Jakuju reformu pa piensijach zapuściać z kastryčnika i jakija da jaje jość pytańni
Z 1 kastryčnika rabotniki pry žadańni zmohuć vypłačvać strachavy ŭznos na dadatkovuju aščadžalnuju piensiju — da 10% ad svajho zarobku. Najmalniki buduć abaviazanyja ŭ takim vypadku pieraličvać na hety rachunak jašče da 3%. Pryčym jość niuans: pracadaŭca pavinien pieraličvać taki ž pracent, jak i rabotnik, ale nie bolš za 3%. Da prykładu, kali śpiecyjalist kampanii vyrašyć unosić na dadatkovuju piensiju 2% ad svajho zarobku, to stolki ž pavinien dadać i najmalnik. A kali rabotnik abiare taryf u 5%, to najmalnik «dakinie» maksimalnyja 3%.
Pry hetym najmalnik budzie pieraličvać hrošy na dadatkovuju piensiju rabotnika z abaviazkovych strachavych adličeńniaŭ. Nahadajem, ciapier dla bolšaści pracadaŭcaŭ adličvajuć 34% ad zarpłaty rabotnika — 6% zarpłatnaha fondu idzie na vypłatu roznaj dapamohi, 28% — na piensijnaje strachavańnie.
U Minpracy skieptyčna vykazvalisia pra reformu aščadžalnaj piensijnaj sistemy, jakuju ŭviaduć z 1 kastryčnika. Asnoŭnaje pytańnie jakraz tyčyłasia taho, chto budzie kampiensavać «abaviazkovyja strachavyja ŭznosy, jakija najmalnik, jak čakajecca, budzie nakiroŭvać na aščadžalnuju piensiju.
«Dziaržava, viadoma, niedaatrymlivaje — źjaŭlajucca prybytki, jakija vypadajuć, — udakładniajuć u kampanii «Stravita». — Jany (u zaležnaści ad patreby) stanuć pakryvacca za košt respublikanskaha biudžetu, kali rabotnik, za jakoha častku ŭznosaŭ pracadaŭca nakiroŭvaje na imianny rachunak, aformić sabie zvyčajnuju piensiju ŭ piensijnaj sistemie. Raźličvacca jana budzie pa tych ža normach, što i va ŭsich astatnich. U hetym i zaklučajecca dziaržaŭnaje sufinansavańnie».
U biudžecie FSAN, sa srodkaŭ jakoha vypłačvajuć piensii i dapamohu, nie pieršy hod nazirajecca dzirka, praź jakuju patrabujucca štohadovyja ŭlivańni — subviencyi ź dziaržbiudžetu. Pra heta raniej zajaŭlaŭ u liku inšaha Alaksandr Łukašenka. Minpracy i inšym profilnym viedamstvam nie ŭdajecca vyrašyć hetuju prablemu.
Dzie buduć zachoŭvacca pieraličanyja rabotnikami hrošy na druhuju piensiju
«Unioski naličvajucca i nazapašvajucca na piersanalnym rachunku, u adroźnieńnie ad Fondu sacyjalnaj abarony nasielnictva, — udakładniajuć u strachavoj kampanii «Stravita», praź jakuju buduć adličvać hrošy na dadatkovuju piensiju. — Paśla hetyja srodki raźmiaščajucca na rynkavych umovach u depazity, kaštoŭnyja papiery. Heta dazvalaje abaranić srodki hramadzian ad inflacyi».
Prybytkovaść pa damovie dadatkovaha aščadžalnaha piensijnaha strachavańnia majuć namier ustalavać na ŭzroŭni staŭki refinansavańnia. «Paradak naličeńnia i raźmierkavańnia dadatkovaj dachodnaści (strachavoha bonusu) budzie ŭstanaŭlivacca strachoŭščykam pa ŭzhadnieńni ź Ministerstvam finansaŭ», — tłumačać u strachavoj kampanii. Praściej kažučy, tym, chto vyrašyć aformić strachoŭku na druhuju piensiju, abiacajuć prybytkovaść na ŭzroŭni staŭki refinansavańnia, jakaja ciapier składaje 12% hadavych. Adnak takaja pracentnaja staŭka nie zachavaje źbieražeńni ad inflacyi, kali jana budzie trymacca i dalej na takim ža ŭzroŭni, jak i ciapier. Nahadajem, u mai hadavaja inflacyja skłała 17%.
Kamu admoviać u strachoŭcy na dadatkovuju piensiju
U piensijnaj prahramie, jakaja startuje z kastryčnika, nie zmohuć udzielničać indyvidualnyja pradprymalniki i samazaniatyja, a taksama rabotniki, u jakich pracadaŭca znachodzicca ŭ pracesie likvidacyi abo bankructva. Biespracoŭnyja taksama nie zmohuć aformić takuju strachoŭku, jak i tyja, kamu da vychadu na piensiju zastajecca mienš za try hady. Dla rabotnikaŭ, za jakich najmalniki nie vypłačvajuć unioski ŭ FSAN, taksama budzie niedastupnaja hetaja piensijnaja prahrama.
«U vypadku milicyjanieraŭ i vajskoŭcaŭ uznosy ŭ FSAN nie vypłačvajucca, takim čynam, jany nie mohuć pryniać udzieł u hetaj prahramie», — udakładniajuć strachavalniki.
Ci možna atrymlivać zarpłatu ŭ rublach, a źbirać — u dalarach?
Nie. «Nakapleńni na «druhuju piensiju» i vypłaty pravodziacca ŭ biełaruskich rublach», — udakładniajuć u kampanii «Stravita».
Ci možna admovicca ad strachoŭki da vychadu na piensiju i atrymać raniej svaje hrošy?
— Kali spynić vypłatu strachavoha ŭznosu, to nakoplenaja da hetaha pieryjadu suma zamarožvajecca, adnak na jaje praciahvaje naličvacca dachodnaść i bonus, ale atrymać jaje možna tolki pry dasiahnieńni ahulnaŭstanoŭlenaha piensijnaha ŭzrostu abo pry niespryjalnych padziejach, naprykład, u vypadku ŭstanaŭleńnia invalidnaści I abo II hrupy, — udakładniajuć u strachavoj kampanii.
Pry hetym navat pry vychadzie na daterminovuju piensiju atrymać hetyja hrošy nie atrymajecca. «Vypłata pravodzicca tolki paśla dasiahnieńnia ahulnaŭstanoŭlenaha piensijnaha ŭzrostu», — dadajuć u strachavoj kampanii.
Što budzie sa ŭznosami, kali stracić pracu?
«Kali čałaviek, jaki zaklučyŭ dahavor strachavańnia, pa niejkich pryčynach staŭ biespracoŭnym, to vypłata strachavych uznosaŭ prypyniajecca, — tłumačać strachavalniki. — Kali situacyja z pracaŭładkavańniem vyrašycca, treba napisać zajavu ab adnaŭleńni vypłaty strachavych uznosaŭ». Pra štrafnyja sankcyi ŭ kampanii nie ŭdakładniajuć.
Ci moža najmalnik admovicca ad hetaj prahramy?
Nie. «Pracadaŭca nie maje prava admović va ŭdziele ŭ strachavańni», — udakładniajuć u strachavoj kampanii. To-bok, kali rabotnik zachoča rabić adličeńni na druhuju piensiju, to najmalnik abaviazany taksama rabić ich.
Ci možna rabotniku mianiać pamier adličeńniaŭ na druhuju piensiju?
— Tak. «U pieryjad nakapleńnia ŭdzielnik prahramy raz na hod moža ŭnosić karektyvy ŭ abrany im taryf i źmianiać pracent adličeńniaŭ na asabisty rachunak, — tłumačać strachavalniki. — Chtości pačnie z prahramy «3+3», kali 3% ad svajho zarobku pieraličvaje strachavalnik, a 3% — pracadaŭca. Na niejkim etapie jon moža źviarnucca ŭ strachavuju kampaniju i pavialičyć pamier adličeńniaŭ. Ci naadvarot, kali pieršapačatkova byŭ abrany bolš vysoki taryf, to ŭ vypadku źnižeńnia ŭzroŭniu dachodaŭ jaho možna pamienšyć».
Niekatoryja biełarusy ŭžo ciapier aformili strachoŭku na dadatkovuju piensiju. Što budzie ź imi z 1 kastryčnika?
Čynoŭniki płanujuć, što piensijnyja damovy, jakija biełarusy ŭžo aformili ŭ strachavych kampanijach praz najmalnikaŭ abo samastojna, zachavajucca. Heta značyć, ich možna budzie praciahvać papaŭniać. Praŭda, takoj mahčymaściu karystajucca kala 5% rabotnikaŭ. U Minfinie siarod pryčyn, čamu biełarusy nie śpiašajucca afarmlać takija strachoŭki, raniej nazyvali toje, što «čarada devalvacyj padarvała davier da finansavych instrumientaŭ». Adkul u biełarusaŭ ciapier pavinna dadacca aptymizmu i davieru — adkrytaje pytańnie.
Kali možna budzie atrymać nakoplenyja hrošy?
Hetyja srodki možna budzie atrymać pa svaim vybary na praciahu 5 abo 10 hadoŭ. Ale zrabić heta možna budzie tolki paśla dasiahnieńnia ahulnaŭstanoŭlenaha piensijnaha ŭzrostu. Na siońnia heta 63 hady dla mužčyn, a dla žančyn — 58 hadoŭ.
Ci možna atrymać u spadčynu takuju piensiju?
U Minpracy raniej paviedamlali, što «praduhledžvajecca mahčymaść atrymańnia ŭ spadčynu aščadžalnaj piensii».
Ale raniej ministr pracy Iryna Kaścievič, kažučy pra atrymańnie ŭ spadčynu takoj piensii, rabiła ahavorku — u tym vypadku, kali heta vielmi važna».
