Ab pravavoj dziaržavie
My byli ŭ iluzii, što my žyviem u pravavoj dziaržavie. Ale ŭ adzin dzień usio admianili, začyścili palanu daščentu, navat niazłomnyja i niepachisnyja «Echo Moskvy» i «Novuju hazietu» (jakaja zdavałasia absalutna niedatykalnaj) možna było za adzin dzień zakryć. Vysiekli ŭ momant, tamu što nie było zakona ‒ zaŭsiody była iluzija.
I demakratyi nie było vielmi daŭno. Sa strełami pa Biełym domie skončyłasia ŭsiakaja demakratyja. Heta značyć, jana była ŭ nas malusieńkija paŭtary hady, kali ŭsio dychała naviznoj i nadziejaj na toje, što ŭsio źmienicca.
A dalej zašmorhnuli zasłonu, zakryli štoru i pakazvali nam hetuju hulniu cieniaŭ, što jość prava, jość zakon, jość sudovyja instancyi i ŭsio takoje. Ale my viedajem, što ŭsio heta šyrma, usio heta — vialiki padman.
Heta biaspraŭje javiła siabie. Tak, my takija, — abviaściła nam ułada naŭprost. Vy, vy, vy i vy nie patrebnyja, i ŭsich inšaahientami zapisali, zdradnikami ajčyny.
Pra niaviedańnie svajho hledača
Ja raptam ubačyŭ ciapier taho samaha hledača, jaki kaža: «Uładzimir Uładzimiravič usio pravilna robić». Voś hetyja samyja ludzi — heta nie maje surazmoŭcy, ja nie mahu ź imi razmaŭlać.
Ja žyŭ iluzijaj. Rabiŭ film «Alena» — dumaŭ, što źviartajusia da sabrata. Rabiŭ film «Levijafan», byŭ absalutna pierakanany, što hety maleńki čałaviek zrazumieje mianie, skaža: dakładna, heta ja, heta pra mianie, voś jano biaspraŭje, voś jak abychodziacca z prostym čałaviekam. A hety maleńki čałaviek, jak u tym aniekdocie, skazaŭ: «Ja tut žyvu».
Vielizarnaja kolkaść našych suajčyńnikaŭ prosta nie dajuć sabie rady pahladzieć u inšy bok. Nu nie moža tak być, kab dva miesiacy źniščali ŭščent harady, i ŭsio — nie my, nie my.
Hetyja suplamieńniki, suajčyńniki tvaje, jany zusim inšy sihnał usprymajuć. Jany hladziać tolki televizar.
Ja zaraz spaznaju svajho hledača praz kamientary vakoł vajny, niežadańnie bačyć vidavočnaje.
Pra kaleh
Ja bačyŭ intervju, u Rasii ŭziataje ŭ adnaho artysta, i ŭsie 40 chvilin dyjałohu jon usialak sychodziŭ ad prostaha adkazu na pytańnie, spasyłaŭsia na toje, što «my nie viedajem, ja ŭ hieapalitycy ničoha nie razumieju».
Navošta treba razumieć niešta ŭ hieapalitycy, kali Maryupal prosta razbombleny daščentu? Ty małady čałaviek, jaki moža zazirnuć praz VPN abo bieź jaho na staronki «Mieduzy», zajści ŭ jutub i razhledzieć usiu karcinu.
Zrujnavany Irpień, vid źvierchu. Fota: AP
I ty — aktor, jakomu dadzieny dar spaznavać, dzie praŭda, dzie nie, heta značyć raspaznavać voś hetaje «vieru» Stanisłaŭskaha. Ty prosta pavieryš kožnamu kadru ‒ u hetych kvaterach šmatpaviarchovikaŭ nie žyvuć «nacyki», ukrafašysty.
Zaraz pryjšoŭ taki čas, kali ty nie možaš spasłacca na toje, što ty — prosta dyryžor arkiestra. Nie atrymajecca. Ciapier užo ŭsio. U toj dzień, kali heta ŭsio admianili… kožny hołas, što supraciŭlajecca hetaj chłuśni: «Echo Moskvy», «Dožd́», «Novuju hazietu»… Kali ŭsio heta było admieniena, voś z hetaha momantu ty nie možaš nie viedać.
Pra hramadzianskuju vajnu
Samaje važnaje — heta vajna, jakaja pierachodzić u našy asabistyja adnosiny ź blizkimi. Kali ŭnutry pa sutnaści idzie hramadzianskaja vajna. I ja pryjšoŭ da takoj dumki, što słušna ŭpuścić u siabie ŭsiu hetuju vajnu, uvieś hety žach, usiu Buču, uvieś Hastomiel, i, upuściŭšy, nie vypuskać na inšaha. Chaj jon kaža. Adnojčy jon zrazumieje, što nie toje kazaŭ. Tamu što inakš my jak pravadniki praciahvajem hetuju vajnu, my jaje doŭžym. Doŭžym užo doma ŭ siabie, ź siabrami, kalehami. Mnie zdajecca, treba spynić jaje na sabie.
Brat ź siastroj u lakarni Lvova. Jana Ściepanienka paciarpieła ŭ čas rakietnaha ŭdaru pa vakzale ŭ Kramatorsku. Fota: AP
Pra słabaść Pucina
Nie mahu zrazumieć, čamu našamu prezidentu nie prychodzić u hałavu takaja prostaja dumka, što možna spynicca, skazać «stop» i adyhrać nazad abo zrabić niejki žest dobraj voli.
Ja pamiataju, kali ŭkrainski režysior Aleh Siancoŭ abviaściŭ haładoŭku, i było vidać, što jon pojdzie da kanca, i zusim było niezrazumieła, čamu nie spynić heta? Čamu nie pajści na hetyja ŭmovy?
Mnie zdavałasia, što taki žest naohuł nie zjaŭlajecca prajavaj słabaści, a naadvarot — siły. Siła — heta być miłasernym, a nie siła — iści da pieramožnaha kanca.
Tak i tut, ja nie viedaju, čamu b nie spynicca, čamu b ciapier, siońnia nie spynicca.
Ja nie razumieju, navošta ŭsio heta. Vypalili ŭsio žyvoje. Što dalej rabić z hetaj vypalenaj ziamloj?
Ciapier, viadoma, usio. Heta na dziesiacihodździ jak minimum. Rany zahojacca, źmienicca śvietarazumieńnie va ŭsich bakoŭ. Tamu što niemahčyma žyć u takoj varožaści, takoj lutaj nianaviści. Nianaviść — heta nie paliva dla stvareńnia i dla žyćcia.
Pra inšuju Radzimu
Majoj Radzimie zdradzili tyja, chto ździejśniŭ ciapier heta praktyčna niezvarotnaje i žudasnaje dziejańnie, heta značyć abviaścili vajnu našamu dobramu susiedu. Dla mianie jany zdradniki Radzimy. Tamu što ja takoj Radzimy nie viedaju.
U mianie inšaja Radzima. Taja samaja, dzie kažuć: «Nie vajnie!», «Miru mir», «Ci chočuć ruskija vajny?»
Kudy heta ŭsio padzieć? Jak z hetym być? Jak być z pačućciom, što ty žyvieš u krainie-ahresary?
Pra praŭdu
Jość ruskaja prykazka, ja jaje vielmi lublu: «Vsie minietsia, odna pravda ostanietsia». Tak ci inakš, rana ci pozna heta zdarycca. Jak heta zdaryłasia na prykładzie Bučy, na prykładzie Katyni.
Niemcy pieršymi vyjavili pachavańnie dvaccaci adnoj tysiačy polskich aficeraŭ i sałdat, rasstralanych NKVD. Heta značyć, kali niemcy zaniali Smalensk, jany vyjavili hetyja pachavańni. My, naturalna, skazali, što heta nie my. Bo my pryvykli da hetaha truku.
Adnak u 1991—1992-m, u toj błasłaviony čas, kali my byli volnyja, tady zmahli pryniać i abviaścić, što tak, paciarpiełyja — polskija sałdaty i aficery, byli rasstralanyja NKVD.
Voś hetak ža dakładna pryjdzie dzień, kali chtości, nie my, skaža: «Tak, Buča — heta my. I ŭsio, što my tam narabili, — heta taksama my».
Što rabić ludziam kultury ŭ čas vajny
Nam treba pryjści ŭ siabie, sabrać siabie ŭ cełaje, ahledziecca pa bakach, zrazumieć, što adbyłosia, ubačyć ruiny, kali pył asiadzie, i praciahnuć svaju pracu. Heta — naša praca.
Zaraz ratavalniki raźbirajuć ruiny, lekary ratujuć paranienych, a my ničoha inšaha nie možam rabić, akramia jak praciahvać hetuju razmovu z aŭdytoryjaj. Prosta jana budzie skarektavanaja.
Ruskaja častka, jakaja robić svaje śpiektakli, filmy, jana budzie abpalenaja hetaj vajnoj. I tyja, chto maje sapraŭdny hołas, tyja, chto mohuć supraćstajać naporu hetaj chłuśni, jany zdolejuć ezopavaj movaj ci niejak pa-inšamu kazać pra toje, što zdaryłasia. Heta budzie abaviazkova.
Inšaje pytańnie, što heta nievierahodna ciažka praz hetuju hlejkuju atmaśfieru pradracca. Užo 36 z 456 teatraŭ u Rasii «zihavali», prysiahnuli litary Z.
Ja nie hublaju nadziei, što ŭ Rasii jość hałasy. Nielha jaje śpisvać i skazać, što ŭ Rasii niama rasijskaj kultury. Z hetym ja nikoli nie pahadžusia.
