Niekatoryja tłumačać takoje rezkaje padzieńnie pazicyjaj kiraŭnictva pravasłaŭnaj carkvy paśla padziej 2020-ha. «Voś heta i jość reakcyjaj moładzi na palityku minskich mitrapalitaŭ. Amal u dva razy stała mienš tych, chto chacieŭ by źviazać ź imi svaje losy», — napisaŭ u siabie ŭ błohu pra hetyja ličby rasijski dyjakan Andrej Kurajeŭ.
Čytajcie taksama: Kiraŭnik BPC sustreŭsia z Karpiankovym i bajcami ŭnutranych vojskaŭ
Adnak paraŭnańnie ź inšymi cerkvami padkazvaje, što heta tolki adna z pryčyn. Druhaja — ahulny kryzis tradycyjnych cerkvaŭ.
Hety kryzis charakterny navat dla samych relihijnych krain Jeŭropy, takich jak Polšča. Jak paviedamiŭ kiraŭnik Kanfierencyi rektaraŭ vyšejšych duchoŭnych sieminaryj u Polščy Piotr Kot, u hetym hodzie kolkaść abituryjentaŭ u ich źniziłasia na 15 pracentaŭ. Vializny spad — asabliva ŭ krainie, što da apošniaha była «fabrykaj pastyraŭ» dla inšych krain Jeŭropy, u tym liku i Biełarusi.
«Kali my ŭ Jeŭropie havorym pra vializnaje źnižeńnie kolkaści paklikańniaŭ da śviatarstva, to heta, z adnaho boku, nastupstva łaicyzacyi [kali hramadstva pierastaje być relihijnym — NN], ale taksama treba ŭsio hučniej havaryć pra ekśpierymientalnuju inžynieryju čałavieka, pra posthumanizm, jaki maje prablemu z Božym bačańniem čałavieka i śvietu, — prakamientavaŭ ličby ksiondz Kot. — Ludzi ŭ cełym stračvajuć vieru, a moładź asabliva padviarhajecca vialikamu vyprabavańniu. Jak vy chočacie, kab niechta pačuŭ paklikańnie «Chadzi za mnoju», kali jon u žyćci nie sustreŭ supolnaści, zachoplenaj Jevanhiellem», — miarkuje śviatar.
Na dumku ksiandza Kata, «deficyt śpiełaści ŭ roznych śfierach ciapier upłyvaje na tryvałaść siamiejnych poviaziaŭ», i, dadaje jon, «toje samaje nazirajem adnosna śviatarstva». «Kaścioł uvieś čas vypracoŭvaje novyja krytery pryjomu ŭ duchoŭnyja sieminaryi. Naprykład, kali niejki čałaviek maje značnyja niedastatkovaści ŭ śfiery viery i ŭ asabistasnaj śfiery, to moža vyjści tak, što hety čałaviek uvohule niazdolny vyvučycca na śviatara, — miarkuje ksiondz. — Navučańnie na śviatara praduhledžvaje śpiełaść i celnaść maładoha čałavieka. Bo łaska budujecca na pryrodzie. Paklikany, jaki pierastupaje paroh sieminaryi, pavinien mieć mieć naležnaje staŭleńnie da Boha i carkvy, ale taksama pavinien viedać, chto jon jak čałaviek, i tamu viedać svaju asobu, svaje mocnyja i słabyja baki», — tłumačyć pryčyny strohaści adboru ŭ polskija duchoŭnyja sieminaryi ksiondz.
Hramadstva mocna pamianiałasia za apošnija dziesiacihodździ. Heta źviazana jak z raźvićciom technałohij, mabilnaści, tak i z evalucyjaj našych viedaŭ pra hramadstva i čałavieka. Miž tym carkoŭnyja rytuały i struktury nie pamianialisia.
Čytajcie taksama: «Usio, što spuščana źvierchu, — usio śviatoje». Archijepiskap Arciemij raskryŭ, čamu staŭ niepažadanym dla RPC
Najbolš hnutkimi ŭ apošnija dziesiacihodździ byli pratestanckija cerkvy. Ale prychilniki źmien jość u roznych cerkvach.
Na minułym tydni kanfierencyja delehataŭ ad katalickich śviataroŭ i miran Niamieččyny «Sinadalny šlach» 168 hałasami suprać 28 vykazałasia za razhlad novaŭviadzieńniaŭ, siarod jakich admiena celibatu i dazvoł na śviatarstva žančyn. Staršynia kanfierencyi niamieckich biskupaŭ Hieorh Becynh, biskup Limburhski, vykazvaŭ narakańni na «zaściarohi abo rastłumačeńni z boku Rymskaj Kuryi pa pytańniach, na jakija naša aśviečanaje i svabodalubnaje hramadstva daŭno adkazała».
Kansiervatyŭnaja častka viernikaŭ chacieła b, kab usio zastavałasia «jak było», «pa-staromu». Miž tym carkva z tymi abradami, jakija jość, robicca ŭsio bolš niezapatrabavanaj maładymi pakaleńniami.
Navat u Zachodniaj Biełarusi, dzie carkoŭnyja struktury nie zmahła razburyć savieckaja ŭłada, mnohija cerkvy i kaścioły ciapier u niadzielu stajać pustyja i paŭpustyja, a vierniki abmiažoŭvajucca abradami chryščeńnia, adpiavańnia i aśviačeńnia daroŭ na Vialikdzień.
U Biełarusi pa stanie na 1 studzienia 2021 hoda dziejničała 1714 pravasłaŭnych, 499 katalickich i kala tysiačy pratestanckich hramad.
Čytajcie taksama: U Maskvie jepiskapa Hrodzienskaha ŭźviali ŭ archijepiskapy. Patryjarch pry hetym zbłytaŭ śviata
