16 lutaha adbyłosia pasiadžeńnie kalehii Ministerstva antymanapolnaha rehulavańnia i handlu pa vynikach dziejnaści viedamstva ŭ 2021 hodzie i zadačach na 2022 hod. Ministr Alaksiej Bahdanaŭ padkreśliŭ, što pavodle vynikaŭ 2021 hoda inflacyju ŭdałosia strymać na adnaznačnym uzroŭni (9,97%), a rost cenaŭ na sacyjalna značnyja tavary na ŭzroŭni 9,1%. U 2022 hodzie MARH zachavaje kurs na padtrymańnie cenavaj stabilnaści i abaronu ŭnutranaha rynku jak za košt instrumientaŭ antymanapolnaha i cenavaha rehulavańnia, tak i za košt dadatkovych mier.
Vadzim Iosub.
Hazieta «Biełarusy i rynak» zapytałasia ŭ finansavaha analityka Vadzima Iosuba, jak jon aceńvaje prapanavanyja Ministerstvam recepty.
— Nijakaha receptu baraćby ź inflacyjaj ja nie baču. Jość zakliki, jakija hučać apošnija hadoŭ 30, ale jany na ceny nie dziejničajuć. Nasamreč, receptam mohuć stać kankretnyja dziejańni.
U šerahu krain Jeŭropy taksama sutyknulisia z vysokaj inflacyjaj. Naprykład, Polšča zmahajecca ź inflacyjaj źmianšeńniem PDV na šerah tavaraŭ. U nas ža, naadvarot: na pačatku minułaha hoda padniali PDV na leki, dziciačyja tavary, što taksama adyhrała svaju rolu ŭ roście inflacyi — śpisvać usio tolki na źniešniuju inflacyju nie prychodzicca.
Ministr zajaviŭ, što «my pavinny budziem bolš nasyčać našy palicy ajčynnaj pradukcyjaj, jakaja apryjory budzie tańniejšaj za impartnuju». Niezrazumieła, čamu apryjory i naohuł, jakaja pradukcyja majecca na ŭvazie.
Zapoŭnić palicy kramaŭ ajčynnymi kampjutarami i televizarami, jakija buduć tańniejšyja za impartnyja, naŭrad ci atrymajecca. Kali my havorym pra aharodninu i sadavinu, jakija vyroščvajucca ŭ Biełarusi, to čaściakom u nas jany daražejšyja za impartnyja. Kali my chočam kuplać aharodninu-sadavinu pa cenach, nižejšych za impartnyja, to pavinny razabracca, čamu jany daražejšyja i što treba zrabić, kab stali tańniejšymi (abo źmianić biznes-asiarodździe, u jakim pracujuć pradpryjemstvy APK, fiermiery, abo źmianić padatkaabkładańnie). Kali ničoha nie mianiać, to zusim niezrazumieła, čamu tavary, jakija byli daražejšyja za impartnyja, raptam apryjory stanuć tańniejšyja.
Tyja ž miery, jakija sapraŭdy robiacca, nie spryjajuć baraćbie ź inflacyjaj, a navat naadvarot. Zusim niadaŭna zabaranili pradavać na ekspart biełaruskija cybulu i kapustu, ciapier — cukar. Čamu hetyja sadavina i aharodnina darahija? Tamu što pradpryjemstvy APK, fiermiery niedastatkova ich vyroščvajuć.
Kali zabaranić ekspartavać hetuju pradukcyju i prymusić pradavać vyklučna na ŭnutranym rynku pa źnižanych, rehulavanych cenach, to vytvorcy stanuć zarablać jašče mienš, a značyć, u ich budzie jašče mienš stymułaŭ jaje vyrablać. I jak vynik — u nastupnym hodzie ŭ nas budzie jašče mienš biełaruskaj kapusty i biełaruskaj cybuli. Miera, zaklikanaja nibyta źnizić ceny, pryviadzie da jašče bolšaha źnižeńnia kolkaści ajčynnaj pradukcyi, i jaje pryjdziecca albo impartavać, abo zastacca biez kapusty zusim.
Kankretnyja miery pa źnižeńni inflacyi nie robiacca, a pa asobnych tavarnych pazicyjach usio robicca dla taho, kab siońnia hety tavar zrabić tańniejšym, ale zaŭtra jaho nie budzie naohuł.
— Ci moža ŭrad uvieści abmiežavalnyja miery na impart?
— Krytyčny impart — toj impart, jaki zamiaścić niemahčyma. Tearetyčna, niekatoryja pazicyi zamiaścić možna, ale ŭźnikaje pytańnie: čamu heta nie było zamieščana jašče ŭčora? Albo heta my nie ŭmiejem vyrablać, albo svaja vytvorčaść akažacca bolš darahoj, čym impart, albo nie daražejšaj, ale horšaj pa jakaści?
Impart isnuje pa adnoj prostaj pryčynie: impartnaja pradukcyja pa suadnosinach košt-jakaść lepšaja za ajčynnuju. Impartavać abo nie impartavać — pakupnik hałasuje svaim kašalkom. Administratyŭnaje impartazamiaščeńnie pryviadzie da taho, što kančatkovy spažyviec atrymaje tavar abo horšaj jakaści, abo pa bolš vysokaj canie, abo, što vierahodna, horšaj jakaści pa bolš vysokaj canie.
— Alternatyŭnyja sposaby cenavaha rehulavańnia… što razumieje pad hetym MARH?
— Pramoje rehulavańnie — zafiksavać canu, abmiežavać handlovuju nadbaŭku, źmienšyć handlovuju nacenku. Usio astatniaje: zabarona ekspartu, abmiežavańnie impartu — mabyć, heta razumiejecca pad alternatyŭnymi sposabami.
— MARH prapanuje raspracavać mietadyčnyja rekamiendacyi pa arhanizacyi ŭzajemadziejańnia ministerstva z zacikaŭlenymi pravaachoŭnymi orhanami pa vyjaŭleńni i dakazvańni pravaparušeńniaŭ, jakija abmiažoŭvajuć kankurencyju. Pravaachoŭnyja orhany mohuć utajmavać inflacyju?
— Pa sutnaści, heta možna ŭsprymać jak baraćbu z cenavymi zmovami, pahadnieńniami ab abmiežavańni kankurencyi i hetak dalej. Takija źjavy isnujuć, i ź imi sprabujuć zmahacca va ŭsim śviecie. Ale čaściej za ŭsio heta nakiravana suprać manapolij i alihapolij. U nas ža asnoŭnaja manapolija ŭ mnohich vidach dziejnaści — dziaržava. Tamu, zmahajučysia suprać inflacyi sumiesna z pravaachoŭnymi orhanami, hałoŭnaje nie vyjści na samich siabie.
— Jakija dziejańni varta było b raspačać uradu dla baraćby ź inflacyjaj?
— Maksimalna libieralizavać źniešnieekanamičnuju dziejnaść, nie robiačy nijakich abmiežavańniaŭ dla ekspartu i impartu, maksimalna libieralizavać cenaŭtvareńnie ŭnutry krainy, nie ŭvodziačy nijakich abmiežavańniaŭ. Nasamreč, vahańnie cenaŭ — naturalny praces, a rynak i svabodnaje cenaŭtvareńnie — najlepšy instrumient pa nasyčeńni rynku i pa zadavalnieńni patrebaŭ.
Rost cenaŭ na toj ci inšy tavar — sihnał vytvorcu, što takoha tavaru nie chapaje. Kali kapusta daražeje, heta sihnał fiermieram, što jaje vyroščvajecca mała. Tamu fiermier, jaki ŭ minułym hodzie vyroščvaŭ buraki, u hetym hodzie piarojdzie na kapustu: uradžaj budzie bolšy, ceny źniziacca biez usialakich pastanoŭ i administratyŭnych rašeńniaŭ.
A kali pracavać administratyŭnymi mietadami, to niešta budzie źnikać z palic, niešta — daražeć, a niešta zamieniać nizkajakasnaj pradukcyjaj.
Čytajcie taksama:
Ministr handlu: U roście cenaŭ vinavataja «impartnaja inflacyja», treba źmianšać sabiekošt
Ministr handlu raskazaŭ, jak budzie trymać ceny na łancuhu
MARH znajšoŭ, chto zavyšaje ceny na harodninu. Bujnym sietkam dali štrafy
«Kraina stračvaje mahčymaści raźvićcia». Ekanamisty pra toje, što budzie z cenami i zarobkami biełarusaŭ u 2022 hodzie
