝij v osnovie dipłomatii, dostihšiej kulminacii v objedinienii Hiermanii i vklučienii jeje v aljans". "Piśmiennoho sohłašienija, priepiatstvovavšieho rasširieniju NATO, nie było, - utvierždajet istorik, - no harantii nierasširienija v 1990 hodu vsie jeŝie suŝiestvovali, odnako vpośledstvii byli annulirovany".https://www.bbc.com/russian/features-42483896#:~:text="Ni%20diujma%20na%20vostok".%20Eto,obieśpiečienija%20amierikanskoho%20prisutstvija%20v%20Jevropie
naša niva voschiŝajetsia "Hieopolitičieskij hienij Putina dostih nievozmožnoho"
nu kto by somnievałsia...