Fota z prajekta Šury Pilipovič-Suščyc «Skradzienyja ludzi»
2020-y byŭ hodam vialikaj nadziei. 2021-y staŭ hodam biaskoncaha hora, nievyčerpnych ślozaŭ, razburanych siemjaŭ, pałamanych losaŭ, biaskoncaj frustracyi i apantanaha čakańnia.
Sistema nie škaduje ni žančyn, ni dziaciej, ni navat dziaciej z razumovymi adchileńniami. I dziaciej jana šantažuje zatrymanymi matulami.
Amal tysiača palitviaźniaŭ. Heta tolki tyja, kaho pryznali takimi pravaabaroncy. Ale achviar, złamanych losaŭ — dziasiatki, sotni tysiač. Dzieci biez baćkoŭ. Baćki bieź dziaciej. Samotnaja 83-hadovaja Alena Mironaŭna Ašurak: adzin syn u mahile, druhi — u vyhnańni. Maštab novaj nacyjanalnaj trahiedyi my jašče nie ŭ stanie achapić.
Ułada choča, kab narod maŭčaŭ. I kab bajaŭsia. I kab nijakaj salidarnaści z tymi, kaho źbili, rastaptali, navat zabili. Praŭładnyja Telegram-kanały rahočuć z prynižanych, pabitych, zapužanych ludziej. Milicyjanty, vajskoŭcy, pamiežniki zakałychvajuć svajo sumleńnie: «Časam nie da zakonaŭ».
Za słovy dajuć terminy, jakija nie dajuć za zabojstva z rasčlanionkaj. Sudziać zakrytymi sudami, sa schavanymi śviedkami, advakaty — pad padpiskaj ab nierazhałošvańni.
Baranavickamu błohieru Iharu Łosiku za jaho papularny błoh «Biełaruś hałaŭnoha mozha» dali 15 hod kałonii ŭzmocnienaha režymu.
Łosika abvinavacili ŭ arhanizacyi masavych biesparadkaŭ i raspalvańni sacyjalnaj varažniečy. Zatrymali ž jaho 25 červienia 2020 hoda — jašče da masavych pratestaŭ.
«Ja abiacała Iharu być pobač»
Sud nad Iharam pačaŭsia 24 červienia 2021 hoda, jon prachodziŭ u Homielskim SIZA ŭ zakrytym režymie. Heta byŭ doŭhi praces, što vymotvaŭ.
Darja žyvie ŭ Baranavičach. Da Homiela — bolš za 400 km, piać hadzin na mašynie. Ale amal kožny dzień pracesu jana stajała pad ścienami SIZA, dzie sudzili jaje muža. Na pytańni žurnalistaŭ, navošta heta, jana adkazvała: bo ja abiacała Iharu być pobač.
Historyja nievierahodnaha kachańnia, samaaddanaści, najvyšejšaha paklikańnia, zvyščałaviečaha, nievierahodnaha.
Paŭhoda ŭ SIZA Ihar tryvaŭ ździeki i katavańni. Katavańniem stali ŭžo sami absurdnyja abvinavačańni. Razumieńnie, što ty ŭ kafkijanskim śnie i ničoha nie možaš z hetym zrabić, biaskoncaje biaspraŭje, niemahčymaść zmahacca za svaju čałaviečuju hodnaść i svabodu, padkazvali adčajnyja rašeńni. Bo vielmi abmiežavany nabor instrumientaŭ u śviecie, dzie «nie da zakonaŭ».
«Ja raskažu vam, što takoje kachańnie»
Ihar trymaŭ haładoŭku bolš za 40 dzion. Darja dałučyłasia.
— Moj muž haładaje, čamu ja pavinna praciahvać žyćcio ŭ narmalnym rečyščy, kali jamu žachliva drenna? — tłumačyła jana žurnalistam.
— Takim čynam vy zmožacie dahrukacca? — pytalisia ŭ jaje.
— Ja nie viedaju. Zastałosia zanadta mała sposabaŭ, jakija možna sprabavać, tamu ciapier ja sprabuju ŭsio mahčymaje.
Na pytańnie, ci nie strašna joj, Darja adkazała, što za siabie nie strašna.
Strašna joj było, kali Ihar parezaŭ sabie ruki ŭ prysutnaści śledčaha, bo jamu dadali novaje abvinavačvańnie. Paśla hetaha jon abviaściŭ užo suchuju haładoŭku.
Darja zapisvaje videazvarot.
«Mianie zavuć Darja Łosik. Ja žonka palitviaźnia Ihara Łosika», — hetyja słovy pačuŭ uvieś śviet.
Darja nie siadzić na samocie ŭ ślazach. Jana dziejničaje. Usio, što ŭ jaje jość, — słovy.
«Svajho adzinaha kachanaha ja vam zabrać nie dazvolu. Ja hatovaja zmahacca za Ihara da kanca», — kaža jana i prapanuje Łukašenku sustrecca.
«Za majoj śpinaj niama sotniaŭ tysiač siłavikoŭ. Jość tolki moj muž, raźbitaje serca i absalutna čystaje sumleńnie. Dyk davajcie ž sustreniemsia, i ja raskažu vam, što takoje kachańnie».
Łukašenka nie zachacieŭ pra heta słuchać.
Asoby 2021 hoda
Darja nie maŭčyć, jana bjecca za žyćcio i svabodu muža. Svajoj mužnaściu i samaaddanaściu jana vyklikaje zachapleńnie.
Pierad prysudam jana zapisvaje novy zvarot. Znoŭ źviartajecca da Łukašenki: «Dakažycie, što vy nie bajaźliviec», i abiacaje, što nie budzie źbiahać i chavacca za miažoju.
Darja Łosik — adna z tysiač rodnych palitviaźniaŭ. Jany niasuć ciažar dušeŭnaha bolu, materyjalnych ciažkaściaŭ, pobytavych prablem, vypraboŭvajucca pakutami adčaju, nadziei i čakańnia. Jany pavinny być mocnymi na miažy čałaviečych mahčymaściaŭ. Jany ŭsie — Asoby 2021 hoda.
Słova, salidarnaść i kachańnie — ich zbroja.
