Siońnia paśla praciahłaj chvaroby pamior jepiskap RPC, hanarovy patryjaršy Ekzarch usiaje Biełarusi, Hieroj Biełarusi, — Mitrapalit Fiłaret.
Nie mahu nie skazać pra jaho dobraje słova. Los zvodziŭ mianie ź im šmat razoŭ: jašče ŭ saviecki čas niekalki razoŭ ŭ Hiermanii, kali jon byŭ archijepiskapam Bierlinskim, pa čarnobylskich spravach, u spatkańniach ź niamieckimi ekumieničnymi Misijami dobraj voli ŭ Biełarusi jak staršyniu kamisii zamiežnych spraŭ Viarchoŭnaj Rady 12-ha sklikańnia. Našy kresły ŭ plenarnaj zale byli pobač. Ja, ahnostyk z amal što chryścijanskaj dušoj, pravioŭ 5 z pałovaj hadoŭ pobač z hałoŭnym ijerarcham RPC u Biełarusi.
Partret: abajalny surazmoŭnik ź ciomna-karymi vačyma i pryjemnym nizkim barytonam, ź vielmi pryhožaj ruskaj movaj, dahledžanymi pryhožymi rukami. Ad jaho zaŭsiody patychała śviežaściu, ledź adčuvalnaj dobraj parfumaj i aptymizmam. Jon uznačalvaŭ kamisiju pa etycy. Jak deputat jon nivodnaha razu nie vystupaŭ.
Ja pomniu jahonyja nie pa-słaviansku piakučyja husta-karyčnievyja vočy, kali jon pačynaŭ niešta hruntoŭna i z rozdumam tłumačyć. Apošni raz ja sustrakaŭsia ź im u novym budynku jeparchii niedaloka ad Pietrapaŭłaŭskaj carkvy na Niamizie. Raniej jon siadzieŭ u ciesnym pakoi draŭlanaha dvuchpaviarchovaha damka ŭ rajonie Staravilenskaj, dzie pakajoŭka abkurvała ŭsio niejkimi pachučymi ziołkami. Častavaŭ dobraj harbataj z kroplaj likioru.
Asoba svajho času i statusu, vyklučna abajalny čałaviek. Pieršaj «deputackaj» sustrečy ja čakaŭ z napružańniem. Reč u tym, što padčas vybarčaj kampanii 1990 h. ja padpisaŭ list padtrymki kankurenta Mitrapalita Fiłareta pa 48-j Staravilenskaj akruzie ŭłasnaha karespandenta časopisa «Družba narodaŭ» Jaŭhiena Budzinasa, majho dobraha siabra. Akramia biełaruskich padpisantaŭ (Valancin Taras, Kanstancin Tarasaŭ, Jury Chaščavacki dy inš.) svajo imia da zvarotu dałučyŭ miaciežny maskoŭski dysident ajciec Hleb Jakunin, paźniej pazbaŭleny sanu. Jon u intervju niezaležnym miedyja (užo išła «pierabudova») raspaviadaŭ pra supracoŭnictva RPC z KDB. Mitrapalit Fiłaret doŭhi čas uznačalvaŭ u Maskvie adździeł źniešnich suviaziaŭ RPC. Budzinas nabraŭ mienš hałasoŭ. Ja byŭ abrany pa Adzincoŭskaj vybarčaj akruzie.
Kali ja pieršy raz pryjšoŭ zaniać svajo miesca ŭ zale pasiadžeńniaŭ, Uładyka ŭžo siadzieŭ na svaim miescy, hartaŭ niejkija papiery. Kab prapuścić mianie, ustaŭ, nakolki dazvalaŭ vuzki prachod, pryjazna ŭśmichnuŭsia i, raźvioŭšy pryvietna ruki, skazaŭ: «Rad privietstvovať dieputata BNF!» (ja byŭ z BČB-značkaj). Ja adkazaŭ nie mienš adkrytaj uśmieškaj. Napruha prapała. My byli siabrami ŭvieś deputacki termin.
Apošniaja sustreča. U novaj jeparchii ja byŭ paśla vybaraŭ 2001 hoda, užo nie deputatam. Jon sustreŭ mianie ŭ prostaj doŭhaj kašuli, zusim jak Leŭ Tałstoj, sivyja niepryčasanyja vałasy, akulary na prościeńkim mietaličnym łancužku na hrudziach… Kabiniet byŭ vielmi ścipły, tolki knižnyja šafy. Jon padaravaŭ mnie tady dvuchtamovy zbor materyjałaŭ II Kiryła-Miefodzieŭskich čytańniaŭ ź bliskučym prablemnym artykułam ajca Sierhija Lepina, jaki ciapier značna źmianiŭsia i apiakujecca Rakaŭskim prychodam.
Ja abmiarkoŭvaŭ padčas taho vizitu adnu archiŭnuju spravu, što tyčyłasia dakumientacyi na žančynu, budučuju «praviednicu narodaŭ śvietu», jakaja razam z pravasłaŭnym śviatarom vyratavała habrejskuju dziaŭčynku ad pahromu. Tady ja ŭpieršyniu pačuŭ ad Fiłareta, što jahonaja maci mieła habrejskija karani. Paźniej pra heta pisaŭ Michaił Farfiel, pieršy ambasadar u Izraili. Cikavaj iraničnaj uśmieškaj, jak zmoŭnik, ci to žartam, ci to ŭsurjoz Mitrapalit padniaŭ ukazalny palec pravaj ruki i prycišyŭ hołas, kali ja pačaŭ biedavać z nahody falsifikacyj u prezidenckaj vybarčaj kampanii taho hoda.
Mnie ŭvieś čas zdavałasia, što Kirył Varfałamiejevič Vachramiejeŭ (śvieckaje imia) niasie svoj kryž Mitrapalita i jak by vinavacicca, stojačy z uładnym posacham pasiarod sceny, słuchajučy doŭhija vajaŭničyja pramovy Łukašenki — časam u suhuččy ź im źbivajecca ŭ svaich pramovach na nie zusim karektnyja pasažy sa Staroha zapavietu — abo publična raźbirajučy sotni listoŭ ad prychadžan pierad hrupaj deputataŭ, jakija vinavacili kiraŭnictva jeparchii za machinacyi na mytni z reekspartam u Rasieju impartavanaj harełki z Hiermanii i Finlandyi. Ja dakładna viedaju, što Uładyka sam heta nie kantralavaŭ. Pa ironii losu ja byŭ znajomy z čałaviekam, jaki zajmaŭsia hetymi spravami: raniej jon pracavaŭ na telebačańni, potym vychryściŭsia ŭ pravasłaŭje i zaniaŭsia biznesam u RPC.
Ja byŭ adnojčy ŭ davoli šmatludnaj kampanii hościem Mitrapalita ŭ pamiaškańni novaj jeparchii. Jon vielmi choraša śpiavaŭ i sprabavaŭ navučyć achvočych haściej šmathałosamu śpievu vieličalnych kupletaŭ.
Niachaj jon znojdzie dobry spačyn u biełaruskaj ziamli. Praŭda, ja nie viedaju, dzie jon budzie pachavany. Jahony baćkoŭski dom u Jarasłaŭli, pa-mojmu, zachavaŭsia da siońniašniaha dnia.
