Prahrama «Jeŭrapiejskaha centra svabody miedyja i presy» (ECPMF) pa padtrymcy žurnalistaŭ, jakija cierpiać za svaju prafiesiju, abviaściła pra mahčymaść padtrymki dla biełaruskich žurnalistaŭ.
Hetaja prahrama daje «biaśpiečnaje miesca dla praciahu rasśledavańniaŭ i publikacyj, adpačynku i adnaŭleńnia», «svabodnyja ad apłaty apartamienty ŭ Lejpcyhu», «miesiačnuju stypiendyju 1000 jeŭra», «strachoŭku žyćcia i kansultacyi psichołaha» i hetak dalej. Siarod umovaŭ udziełu — dakazanaja pahroza žurnalisckaj dziejnaści.
Niečakana vyśvietliłasia, što pravierku niamieckaha fondu prajšła Śviatłana Hałuza. Jana atrymała mahčymaść žyć u Lejpcyhu na stypiendyju. Heta stała viadoma paśla taho, jak na sajcie inicyjatyvy źjaviŭsia materyjał ź pieralikam palitviaźniaŭ biełaruskaj miedyjaśfiery za jaje aŭtarstvam.
Śviatłana Hałuza — heta nie asabliva viadomaja žurnalistka «Sovietskoj Biełoruśsii». U 2020 hodzie jana vyjechała ŭ Litvu i ŭładkavałasia asabistaj asistentkaj da Andreja Stryžaka, kiraŭnika Fondu salidarnaści BySol.
Stryžak davieryŭ joj kiravańnie, u tym liku pryvatnym akaŭntam u Telehramie, pad jakim jon znachodziŭsia ŭ roznaha kštałtu zakrytych čatach.
U dalejšym da śpiecsłužbaŭ trapili skrynšoty z hetaha čata (na toj momant Raman Pratasievič jašče nie byŭ zatrymany). U tym «kampramacie» fihuravali błohier Eduard Palčys, były śledčy Jaŭhien Juškievič, palityčny analityk Arciom Šrajbman i hetak dalej. U fondzie śćviardžajuć, što fotazdymki zrabiła Hałuza.
«Vielmi dziŭna ciapier čytać tekst jaje aŭtarstva pra pakuty Andreja Alaksandrava, jakomu prypisvajecca «finansavańnie hrupavych dziejańniaŭ», — kaža Andrej Stryžak. — Bo ja liču, što toj dostup, jaki ŭ jaje byŭ, nie vyklučana, i byŭ vykarystany dla taho, kab jaho aryštavać.
Toje samaje tyčycca homielskich pravaabaroncaŭ Sudalenki i Palakova. Jana zhadała pra ich na adnym sa strymaŭ. Paśla čaho ŭ ich prajšli vobšuki, i jany byli zatrymanyja z abvinavačvańniem u «finansavańni pratestaŭ» (heta toj artykuł, jaki stavicca ŭ vinu ludziam, što dapamahali kampiensoŭvać štrafy)».
Jak Stryžak tłumačyć toj fakt, što nikomu nie viadomaja, niepravieranaja asoba z «Sovietskoj Biełoruśsii» atrymała dostup da jaho piersanalnaha akaŭnta i, tym samym, da kanfidencyjnych pierapisak?
«U žniŭni 2020-ha da nas prychodziła šmat roznych ludziej: ludzi ź dziaržaŭnaha telebačańnia i haziet, siłaviki i hetak dalej. Jana nie vyłučałasia siarod inšych, usie vieryli, što pieramoha budzie chutka, — tłumačyć Stryžak. — Ahułam pracavała jana dobra ŭ tych pytańniach, jakija na jaje byli ŭskładzienyja».
Nie vyklučana, što Hałuza była źviazanaja ź Illoj Biehunom, jaki pryznany litoŭskim Departamientam dziaržaŭnaj biaśpieki «niepažadanaj asobaj u Litvie».
«Sprava Biehuna zastajecca samym paśpiachovym ź viadomych vypadkaŭ infiltracyi, jakija minskamu režymu ŭdałosia vykarystać nie tolki ŭ špijonskich, ale i ŭ dezynfarmacyjnych metach», — tak piša pra jaho litoŭskaja presa.
Biahun imknuŭsia być blizkim da rabotnikaŭ fondaŭ i štaba Cichanoŭskaj, a paśla raptoŭna viarnuŭsia ŭ Biełaruś, pakinuŭšy ŭ Litvie navat dakumienty.
Jamu prypisvajecca zbor infarmacyi i viadzieńnie telehram-kanała «Štab Onoško», u jakim dyskredytavalisia apazicyjnyja palityki. Asabliva fondy, da dziejnaści jakich jon nie mieŭ dačynieńnia, imavierna, atrymlivajučy infarmacyju ad Hałuzy.
U vyniku Hałuza sama źjaviłasia na hetym kanale ź videazvarotam, vyliła brud na svaich paplečnikaŭ, a jaje tezisy i aŭdyjapaviedamleńni stali centralnymi padziejami ŭ šmatlikich «rasśledavańniach» prapahandy.
Na kanale vyraz «niedziaržaŭnyja ŚMI» brali ŭ dvukośsi i, što ŭ niejkim sensie simvalična, raskryvali detali asabistaha žyćcia supracoŭnicy štaba Cichanoŭskaj Nastaśsi Kaściuhovaj, čyja maci, analityk Valeryja Kaściuhova, ciapier znachodzicca ŭ źniavoleńni. Mienavita pra jaje ciapier na niamieckim sajcie kranalna piša Hałuza.
Na kanale, darečy, źjaviŭsia i zahadkavy dopis adnosna aryštu aktyvista Mikałaja Dziadka.
Hałuza mieła dostup da asabistych pierapisak Stryžaka. Fota: skrynšot z kanała
Paśla skandałaŭ Hałuza pierajšła da Volhi Karač, a čym zajmałasia da taho, jak akazałasia ŭ Lejpcyhu — nieviadoma.
Ź jaje boku nie hučała ni tłumačeńniaŭ, ni prabačeńniaŭ za datyčnaść da «Štaba Anoški».
***
«Naša Niva» źviarnułasia pa kamientaryj da samoj Śviatłany Hałuzy i ŭ «Jeŭrapiejski centr svabody miedyja i presy». Pakul adkazaŭ my nie atrymali, jak tolki atrymajem, adrazu apublikujem.
