Častka rakiety, u jakoj, vierahodna, byli kasietnyja bomby. 23 sakavika, Charkaŭ. Fota: GETTTY IMAGES
Takija złačynstvy vyznačajucca Ženieŭskimi kanviencyjami i mižnarodnymi damovami.
Hetyja dakumienty zabaraniajuć naŭmysnyja abstreły hramadzianskaha nasielnictva i hramadzianskaj infrastruktury, katavańni i zhvałtavańni, a taksama vykarystańnie peŭnaj zbroi.
Mižnarodnaje humanitarnaje prava zabaraniaje vykarystańnie zbroi, jakaja nanosić praźmierny ŭron abo maje nievybiralnaje dziejańnie.
Da takich srodkaŭ viadzieńnia vajny adnosiacca chimičnaja i bijałahičnaja zbroja, supraćpiachotnyja miny i kasietnyja bojeprypasy.
Pravaabarončyja arhanizacyi majuć dastatkova dokazaŭ užyvanńnia Rasijaj kasietnych bomb va Ukrainie jak padčas poŭnamaštabnaha ŭvarvańnia, tak i padčas vajny na Danbasie.
Ukraina ŭžo raspačała amal 3,5 tysiačy spraŭ ab vajennych złačynstvach suprać rasijskich vajskoŭcaŭ, paviedamiŭ daradca kiraŭnika Ofisa preidenta Michaił Padalak.
Čamu kasietnyja bojeprypasy zabaronienyja?
Kasietnyja bojeprypasy — heta avijabomby, artyleryjskija snarady abo rakiety, jakija ŭtrymlivajuć dziasiatki ci navat sotni mienšych subbojeprypasaŭ zamiest adnaho bujnoha vybuchovaha snarada.
Heta mohuć być miny abo snarady roznaha pryznačeńnia (supraćtankavyja, supraćpiachotnyja, chimičnyja i inš.).
Paśla zapusku kasietnaja bomba abo rakieta tarmazić u zadadzienym miescy i raskidvaje mini-snarady na vialikaj płoščy — pamieram z adno-dva futbolnyja pali. Heta dazvalaje adnoj bombie-nośbitu źniščać mnostva celaŭ zamiest adnoj.
Kasietnyja bojeprypasy pahražajuć cyvilnamu nasielnictvu pa dźviuch pryčynach, tłumačyć Boni Dohierci, staršy navukovy supracoŭnik adździeła zbroi Human Rights Watch.
Pa-pieršaje, jany paražajuć vialikuju terytoryju, nie adroźnivajučy sałdat ad mirnych žycharoŭ.
Pa-druhoje, nie ŭsie mini-snarady ŭzryvajucca adrazu pry ŭdary. Da čverci subbojeprypasaŭ mohuć zastavacca na ziamli i pradstaŭlać pahrozu dla mirnaha nasielnictva na praciahu niekalkich miesiacaŭ, hadoŭ ci navat dziesiacihodździaŭ paśla kanfliktu.
Niekatoryja mini-snarady jarkaha koleru, padobnyja na šary abo cylindry, pryciahvajuć dziaciej. Z-za ich nievialikaha pamieru fiermiery, jakija apracoŭvajuć pole, mohuć ich nie zaŭvažyć.
Nierazarvanyja bojeprypasy ŭ Azierbajdžanie padčas druhoj karabachskaj vajny ŭ kastryčniku 2020 hoda. Fota: GETTTY IMAGES
Tamu vykarystańnie kasietnych bombaŭ u nasielenych punktach ličycca surjoznym parušeńniem mižnarodnaha humanitarnaha prava. Heta zabaroniena Kanviencyjaj ab kasietnych bojeprypasach 2008 hoda.
Jak i kali Rasija vykarystoŭvała kasietnyja bojeprypasy?
Z pačatku poŭnamaštabnaha ŭvarvańnia ŭkrainskija pravaachoŭniki paviedamlali ab abstrełach kasietnymi bojeprypasami ŭ Charkaŭskaj, Sumskaj, Kijeŭskaj, Danieckaj, Adeskaj, Chiersonskaj i Mikałajeŭskaj abłaściach.
Inšymi słovami — praktyčna va ŭsich rajonach aktyŭnych bajavych dziejańniaŭ.
Šyrokaje vykarystańnie zbroi, zabaronienaj mižnarodnymi kanviencyjami, paćviardžaje Human Rights Watch. Arhanizacyja pryvodzić dokazy bolš čym dziasiatka vypadkaŭ užyvańnia Rasijaj kasietnych bojeprypasaŭ paśla napadu na Ukrainu.
Užo ŭ pieršy dzień vajny pravaabaroncy zadakumientavali ŭdar rasijskich vajskoŭcaŭ kala špitala ŭ Vuhladary ŭ padkantrolnaj ukrainie častcy Danieckaj vobłaści.
Balistyčnaja rakieta 9M79 «Točka» dastaviła kasietnuju bojehałoŭku 9N123 z 50 subbojeprypasami.
U vyniku napadu zahinuli čaćviora mirnych žycharoŭ i jašče 10 atrymali ranieńni. U vyniku ŭdaru paškodžany budynak balnicy, mašyna chutkaj dapamohi i hramadzianskija aŭtamabili.
Praz čatyry dni, 28 lutaha, rasijskija vojski zapuścili rakiety z kasietnymi bojeprypasami 9M55K «Śmierč» pa troch rajonach Charkava, paviedamlaje Human Rights Watch.
Kožnaja z hetych rakiet zvyčajna maje 72 subbojeprypasy 9N235.
U vyniku hetych udaraŭ u horadzie dzieviać mirnych žycharoŭ zahinuli i 37 atrymali ranieńni, havorycca ŭ dakładzie Viarchoŭnaha kamisara AAN.
Na videa, jakoje Amnesty International raspaŭsiudziła na svajoj staroncy ŭ Twitter, bačny abstreł Charkava 28 lutaha. Rakiety, vypuščanyja pa horadzie, utrymlivali mnostva subbojeprypasaŭ.
7, 11 i 13 sakavika rasijskija vojski vypuścili kasietnyja bojeprypasy ź sistem załpavaha ahniu «Śmierč» i «Urahan» pa Mikałajevie. U adzin z dnioŭ dzieviać mirnych žycharoŭ byli zabityja ŭ čarzie la bankamata.
Prymianieńnie Rasijaj kasietnych bojeprypasaŭ paćviardžajuć žurnalisty-rasśledavalniki Bellingcat.
Vykarystoŭvajučy fota i videa z adkrytych krynic, a taksama hieadanyja, jany zadakumientavali abstreły škoł, balnic i žyłych kvartałaŭ hetym vidam zbroi ŭ Charkavie, Adesie i Chiersonie.
Bellingcat identyfikavali typy zbroi, što dapamahaje vyznačyć, chto jaje vykarystaŭ, a taksama miescaznachodžańnie, adkul snarady mahli być vypuščanyja.
Pavodle danych rasśledavańnia, Rasija skinuła prynamsi adnu niekiravanuju kasietnuju bombu i mnostva rakiet, zaradžanych subbojeprypasami.
Arhanizacyja ŭstanaviła, što hetyja rakiety byli zapuščanyja reaktyŭnymi sistemami załpavaha ahniu «Tarnada-S», «Śmierč» i «Urahan», a taksama rakietnymi kompleksami «Točka» i «Iskander».
Pavodle źviestak Human Rights Watch, padčas vajny na Danbasie ŭ 2014-2015 hadach kasietnyja bojeprypasy vykarystoŭvalisia abodvuma bakami kanfliktu. Ukraina admaŭlaje prymianieńnie hetaj zbroi.
Z pačatku poŭnamaštabnaha rasijskaha ŭvarvańnia pravaabarončaja arhanizacyja nie fiksavała prymianieńnia kasietnych bojeprypasaŭ Ukrainaj.
Rasija śćviardžaje, što nanosić udary tolki pa vajskovych abjektach vysokadakładnaj zbrojaj. Pres-sakratar Kramla Dźmitryj Piaskoŭ abvierh abvinavačvańni ŭ vykarystańni rasijskaj armijaj va Ukrainie vakuumnych i kasietnych bombaŭ.
Chto i kali zabaraniŭ vykarystoŭvać hetuju zbroju?
«Praviły raźmiežavańnia» mižnarodnaha humanitarnaha prava patrabujuć ad bakoŭ kanfliktu adroźnivać hramadzianskich asob i ŭdzielnikaŭ kanfliktu, a taksama mirnyja i vajennyja abjekty.
Vykarystańnie kasietnych bojeprypasaŭ, prynamsi tam, dzie mohuć znachodzicca mirnyja žychary, parušaje hetaje praviła.
Kanviencyja ab zabaronie prymianieńnia kasietnych bojeprypasaŭ nabyła moc u 2010 hodzie. Jaje padpisali bolš za sto krain.
U toj ža čas niekatoryja z najbujniejšych vytvorcaŭ kasietnych bojeprypasaŭ i krainy ź vialikimi zapasami hetaj zbroi admovilisia padpisać kanviencyju. Heta ZŠA, Rasija, Kitaj, Indyja, Pakistan i Brazilija.
Pa danych Cluster Munition Monitor, adździeła Mižnarodnaj kampanii pa zabaronie naziemnych min, bolš za 22 000 čałaviek pa ŭsim śviecie zahinuli ad kasietnych bojeprypasaŭ z 1960 pa 2020 hod.
Pryčym bolš za 18 tysiač ź ich, to-bok bolš za 80%, paciarpieli nie ad abstrełu, a ad nierazarvanych bojeprypasaŭ.
Brytancy majuć pieradać Ukrainie mahutnyja supraćkarabielnyja rakiety «Harpun». Što pra ich viadoma?
Vialikabrytanija pieradała Ukrainie sučasnyja rakietnyja kompleksy Starstreak. U čym ich admietnaść?
Zachad masava pieradaje Ukrainie supraćtankavyja rakiety. Jany spyniać rasijskaje ŭvarvańnie?
Čto takoje ORDŁO i v čiem raźnica mieždu BTHr i BTR? Hajd po tierminam i abbrieviaturam vojny v Ukrainie
Bajraktar suprać rasijskaha SPA: čamu armija RF akazałasia praktyčna biaśsilnaj
