U vyniku hetych vybaraŭ i pratestaŭ paśla ich u Biełarusi nie źmianiłasia ŭłada, ale zdaryłasia revalucyja ŭ śviadomaści: bolšaść zrazumieła, što jana bolšaść. Voś da čaho heta pryviadzie.
Siłaviki sa zbrojaj razhaniajuć demanstrantaŭ u Minsku.
Budzie isnavać pahroza pałacavaha pieravarotu
Ad 2020 hoda Łukašenka kiruje varožym sabie hramadstvam.
Tak, u jaho jość apora: mnohija, ale nie ŭsie siłaviki; mnohija, ale nie ŭsie pradstaŭniki toj administratyŭnaj prasłojki, ź jakoj rekrutujucca vybarčyja kamisii i psieŭdanaziralniki; kamunisty; mnohija, ale nie ŭsie ruskija nacyjanalisty; mnohija, ale nie ŭsie viaskovyja piensijanierki i t.p. Ale i ŭsie razam jany — absalutnaja mienšaść.
U krytyčny momant łukašenkaŭcy byli niazdolnyja navat sabrać dobraachvotny masavy mitynh u svaju padtrymku.
Zabojnym palityčnym udaram było skandavańnie rabočymi Łukašenku ŭ tvar «Uchadzi!» 17 žniŭnia.
Paśla hetaha Łukašenka staŭ usprymacca jak prezident AMAPa, z usimi nastupstvami dla AMAPa i dla Łukašenki.
Apora na siłavikoŭ aznačaje zaležnaść ad ich.
Najbolšaj niebiaśpiekaj dla luboha kiraŭnika, jaki zaležyć ad siłavikoŭ, robicca pałacavy pieravarot.
Ludzi ad biaździejańnia pierajšli da dziejańnia, i heta nadoŭha
Žychary Žodzina (Minskaja vobłaść) vyjšli na viečarovuju fotasiesiju.
Salidarnaść i dziejnaść stała novaj normaj dla aktyŭnaha jadra hramadstva. Sotni tysiač čałaviek (sacyjołahi dali ličbu 14% nasielnictva — nasamreč, kałasalny dla dyktatury pracent) brali ŭdzieł u pratestach u toj ci inšaj formie. Sotni tysiač u štodzionnym režymie viaduć infarmacyjnuju baraćbu ŭ internecie i afłajnie i dapamahajuć inicyjatyvam i strukturam hrašyma (usio heta masava pačałosia taksama ŭ 2020-m).
Pieražytaje Biełaruśsiu ŭ 2020-m možna paraŭnać z tym, što prajšła Čechasłavakija ŭ 1968-m i Polšča ŭ 1980-m, tolki z ulikam taho, što ciapier internet-epocha. Takija źmieny ŭ śviadomaści žyvučyja, ich ciažka ścierci.
U adnym rajonnym čacie čałaviek napisaŭ pra bieł-čyrvona-bieły ściah: «I znajetie čto — v 1991 my jeho očień lehko połučili, nie ocienili, a potomu v 1995 tak lehko i potieriali. A siejčas my jeho vystradali na svoich śpinach, i tiepieŕ užie točno nikomu nie otdadim!»
Padobnym čynam biełarusy vypakutavali na svaich śpinach, praz ułasny dośvied, i razumieńnie inšych, nie mienš važnych iścin.
Našy siońniašnija pakuty, i indyvidualnyja, i kalektyŭnyja, nie dajuć harantyi, ale stvarajuć kudy bolšuju vierahodnaść, što źmieny ŭ našaj krainie, jakija niepaźbiežnyja, buduć jakasnymi. I Łukašenku-1 nie źmienić Łukašenka-2. Bo Łukašenki pad lubymi numarami źjaŭlajucca tam, dzie na ich jość hramadskaje zapatrabavańnie. U nas jaho bolš niama.
«Kali Łukašenka suprać, to ja za»
Čałaviek adčyniŭ akno i dastaŭ ściah, pabačyŭšy marš žycharoŭ mikrarajona.
Miesiacy pratestaŭ stali miesiacami intensiŭnaj nacyjatvorčaści. Za karotki čas nacyjanalnaja śviadomaść zrabiła ryvok. Łukašenka vystupaje katalizataram hetaha pracesu. «Kali Łukašenka suprać, to ja za» — voś łohika, u jakoj ciapier myślać mnohija.
A tut jašče łukašenkaŭcy mieli nieaściarožnaść vajnu z palityčnymi praciŭnikami pieratvaryć u vajnu z nacyjanalnymi simvałami. Heta baluča raniła patryjatyčnuju častku hramadstva, a nacyjanalnyja pačućci — najmacniejšy ruchavik aktyŭnaści.
Patryjoty zrazumieli, što tolki paśla źmieny režymu bieł-čyrvona-bieły ściah maje šancy stać dziaržaŭnym, što bieź źmieny režymu biełaruskaja mova nie atrymaje roŭnych mahčymaściaŭ.
Biełaruskaje serca ablivajecca kryvioju, kali bačyć, jak MUSaŭcy prymušajuć zatrymanych taptać nacyjanalny ściah. Mnohaje zabyvajecca, takoje nie zabyvajecca i šturchaje da dziejańnia.
U suchoj rešcie, 2020-y staŭ hodam, kali ŭmacavałasia palityčnaja subjektnaść Biełarusi, kali i ŭ Maskvie zrazumieli, što Biełaruś nie Rasija.
I tym nie mienš, u adnosinach z Rasijaj, u hieapalityčnych pytańniach Biełaruś musić prajaŭlać aściarožnaść i nadalej. Ramantyzm tut byŭ by niedaravalnaj pamyłkaj. Kali składziecca situacyja, što Biełaruś surjozna namierycca vyjści z rasijskaj śfiery ŭpłyvu, to niejkaha siłavoha varyjantu z boku Maskvy nielha vyklučać.
Dyjaspara ŭtvaryła tył
Biełarusy Bierlina sabralisia na pikiet salidarnaści.
Padziei 2020-ha elektryzavali dyjasparu.
Ludzi stajali ŭ kiłamietrovych čerhach na vybarčyja ŭčastki i byli strašna pakryŭdžanyja na tych dypłamataŭ, jakija tarmazili praces hałasavańnia, kab źnizić kolkaść tych, chto addaŭ hałasy. Vyniki vybaraŭ i ekzit-połaŭ na zamiežnych učastkach pakazali, što łukašenkaŭcaŭ u dyjaspary — u miežach statystyčnaj pamyłki.
Niby žaleznaja stružka vakoł mahnitu, biełarusy śvietu abjadnalisia vakoł novych inicyjatyŭ.
Dyjaspara, jakuju raniej mała chto braŭ pad uvahu, stała tyłam ruchu za hramadzianskija i nacyjanalnyja pravy i zasłuhoŭvaje «brava».
Pravavy defołt
Supracoŭniki HUBAZiKa ŭ cyvilnym z dubinkami chavajuć tvary.
Niazdolnaść zadušyć pratesty zmusiła režym pavyšać represiŭnaść. Za administratyŭnyja pravaparušeńni ciapier dajuć kryminalnyja terminy, a administracyjna sudziać za ništo — za luboje publičnaje vykazvańnie hramadskaj pazicyi.
Pravavy defołt azłablaje siaredni kłas nie mienš, čym stralba ŭ haradach i źvierstvy 9—12 žniŭnia.
Represii pavyšajuć hradus strachu, ale niazdolnyja pavysić padtrymku. Kab vyrasła padtrymka, treba rost dabrabytu i źmiena hramadskich adnosin. Pasadki ž, naadvarot, ściskajuć spružyny.
Datacyjny rehijon Rasii
Viktar Łukašenka i Lidzija Jarmošyna na naradzie. Žnivień 2020-ha.
Za čas kiravańnia Łukašenki Biełaruś stała adnoj z najbiadniejšych krain Jeŭropy. Piać miesiacaŭ pratestaŭ, rejtynh nižej kalena, a ŭładam navat niama z čaho padniać zarobki biudžetnikaŭ. Adčuvalnym udaram dla łukašenkaŭcaŭ stała toje, što ŭ vyniku pratestaŭ jany stracili dostup da srodkaŭ jeŭrapiejskich bankaŭ i fondaŭ.
Raniej usio kivali, što ŭ susiedniaj Ukrainie jašče horš, ale ciapier užo i dachody biełarusaŭ dy ŭkraincaŭ paraŭnalisia.
Što z hetym moža zrabić Łukašenka i ŭsie my? Ničoha. Praduktyŭnaja pracoŭnaja siła i kapitał schilnyja pieraciakać u jurysdykcyi, dzie bolš svabody i niezaležnyja sudy.
Biełaruś u ciapierašniaj madeli ekanamična ŭjaŭlaje saboju datacyjny rehijon Rasii. Pry takoj madeli ty možaš padniać dabrabyt, kali pavialičyš datacyi. Ale ŭzamien za bolšyja padački, asabliva ciapier, kali Minsk rasplavaŭsia z Zachadam, Maskva budzie patrabavać novyja elemienty suvierenitetu, voś u čym niebiaśpieka.
Uźnik popyt na lidaraŭ
Studencki pratest u Minsku.
Łukašenka skazaŭ, što «heta nie revalucyja, bo niama revalucyjanieraŭ».
Tym nie mienš, łukašenkaŭcy sa skury vyłuzvalisia, kab stvaryć iluziju ekstremizmu pratestoŭcaŭ: spynieńnie ruchu na darozie hučna nazyvajuć teraryzmam, a ministr unutranych spraŭ z teleekrana raskazvaŭ pra bajavyja rahatki.
U sapraŭdnaści, pratesty byli fantastyčna kreatyŭnyja i masavyja, ale nikoha, chto b mieŭ płan uziaćcia ŭłady, my nie pabačyli. Byli asoby-simvały (Cichanoŭskaja), byli asoby sa svaim aŭtarytetam (Kaleśnikava, Łatuška), byli palitviaźni-pakutniki, byli telehram-kanały, što zavodzili narod i prapanoŭvali miesca zboru, ale asoby-važaka nie było, napieradzie kałony nichto nie išoŭ, demanstranty rušyli sami saboju biez kankretnaj zadačy, 16 žniŭnia nie było nikoha z płanam dziejańniaŭ na 17-ha, 23-ha ci 31-ha. Ludzi vychodzili bieź lidaraŭ, čakali, što tyja źjaviacca z płanam, a tyja nie abjavilisia. Patencyjnych lidaraŭ źniavolili ci vycisnuli z krainy.
Popyt naradžaje prapanovu, tamu, nie vyklučana, što my staniem śviedkami naradžeńnia novych lidaraŭ i ich hrup, mahčyma, navat unutry siłavych struktur — kali publičnaja palityka budzie zastavacca niemahčymaja, jany buduć zakanśpiravanyja.
Pratesty pryviali da razumieńnia: pieramieny majuć šancy adbycca tady, kali im buduć spryjać siłaviki ci chacia b častka siłavikoŭ; kab pieramieny adbylisia, treba zmahacca nie ź siłavikami, a za siłavikoŭ.
Śviatłana Cichanoŭskaja zachavała maralny aŭtarytet (zdajecca, heta nadoŭha) i stvaryła vakoł siabie realistyčna nastrojeny emihracyjny centr, ale pieramieny mohuć vyśpieć (abo nie vyśpieć) tolki ŭnutry krainy.
