Pierśpiektyvy pavyšać majsterstva praz turniry ŭ kankurentnym asiarodździ dla biełaruskich spartsmienaŭ abnulilisia całkam. Fota: vk.com/meshkovbrest
Zabarona na vystup u top-turnirach
Tych pieramoh, jakija jašče ŭzimku stavili sabie ŭ zasłuhu kiraŭnictva krainy dy profilnaje ministerstva, paśla 24 lutaha damahčysia niemahčyma. Prosta tamu, što saŭdzieł u vajennym uvarvańni pryvioŭ da mižnarodnaha «banu» Biełarusi ŭ tym liku i na spartyŭnych placoŭkach.
Lohkaatletaŭ vykraślili z pratakołaŭ Dyjamientavaj lihi, handbalisty, baskietbalisty dy chakieisty raźvitalisia z vystupami nie tolki ŭ Lizie čempijonaŭ, ale i ŭ spabornictvach mienš statusnaha ranhu, płyŭcoŭ vykinuli ź jeŭrapiejskich basiejnaŭ dy turniraŭ ISL, bijatłanistaŭ prybrali z turniraŭ pad ehidaj IBU…
Pierśpiektyvy pavyšać majsterstva praz turniry ŭ kankurentnym asiarodździ abnulilisia całkam. Da taho ž źnikła matyvacyja pracavać sa stoadsotkavaj samaaddanaściu, bo stała niemahčyma palepšyć ułasny finansavy stan. Jak vynik, spartsmieny isnujuć prosta kab isnavać — i hetamu by pazajzdrościŭ navat Oskar Uajld. Stahodździe tamu jon prydumaŭ kancept «mastactva dla mastactva», dzie ništo nie pavinna było paŭpłyvać na čyściniu idei ŭ tym ci inšym art-abjekcie albo tvory. U našym ža vypadku isnavańnie ŭ vakuumie maje sens tolki dla samich spartoŭcaŭ.
Ludskaja mihracyja
Pierš za ŭsio, na rozum prychodzić adjezd lehijanieraŭ ź biełaruskich kłubaŭ, bo hety praces imhnienna adbivajecca na vynikach navat stałych hiehiemonaŭ. Skažam, BHK imia Miaškova ciaham 54 sustreč nie sastupaŭ na parkiecie ajčynnaha pieršynstva, adnak paśla raźvitańnia z šeraham jeŭrapiejskich vykanaŭcaŭ spačatku pierarvaŭ hety łancuh, a paśla jašče i z Kubkam krainy raźvitaŭsia.
Inšy prykład — baskietbolnyja «Cmoki», što kožny hod vykidvali miljony dalaraŭ na zavoz zamiežnikaŭ pačkami dla pradstaŭleńnia Biełarusi ŭ Adzinaj lizie VTB. Pieršynstva «najlepšych kamand Uschodniaj Jeŭropy», jak jaho nazyvali pramoŭtary, navat u najlepšyja časy minčanam hodnych vynikaŭ nie prynosiła. Tady ž jak vystup u siezonie-2021/22 uvohule abiarnuŭsia hańbaj.
Navat pry minimalnaj kankurencyi «Cmoki» tak i nie zdoleli patrapić u płej-of Adzinaj lihi VTB. Fota: vk.com/tsmokiminsk
Paśla admovy polskaj «Zełenaj Hury» dy estonskaha «Kaleva» praciahvać udzieł u rehularnym pieršynstvie z-za rasijskaha ŭvarvańnia, biełarusam adkryŭsia šlach u płej-of. Tudy «Cmoki» maryli patrapić z debiutnaha siezona, ale ciaham dziesiacihodździa pravalvali misiju. Ciapier ža prabicca ŭ najlepšyja «8 z 10» sam boh nakanavaŭ. Adnak navat u takich ciapličnych umovach «Cmoki» zadaču-minimum vykanać nie zdoleli, bo zhubili padtrymku zamiežnikaŭ, na jakich abapiralisia.
Dekłasacyja instytuta zbornych
Zaprašeńnie ŭ hałoŭnuju kamandu krainy zaŭsiody ličyłasia kali nie karjernym pikam dla čałavieka, to šyračeznym krokam u hetym kirunku. U hulniavych vidach mahčymaść hodna siabie prajavić u «nacyjanałcy» adkryvała šlach da tranśfieraŭ u bolš hodnyja čempijanaty — ad Rasii da dalokaha zamiežža — i, adpaviedna, vysokich zarobkaŭ. Tyja, chto vystupaŭ u indyvidualnych vidach, atrymlivali istotnuju palohku pry vydatkach na zbory, a taksama dostup da mižnarodnych turniraŭ pad vykanańnie raznastajnych narmatyvaŭ — pieršynstva Jeŭropy, śvietu albo Alimpijady.
Forvard kazanskaha «Rubina» Vital Lisakovič praihnaravaŭ vyklik ŭ zbornuju Biełarusi. Fota: rubin-kazan.ru
Palityčnaja izalacyja krainy začyniła pierad atletami šmat jakija dźviery čysta z łahistyčnaha boku. Da taho ž pastaviła pierad vybaram: albo pahadžacca na taksičnaje pradstaŭnictva krainy (ciapier heta znak roŭnaści z padtrymkaj ułady, što ŭvajšła ŭ kaalicyju z Rasijaj) dy zabiaśpiečvać ułasny dabrabyt, albo zachoŭvać čystym sumleńnie i prajaŭlać adekvatnuju hramadzianskuju pazicyju. Chaj sabie potym na tabie jak spartsmienie pastaviać kryž.
Cikava, što jašče niadaŭna suprać sistemy ŭ adkrytuju vystupali adzinki z frystajła, baskietboła albo lohkaj atletyki. Ciapier ža dziaržaŭnyja ŭvodnyja spartoŭcy adkidvajuć sistemniej, bo vajna i adpaviednyja sankcyi zvužajuć varonku mahčymaściaŭ da mizeru.
Tak, pakul varyjanty supracivu bolš nahadvajuć «italjanski strajk», ale i heta ŭžo vialikaja sprava. Bo abudzilisia, naprykład, futbalisty: asnoŭny abaronca zbornaj Mikałaj Zołataŭ u šerahu intervju «razdaŭ» ABFF za pazicyju pa Ukrainie, a forvard-vunderkind Vital Lisakovič uvohule praihnaravaŭ vyklik u kamandu na hulni Lihi nacyj. Tady jak bijatłanisty ŭsurjoz uzialisia za vyvučeńnie hieahrafii: źmiena spartyŭnaha hramadzianstva — ciapier całkam prymalny varyjant navat dla tych, chto raniej prytrymlivaŭsia pohladaŭ «sport pa-za palitykaj».
Fejkavaja kankurencyja
«Mižnarodnyja» spabornictvy, na jakich siońnia vystupajuć ajčynnyja topy, vyhladajuć sapraŭdnym absurdam. Chakieisty «zarubajucca» z moładzievymi rasijskimi kamandami ci haniajuć sparynhi, jakija nie cikaviać navat profilnych śpiecyjalistaŭ. Bijatłanisty ŭdzielničać u adkrytym pieršynstvie Rasii, da jakoha haspadary navat nie rychtavalisia, albo namotvajuć kruhi pa ajčynnym stadyjonie «Dynama» na pieršynstvie pa letnim (!) bijatłonie. Baskietbolnaja žanočaja zbornaja prosta pravodzić UTS — i sutykajecca ź pierśpiektyvaj kančatkova zhubić usich zorak. Bo kali BFB adnoviać u pravach, klučavym vykanaŭcam budzie ŭžo za 40 hadoŭ…
Nie skazać, što hartujucca charaktary albo hadujucca maładyja zorački i na ŭnutranych pieršynstvach. Pa-pieršaje, «palityčnaja sielekcyja» vykreślivaje jašče da startaŭ tych, chto niejkim čynam vykazaŭ svaju niazhodu z pavodzinami Biełarusi padčas vajny. Tudy ž nakiroŭvajucca ludzi, što na atestacyjach nie zdolnyja śpieć dla ministra sportu kuplety himna albo admaŭlajucca hubić zdaroŭje ŭ «paciešnych» spabornictvach sajuznaj dziaržavy.
Pieramožcy adkrytaha Kubka krainy pa mnahaborji sioleta prapisany hałoŭny pryz u 200 rubloŭ. Fota: ucp.by
Pa-druhoje, finansavy składnik turniraŭ nie vabić zorak, što pryzvyčailisia da surjoznych zarobkaŭ.
Naprykład, dla pieramožcy adkrytaha Kubka krainy pa mnahaborji sioleta prapisany hałoŭny pryz u 200 rubloŭ; udvaja bolš pojdzie na zarobak tryumfataru mahiloŭskaha marafona. Tady jak na anałahičnych startach u Rasii hanarary pačynajucca na ŭzroŭni 3400 rubloŭ ajčynnaj valutaj.
Pytańnie, chto budzie hrobić siabie za taki pryzavy fond dy hanarovuju hramatu ad ministra Kavalčuka, kali pryvatnymi fitnes-zaniatkami spartsmien bolš zarobić za tydzień?
«Ucioki mazhoŭ»
Biełaja plama na miescy Biełarusi na luboj spartovaj mapie siońnia — matyvacyja i dla nastaŭnikaŭ-prafiesijanałaŭ abychodzić krainu za kiłamietry. Tamu ŭ futbolnym pieršynstvie, jakoje raniej pryciahvała śpiecyjalistaŭ ź Niderłandaŭ, Čechii, Ukrainy, Bielhii, ciapier z zamiežnikaŭ pracuje tolki rasijanin Siarhiej Tašujeŭ. Minskaje «Dynama» — chakiejny fłahman dy pa sumiaščalnictvie lubimaja cacka Łukašenki — šukaje ruskamoŭnaha treniera. Bo amierykaniec Vudkraft, chaj sabie i zastaŭsia na mastku, ale realnaj dapamohi ad asistentaŭ nie atrymlivaje. Padajecca, što i ciapier kvalifikavanaha zamiežnaha vopytu Krejh nie dačakajecca.
Krejh Vudkraft. Fota: skrynšot telekanała STB.
U baskietbole topavy kalektyŭ, «Cmoki», nie ŭtrymaŭ Edmundsa Valejku, chacia łatvijca nazyvali sapraŭdnym «mozham» na kapitanskim mastku. Handbolny BHK uvohule ŭžo i zabyŭsia, jak heta, čuć padkazki ad treniera na inšaziemnaj movie, chacia jašče paŭhoda tamu šukaŭ vyklučna zamiežnikaŭ na pasadu. Navat rasijanin Padzin, što reanimavaŭ bijatłon, zatrymlivacca na biełaruskich ziemlach nie pažadaŭ, roŭna jak nie znajšłosia vakansij aŭstryjcam Hiesvajneru i Ederu.
Heta hučyć jak prysud industryi. Bo ŭłasnych unikumaŭ kštałtu Šantaroviča albo Kazieki biełaruski sport naradžaje raz u stahodździe. Ale paśla, jak pakazvaje prykład z frystajła, navat rasparadzicca resursam adekvatna «dziaržaparat» adpaviednaj halinie nie moža. Tamu i vyniki na Alimpijadach paharšajucca z cykła ŭ cykł — i adnym bijatłonam, jak by ni chaciełasia, prykryvacca ŭžo składaniej. Tady jak hodnyja atlety paśla zakančeńnia karjery źjazdžajuć za miažu, kab tam u jakaści trenieraŭ pieradavać svoj vopyt kankurentam Biełarusaŭ.
Biełaruska Darja Domračava na čale kitajskaj zbornaj pa bijatłonie. Fota: instagram.com/dadofun/
Hetaja źjava i tak pakrysie pieratvarałasia ŭ trend. Paśla ž 24 lutaha kančatkova aformiłasia ŭ praces «uciokaŭ mazhoŭ». I kali jaho nie spynić, ajčynny sport navat na samaizalacyi chutka zhubić usialaki sens. Pryčym niezvarotna.
