Cichanoŭskaja pačynała svaju prezidenckuju kampaniju jak nikomu nieviadomaja chatniaja haspadynia. Praz dva miesiacy sacyjołahi vyjavili, što za jaje źbirajecca hałasavać bolšaść biełarusaŭ.
Niešta padobnaje adbyvajecca z Nobieleŭskaj premijaj. Miesiac tamu Cichanoŭskaja razhladałasia jak kandydat u trecim dziasiatku.
Adnak učora narviežskija ekśpierty, jakija sočać za temaj, u intervju ahienctvu Rojterz nazvali Cichanoŭskuju ŭ liku favarytaŭ. Inšyja lidary rejtynhu — junaja ekałahičnaja aktyvistka Hreta Tunbierh i mižnarodnyja arhanizacyi, jakija zmahajucca za svabodu presy.
Čujnyja bukmiekiery taksama źmianili staŭki. Cichanoŭskaja i Kamitet abarony žurnalistaŭ padraśli, staŭki na rasijskaha antykarupcyjnaha błohiera Alaksieja Navalnaha i Suśvietnuju arhanizacyju achovy zdaroŭja źnizilisia.
Usiaho sioleta na Nobieleŭskuju premiju miru vyłučanyja 329 kandydataŭ. Siarod ich jość jak asoby, tak i arhanizacyi. Narviežski Nobieleŭski kamitet nazyvaje tolki ahulnuju ličbu vyłučanych, ale nie razhałošvaje ani śpis, ani šort-list. Narviežski paradak adboru vyklučaje lubyja insajdy i łabiravańnie. Poŭnyja śpisy publikujucca, ale tolki praz 50 hadoŭ, kali robiacca historyjaj.
Rašeńnie prymaje kamitet, składzieny ź piaci čałaviek, vybranych narviežskimi parłamientaryjami. Jany tradycyjna reprezientujuć roznyja palityčnyja siły: pravych, levych i centrystaŭ.
Kaniečnie, Nobieleŭskaja premija miru — nie taja tema, jakuju lohka pradbačać bukmiekieram. Tym nie mienš staŭki na sajtach adlustroŭvajuć ujaŭleńni ludziej pra toje, što i chto ciapier u trendach.
Miesiac tamu absalutnym favarytam ličyłasia Suśvietnaja arhanizacyja achovy zdaroŭja za jaje rolu ŭ baraćbie z pandemijaj kavidu. Abo, mahčyma, bolš vuzka — COVAX, prahrama pastavak vakcyn ad karanavirusa niebahatym krainam.
Na druhim miescy ŭ śpisie favarytaŭ išoŭ źniavoleny rasijski antykarupcyjny błohier Alaksiej Navalny.
Siarod favarytaŭ nazyvali taksama ekałahičnuju aktyvistku Hretu Tunbierh i Džasindu Ardern, premjer-ministarku Novaj Ziełandyi — krainy, jakaja najbolš paśpiachova prajšła pandemiju.
Zrešty, śpisy bukmiekieraŭ na Nobiel miru zaŭsiody trochi śmiešnyja. U ich fihurujuć i asoby, jakija na słychu, ale šancaŭ na premiju nie majuć nijakich: siarod takich, da prykładu, Donald Tramp, Uładzimir Pucin i Emaniuel Makron.
U 2012 hodzie ŭ list pretendentaŭ na Nobiela ŭvachodziŭ biełaruski pravaabaronca Aleś Bialacki. Tady jon byŭ źniavoleny — farmalna abvinavačany ŭ niaspłacie padatkaŭ, ale faktyčna za svaju dapamohu represavanym u Biełarusi. Sioleta Bialacki aryštavany nanoŭ, razam z kalehami pa pravaabarončym centry «Viasna».
U 2020 hodzie łaŭreatam premii stała Charčovaja prahrama AAN — za jaje rolu ŭ likvidacyi hoładu ŭ biednych krainach.
Było b niezvyčajna, kali b dva hady zapar premiju atrymlivali prahramy AAN. Zrešty, SAAZ, pry ŭsioj pavazie da jaje, traplała i pad krytyku za pavolnaść u svajoj reakcyi na pandemiju kavidu.
U 2019 hodzie, apošnim pierad pandemijaj, Nobiela atrymaŭ prezident Efiopii Abij Achmied Ali — za mirnaje vyrašeńnie kanfliktu z Erytrejaj, jaki dziesiacihodździami zabiraŭ žyćci z dvuch bakoŭ.
Łaŭreata Nobieleŭskaj premii miru abviaščajuć u piatnicu pieršaha poŭnaha tydnia kastryčnika — sioleta heta 8 kastryčnika. Ale rašeńnie kamitet prymaje da kanca vieraśnia.
39-hadovaja Śviatłana Cichanoŭskaja, jakaja vyrasła ŭ rabočaj siamji ŭ maleńkim paleskim haradku Mikaševičy, nie zajmałasia palitykaj, pakul za palityku nie byŭ aryštavany jaje muž-videabłohier. Na vybary jany pajšła ź vielmi prostaj prahramaj — adnaŭleńnie zakonnaści ŭ krainie, vyzvaleńnie palitźniavolenych i praviadzieńnie novych, sumlennych vybaraŭ. Hetaja prahrama abjadnała samyja roznyja słai nasielnictva. Zasłuha Cichanoŭskaj i jaje štaba ŭ tym, što biełaruski ruch za demakratyju i hramadzianskija pravy mieŭ vyklučna mirny i inkluziŭny charaktar.
Łukašenkaŭcy vycisnuli Cichanoŭskuju z krainy, spadziejučysia takim čynam źmienšyć maštab pratestaŭ suprać svajho 27-hadovaha kiravańnia, za čas jakoha Biełaruś pieratvaryłasia ŭ adnu z najbiadniejšych krain Jeŭropy, całkam zaležnuju ad rasijskich enierhietyčnych subsidyj. Adnak manifiestacyi tolki ŭzmacnilisia, natchniŭšy baraćbitoŭ za demakratyju i pravy čałavieka va ŭsim śviecie. Usio heta nadało postaci Śviatłany Cichanoŭskaj suśvietnuju viadomaść i značeńnie. Jana — chatniaja haspadynia, jakaja źmianiła chadu historyi. Mienavita tamu jana i trapiła ŭ lik kandydataŭ na Nobieleŭskuju premiju miru.
